Sistema Eragileak, Software Librea

Aniztasun grafikoa GNU/Linux sistema eragileetan

Sistema eragile gehienek, instalatzen direnean, ingurune grafiko bakarra eskaintzen dute. Ingurune grafiko horretan, instalatu eta gero, lehenetsitako ezaugarriak aldatzen joan daitezke eta bakoitzaren gustuaren arabera, ezaugarri batzuk konfiguratzen. GNU/Linux sistemetan ordea, sistema eragilearen nukleoa eta ingurune grafikoa banatuta daude, eta hainbat ingurune grafiko ezberdinen artean aukeratu daiteke. Bai gustuen arabera edo bai ordenagailuen behar eta ezaugarrien arabera. Ingurune grafiko bakoitzak bere ezaugarri bereziak eta bere aplikazio gehigarriak dituzte. Era berean, batzuk baliabide gehiago eskatzen dituzte eta beste batzuk oso baliabide gutxi, ordenagailu zaharretan eta ez oso indartsuetan instalatzeko modukoak. Bat baino gehiago egon daiteke instalatuta ordenagailuan eta horrela, ordenagailuan saioa hasten duen erabiltzaile bakoitzak bere gustuen arabera, bata ala bestea aukera dezake. Erabiltzaile bera ere, sar daiteke batzuetan batekin eta beste batzuetan beste batekin, saioa hasteko pantailan hautatzeko aukera ematen duelako.

kdeKDE

Ingurune grafiko astuna da eskakizun grafikoen aldetik, berezitasun grafiko asko dituelako eta beraz, ez da egokiena ordenagailu zaharrekin erabiltzeko. Euskaraz dago eta ingurunerako garatutako aplikazio gehienak ere euskaraz daude. Ingurune grafiko honetarako bereziki garatuta dauden aplikazio anitz daude eta oso erraz ezagutzen dira, ‘K’ hizkiaz hasi ohi direlako, esaterako Kedit edo Koffice. Hala ere, beste kasuetan bezala, posiblea da erabiltzea aplikazio hauek beste ingurune grafikoetan, aurrerago aipatuko direnetan, esaterako. Era berean, ingurune honetan, beste ingurunetarako prestatutako aplikazioak erabiltzea ere posiblea da.
Gehigarri batzuk ditu, mahaigainean edo panelean gehitu daitezkeenak, erlojua, eguraldia ezagutzeko aplikazioa, kolore bat hautatzeko baliabidea, ilargi faseak, bilatu fitxategia, azken dokumentuak ikusteko baliabidea, multimedia kontrolak, komandoa exekutatzeko baliabidea eta beste hainbat.
Oso konfiguragarria da orokorrean,eta elementu gehienak bakoitzaren gustuen arabera pertsonalizatu daitezke neurri handi batean, bai ingurune grafikoa erabiliz edo bai konfigurazio fitxategiak eskuz editatuz. Bestetik, nahiko erabilerraza dela esan daiteke.
Instalatzeko edozein GNU/Linux banaketatan, pakete kudeatzailea erabiliz, kde izeneko paketea bilatu eta instalatu besterik ez dago. Hau da proiektuaren webgunea: http://www.kde.org/.

gnome_mahaigainaGNOME

GNOME oso ingurune grafiko elegantea da, ez da KDE bezain barrokoa, ez dauka hainbeste karga grafikorik, baina oso diseinu txukuna da aldi berean. Horrenbestez, gutxienezko eskakizunak ez dira KDEn bezain zorrotzak. Nahiz eta efektu asko konfigura daitezkeen, hiru dimentsiotako efektuak barne. Oso erabilerraza da eta aplikazio asko ditu. GNOME ingurunerako garatutako aplikazioak ‘G’ hizkiaz hasi ohi dira eta ingurune grafikoa zein aplikazio gehienak euskaraz daude. Kasu honetan ere, paneletara gehitu ahal diren gehigarri edo aplikazio txiki batzuk ditu, erlojua, eguraldia ezagutzeko gehigarria, aplikazio abiarazle arinak, leiho zerrendak, oharrak jartzeko aukera.

Proiektuaren webgune ofiziala: http://www.gnome.org/ da eta ingurune grafikoa sisteman instalatzeko gnome izeneko paketea bilatu eta instalatu behar da.

XFCE

XFCE oso ingurune grafiko arina da eta beraz, eskakizun tekniko handirik ez du behar, oso egokia da ordenagailu zaharretan erabiltzeko, esaterako. Berez, ingurune grafiko soila da, atzealdeko itxura, menu bat, eta panela bera. Erabilerraza da, baina MS Windows eta MacOSX sistemetatik datozen erabiltzaileentzat ez da egokiena, erabilera ezberdin samarra duelako. Aplikazioak abiarazteko, pantailan saguaren eskumako botoiarekin klikatuta, zerrenda agertuko da. Gainera, panelean, gehien erabiltzen diren aplikazio abiarazle arinak ezar daitezke. Ingurune grafiko hau ere euskaraz dago eta aplikazio txiki gehigarri batzuk ere baditu panelean gehitzeko. Beste edozein ingurunetarako prestatutako aplikazioak erabili ahal dira.
Proiektuaren webgunea http://www.xfce.org da eta sisteman instalatzeko xfce paketea bilatu behar da. Euskaraz ere badago.

Beste ingurune grafikoak

Beste ingurune grafiko batzuk ere badaude, Windows Maker, Fluxbox edo Blackbox bezala. Oso oso arinak dira hauek, beraz oso egokiak instalatzeko ordenagailu zaharretan. Alabaina, nahiko ezberdinak dira beste ingurune grafikoekin alderatuta, eta beraz, nahiko zailak izan daitezke erabiltzeko orduan, beste sistema eragile batzuen erabiltzaileentzat.

Sistema Eragileak, Software Librea

Ubuntu bertsio berria kalean dago

ubuntu1MacOsX-k Snow Leopard eta Microsoftek Windows 7 abiatu eta gero, Ubuntu-k ere bere bertsio berria plazaratzen du, Karmic Koala, Ubuntu 9.10 Desktop Edition, alegia. Bertsio berrian, diseinua berritu da, abio habiadura hobea dauka eta hobekuntzak egin dira 3G konexioetan eta multimedia erreprodukzioan.

Bertsio berri honek, gainera izango du Ubuntu Software Centerrerako lasterbidea. Ubuntu one ere ingegratuta dago, zerbitzu honen bitartez, Ubuntuk edozein erabiltzaileri 2GBeko biltegiratze lekua eskaintzen dio, hodeiaren aldeko apostua indartuz.

Beraz, Ubuntu erabiltzaileek eguneratu dezakete jada beren sistema eta Ubuntu probatu ez dutenak azken bertsioa eskuratzeko web gune honetara joan daitezke: http://www.ubuntu.com/getubuntu/download.

Internet, Sistema Eragileak

Web mahaigainak

icloud

Dagoeneko ezaguna den bezala, web aplikazioak pil-pilean daude Internet munduan. Web 2.0 deritzonaren arrakastari erreparatu besterik ez dago, ikusteko neurri batean, joera Internet ingurunean aplikazioak egikaritzea dela. Ildo horretatik, aurreko asteko artikulua, Googlek dituen on-line proiektuen inguruan, horren aldeko beste adibide bat da.
Hala ere, urrats bat haratago lan egiten ari dira web proiektu batzuetan, nork bere mahaigaina on-line edukitzea, hain zuzen ere. Proiektu hauek, web mahaigainak edo web sistema eragileak bezala ezagutzen dira. Berez, benetako sistema eragileak ez diren arren, web aplikazioak baizik, kasu askotan, on-line sistema eragileak izango balira bezala erabil daitezke.

Hau oso praktikoa da nabigatzailearen barnean sistema osoa edukitzea ahalbidetzen duelako, oso abantaila ona mugikortasunaren ikuspuntutik. Era honetan, Interneterako sarbidea duen edozein ordenagailutatik, eskuragai egongo lirateke bakoitzaren mahaigaina, dokumentuak, karpetak, fitxategiak edo aplikazioak. Ez hori soilik, era berean, elkarlana ere errazten du, enpresa batean, talde batean edo ikasleen artean esaterako. Erabiltzaile berdinarekin sartzen den ororentzat baliabideak eskuragai daudelako, ordenagailu ezberdinetatik sartuta ere, eta beraz, hainbat pertsonen artean partekatu daitezke. Horrenbestez, kasu hauek oso ohikoak ez badira ere, enpresa edo ikastetxe txiki batzuetan sare lokalaren ordez erabiltzen ari dira horrelako web aplikazioak.

EyeOS

Kode irekiko web mahaigaina da hau. Frantsesez, gazteleraz eta ingelesez dago besteak beste, baina ez euskaraz. Alde batetik, web gunea informazioarekin aurki daiteke, eta bestetik on-line mahaigaina duen web gunea. Azken honetan sartuta, saioa hasteko aukera dago, edo erabiltzaile berria izanez gero, kontu berria sortzeko formularioa ireki daiteke. Kontua sortzea oso erraza da, erabiltzailea, pasahitza eta nahi den hizkuntza baino ez da zehaztu behar. Hori eginda, mahaigaina kargatzen da eta hor hainbat aplikazio eskaintzen dira, sistema eragile arrunt batean aurkitu ahal direnen antzerakoak. Kalkulagailua, nabigatzailea, posta elektronikoa eta rss irakurlea, kalkulu orriak, dokumentuak eta aurkezpenak sortzeko eta aldatzeko aplikazioak, egutegia, jokuak edo ftp aplikazioa, adibidez. Gainera, fitxategi arakatzaile batekin, disko gogorra egongo balitz bezala antolatu ahal dira karpetak eta fitxategiak. Halaber, norberaren ordenagailutik fitxategiak igo daitezke. Mahaigainaren itxura eta sistemaren ezarpenak ere aldatu daitezke.
Proiektu honek, EyeOs sistemarako aplikazio berriak sortzeko baliabideak ere eskaintzen ditu software garatzaileentzat.
Proiektua on-line erabili edo probatu ahal den arren, bertsio deskargagarri bat dator nahi den ostatze zerbitzuan instalatzeko, Apache web zerbitzaria eta PHP5 programazio lengoaiaren interpretatzailea edukitzea baino ez da beharrezkoa.

Informaziorako web gunea: http://www.eyeos.org/

Sistemaren web gunea: http://www.eyeos.info/

Icloud

Icloud, proiektu hauen beste adibide jator bat da. Aurreko kasuan bezala, hainbat hizkuntzatan dago, gazteleraz eta frantsesez barne, ez ordea, euskaraz, momentuz. Sistema erabiltzen hasi aurretik, izena eman behar da proiekturen informazioa duen web gunean. Hor, nahi den erabiltzailea, pasahitza, izena, abizena, posta helbidea eta sexua eskatzen da. Gero jada, proiekturen web gunera jo daiteke eta saioa hasi. Orduan, mahaigaina txukun bat irekiko da nabigatzailearen pantailan. Horrelako beste proiektu batzuek bezala, hainbat aplikazio ditu eta sistema eragilea izango balitz bezala, mahaigainaren leiho ezberdinetan zabaltzen dira. Aplikazio hauek, arloka sailkatuta daude eta besteak beste hauek ditu: kalkulagailua, egutegia, ohar-bloka, garapenerako baliabideak, bideoak eta irudiak ikusteko aplikazioak, audioak eta irratia entzuteko softwarea, nabigatzailea, RSS irakurlea, berehalako mezularitza, Twitter eta Google maps bezeroak, posta elektronikoa irakurtzeko eta idazteko bezeroa, jokoak eta dokumentuak eta aurkezpenak sortzeko aplikazioak. Kontsola ere badauka komandoen bitartez komunikatzeko sistemarekin eta hainbat ezaugarri konfigura daitezke kontrol panelean, itxura eta erabileraren inguruan.

Informaziorako web gunea: http://icloud.com
Proiektuaren web gunea: http://os.icloud.com

Eta gehiago

Proiektu hauek, ez dira bakarrak, beste batzuk ere badaude, zerrenda bat ikusteko, web gune honetara jo besterik ez dago: http://ntt.cc/2008/03/04/list-of-the-most-great-web-operating-systems-over-19.html.