Mar, 13
2014
Mugikorrak, Pribatutasuna, Sakelako Telefonoak, Segurtasuna, tabletak, Windows Phone

Argazkien ezkutuko informazioa

Navigation via Smart phone.Amarauneko arriskuen jakitun, erabiltzaileak partekatzen duen informazioari begirune handia dio dagoeneko. Ez dago jakiterik sare sozialetan, web orrietan edo posta elektronikoetan partekatzen diren datu pribatuak zeinen eskuetara helduko diren. Kontua da partekatzen dugun informazioa beti ez dagoela bistara. Izan ere, bideo edo argazki batek azalean erakusten duen baino informazio gehiago gordetzen du bere barruan.

Azken belaunaldiko kamerek, ateratzen dituzten irudiekin batera, metadatuak gordetzen dituzte. Testuinguru datuei esaten zaie metadatuak; datuen izaera edo kokapenari buruzko informazioa ematen dute, hain zuzen. Irudietarako, EXIF edo Exchageable Image File Format izena hartzen dute. Argazkia noiz atera den, gailua, objektiboa eta lentearen uneko ezarpenak ageri dira. Baina geokokapenerako gaitasuna edo GPS gaitua duten gailuetan, kokapen zehatza ere gordetzen dute. Garbi dago, beraz, azken belaunaldiko edozein telefono edo tabletarekin egindako argazkiek informazio asko jasotzen dutela barruan. Baita Internet sarbiderik gabe egonda ere.

Sare sozialen datuen babesa

Hots, etxean egindako argazkia partekatzean, norbere helbidea publikatzeko arriskua dago harekin batera. Alabaina, kokapena partekatu nahi den galdetzen dute sare sozial gehienek haien web eta aplikazioetan partekatu orduko. Ezezkoa aukeratuz gero, informazio horiek arbuiatzen dira irudi eta bideoen kopiak zerbitzarietan kargatzerako. Alde horretatik babestuta egon arren, aintzat hartzekoa da gero ere igotzen diren argazkien jabetza intelektuala eta erabilpen eskubideak galtzen dituela erabiltzaileak. Baina hori beste kontu bat da.

Facebook, Twitter, Google+, Linkedln, Instagram edo Tuenti-k datu pribatuak arbuiatzeko aukera ematen dute. Ostera, Foursquare nahiz Pinterest zerbitzuek haien web aplikazioetatik argazkiak igotzeko garaian etorri ahala gordetzen dituzte argazkiak, iragazki gabe.

Ordea, bien kasuan telefonorako aplikazioa erabiltzen bada, datu horiek ez gordetzeko eskaera egiteko aukera dago. Bestelakoa da Flickr eta Picasa zerbitzuen kasua. Horietan, fitxategia kargatzeko orduan ez da salbuespenik egiten, eta metadatu eta guzti jartzen dira irudiak sarean. Edozein zelatariren eskura.

Bistakoa da sare sozialak pribatutasuna babesteko doikuntzak egiten ari direla, baina gaur-gaurkoz, gabeziak dituztenak badira. Arriskuak ezagutuz gero, zer partekatu behar den bakoitzaren erabaki bihurtzen da.

Metadatuak egiaztatzeko zein ezabatzeko erak

Informazioa eskuratzeko zein ezabatzeko ordenagailurako programak erabil daitezke. Irudi baten barruan dauden metadatuak begiratzeko, EXIFTool tresna erabil daiteke. Windows eta Mac-erako dago eskuragarri webean: http://www.sno.phy.queensu.ca/~phil/exiftool/. Metadatuak idatzi eta editatzeko ere erabil daiteke gainera. GNU/Linux banaketetan komando lerrotik egin daiteke instalazioa, egiaztaketa eta ezabaketa, hurrenez hurren:

• sudo apt-get install libimage-exiftool-perl

• exiftool /tmp/nire_argazkia.jpg

• exiftool -all= /tmp/nire_argazkia.jpg

Bestela, informazio gutxiago eskuratzen den arren, ezer instalatu gabe jaso daiteke testuinguru informazioa. Baita ezabatu ere: Windows-en kasuan, irudiaren gainean eskuineko botoiarekin klik egin eta Propietateak-Xehetasunak atalean ikusten dira, eta beheko aldean Kendu propietateak eta datu pertsonalak aukera ageri da.

Mac OS X sistemetan, irudiaren gainean eskuineko botoiarekin klik egin eta Get Info atalean ageri da EXIF informazioa. Euskarri honetan metadatuak ezabatzeko era errazena irudiaren kopia bat egitea da, honela: argazkiaren aurrebistan File-Export-PNG formatua aukeratu. Testuinguruaren informazio gabe egiten du kopia orduan, eta era berean, hori erabil daiteke amaraunean jartzeko. Ubuntun, berdin: informazioa ikusteko, irudiaren gainean eskuineko botoiarekin eginda,Propietateak atalean aurkitzen da atal hori.

Dena dela, irudia atera aurretik aldi baterako GPS desgaitzeko aukera egin daiteke. Pribatutasuna babesteko ondorengo eragiketak aurrezteko balio dezake. Izan ere, partekatzen ez den informazioa beti dago babespean.

Urr, 17
2013
Google, Sare sozialak eta Microblogging, Segurtasuna

Googleko informazio pertsonala, iragarkietan

Google kontua edukitzean hainbat zerbitzutarako sarbidea eskuratzen da. Adibidez, kontu berdinari lotuta eros daitezke telefonorako aplikazioak Google Play dendan, geroago mezu elektroniko bat bidali Gmail posta zerbitzutik, zein Google+ sare sozialean argazki bat partekatu lagunekin. Joan den asteburuan hasita, hasiera orrian urdin koloreko agerkari bat jasotzen hasi dira erabiltzaileak konektatzean; azken orduko baldintzen eguneraketa baten berri ematen du. Askok oharkabean mezuari kasurik egin gabe zereginetan jarraitu duten arren, berdin eragiten die: haien profileko argazkia, izena eta iruzkinak edo komentarioak erabil ditzake Googlek, eta Interneteko iragarkietan erantsi.

Beste modu batean esanda, nabigatzailean norbaitek produktu baten izena sartzerakoan, bilaketarekin erlazionaturiko iragarki emaitzekin norberaren informazioa ager daiteke. Jakinaren gainean egotea gutxienekoa da, behintzat, sorpresak saiheste aldera.

Esan beharrik ere ez dago, sare sozialek erabiltzaileengandik informazio ederra biltzen dutela, inolako etenik gabe. Bakoitzaren eguneroko jardunaren berri badute, baita atsegin denaren edo egiten diren erosketei buruzkoa ere. Hain zuzen ere, horregatik dira saltzaile eta iragarleentzat hain baliotsuak datu horiek guztiak. Lehenengo mailako informazio iturri dira: interesik gabe kontsumitzaileek zuzenean emandako aholkuak dira, eta eraginkorragoak dira iragarkirik arrakastatsuenak emandako mezua baino.

Iragarkiak, beste izen batekin

Gomendio partekatuak da sistemari jarritako izena. Eta labur esanda, erabiltzaile bakoitzaren jardueran bilatu eta produktu bat probatu dutenak lortzean datza. Ondoren, emandako iritzia edo puntuazioa positiboa bada, produktu horren bilaketa egiten dutenei publizitate gisa txertatuko dizkiete haren profileko aurpegia, egindako iruzkina, jarritako izar kopurua, edo, besterik gabe, +1 egin dioenaren datua.

Facebook programak bere garaian antzeko ekintzengatik jaso zituen kritiken antzera, Googleri ere askorik gabe hasi zaizkio kolpeak etortzen. Ubeldurak agertu orduko, baina, bizkor atera dira esatera Google+ sarean pribazitateari dagozkion ezarpenak behar bezala jarrita dituenari ez diola larregi eragiten eguneraketak. Behintzat, norbere informazioa lagunekin bakarrik partekatzeko aukera egin dutenen gomendioak, lagunen zirkuluko kideen emaitzetan bakarrik agertuko dira, mundu osoko erabiltzaileen emaitzetan agertu ordez. Beraz, gutxi gorabehera, lagunek gustuko dituzten produktuak kontsumitzera bultzatzen duen sistema da.

Nola eragotzi norbere irudia

Dena dela, partekatzen diren gomendioak izan edo ez, iragarkiak direla nabaria da. Hortaz, parte hartu nahiko ez dutenetan pentsatuta helbide bat prestatu dute: https://plus.google.com/settings/endorsements.

Ezarpen horren inguruko informazio xehetuagoarekin batera, desgaitzeko aukera azaltzen da. “Nire jardueretan oinarrituta, Googlek nire izena eta profileko argazkia erakuts ditzake iragarkietan agertzen diren Gomendio Partekatuetan” aukera desgaitu eta Gorde botoia sakatuta, hain zuzen. Googleren neurri berria, datorren azaroaren 11an jarriko da indarrean.

Urt, 17
2013
Internet

Mega eta Megabox, Megaupload polemikoaren oinordekoak

Datorren urtarrilaren 19a da aukeratutako data Mega zerbitzu berria abiarazteko. Ez da ausazko aukeraketa, urtebete beteko baita egun horretan FBI-ak Megaupload itxi zuenetik. Orduko sareko fitxategien biltegi hedatuena zenaren ataria istearekin batera, P2P teknologiako programek edo bakoitzaren ordenagailuko edukiak zuzenean partekatzeko programek izugarrizko gorakada izan zuten. Izan ere, Megaupload zerbitzua moztearen ondorioz, han kontua zeukan jende errugabeak ere bertan gordetako fitxategi pertsonaletarako sarbidea galdu zuen, tartean egile eskubideak urratzen zituzten edukiak partekatzeagatik salatu baitzuten hodeiko biltegia.

Orain hala ere, bi zerbitzutan bereizitako eskaintza da iragarri dutena: Mega alde batetik, konpetentzia gorriko hodeiko biltegien esparruan alternatiba izatekotan datorrena; eta Megabox bestetik, musika zigilu ahalguztidunen kontra eginez beste era bateko negozioa proposatuko duen doako abesti libreen sarea. Hasieran bazirudien biak zerbitzu berean integratuta kaleratuko zirela, baina berriki iragarri dutenez, azkenean bi izango dira. Gainera, Megabox hilabete batzuk beranduago argitaratuko da, ekain aldera, itxura guztien arabera.

Sortzailea den Kim Dotcom magnatearen ahotik beretik jakin ahal izan denez, musika proiektua abiaraztekotan zegoela auzipetu zuten; eta hori izan omen zen benetan Megaupload-en kontrako auzirako azken bultzada. Hollywood eta musikua zigiluen aldetik presio handiak jaso ziren. Alabaina, musika industria irauli dezakeen proposamena da ezbairik gabe Megabox-ena: eduki sortzaileei diru sarreren %90 banatzean datza, eta erosleetan nahiz publizitatean oinarritutako negozioa ezartzea. Musikariek adibidez, abestiak zuzenean saldu ahalko lituzkete, eta dohainik jaitsi nahi duten erabiltzaileengandik ere etekina jasoko lukete: haiei jarritako publizitatearen gaineko irabaziak ere jasoko lituzketelako hein batean. Megakey izenez bataiatu dute teknika hau.

Zaharkitua geratu den eredutik at, bere kabuz errentagarria izateko ahalmena daukan eredua da beraz hau, pirateriaren mundutik bereizia. Hau dela eta, entzutetsuagoak izaten ari dira Megabox-en gorabeherak jendartean, Mega-rekin alderatuta.

Hitz-jokoen zale, bere izen bereko web ataria kaleratu zuen (kim.com) -ingelesez puntua “dot” esaten da- eta Mega zerbitzuarekin ere berdina egin nahi izan zuen magnateak, Interneten me.ga helbidea jartzekotan izan baitzen. Domeinu horiek baina, gehienetan herrialdeei dagozkie; kasu honetan Ghana-koari, eta lurraldean bertan jarri behar izaten dira zerbitzariak edo atariko egoitza soziala behintzat. Jada guztia lotuta zegoela, AEBen eraginez atzera bota ziren herrialde afrikarreko agintariak, pirateriaren kontra zeudela argudiatuta. Azkenean, prozesu luze baten ondoren, Zeelanda Berrian onartu zuten hacker ohia eta haren enpresa berria.

Nazioarteko konspirazio eta espioitza sare zaleek, edo auzi honen inguruan gehiago jakin nahi dutenek besterik gabe, protagonistaren aipatu webera joan besterik ez daukate (http://kim.com), haren bertsioa ezagutzeko hainbat txosten baitaude eskuragarri.

Pirateriarekin amaitzeko manifestua

Paradoxikoa dirudien arren, salatu zuten arrazoiarekin edo pirateriarekin bukatzeko eginbeharrekoen zerrenda publikatu du Kim Dotcom-ek berriki bere Twitter kontuaz baliatuta. Bere hitzetan gordetzen den logika sendoa da zinez: (1)gauza eder eta erakargarriak sortzea, Hollywood-ek gastatzen duena eta are gehiago berreskuratzea zilegi baita, baina kalitatezko produktuak ere sortzeaz arduratuta; (2)erosteko erreza izatea, euskarri fisikoa baztertu eta apaletan lekurik kentzen ez duten deskarga sistema sinpleak bultzatuz; (3)mundu mailako plazaratze bateratuak egitea, honek pirateria itoko bailuke, zain egotea gustuko ez dutenek desiratzen dutena eskuratu ahalko baitzuten, AEBetako kopia original hori legez kanpo jaitsi beharrean; (4)arrazoizko preziotan salgai jartzea, ez baita ulergarria herrialde desberdinen artean ematen diren prezioen arteko aldeak edo zinematik pasa den pelikulagatik eskatzen diren gehiegikeriak DVD edo Blu-Ray formatuetan; (5)edozein gailutan ibiltzea, zailtasun tekniko nabarmenagoak baititu kopia babeste sistema eraginkor bat aurkitzeak, euskarri guztientzat eskuragarri jartzeak baino, bidenabar.

Hitzok zuzenak eta garbi askoak dira; gehiengoa atxikitzeko bezalakoak. Orain bakoitzari dagokio erabakitzea nori interesa dakiokeen eredu berri honetara igarotzea, eta nori ez. Erosleak, garbi izango du aukera beden.

Mega, hobekuntzaz jositako hodeiko zerbitzu berria

Esan bezala, Mega heltzear dago eta besapean hainbat berrikuntza dakartza hodeiko zerbitzuak. Deigarrienak aipatzearren, pribatutasun sistemari eta datu ostalaritza sistema berritzaileari dagozkienak aipatu daitezke. Lehendabizikoari dagokionez, erabiltzaile bakoitzak sarean gordeko duen informazioa gako pribatu batez zifratuta joango da, eta enpresak berak ere ez duenez edukiko ahalmenik mekanismo hori irauli eta gordetzen dena zer den jakiteko, arazo legalez libratzen da Mega. Bestela, erabiltzaileen pribatutasunaren gaineko nazioarteko legea apurtuko lukete; mugimendu azkarra da beraz. Besteari dagokionez, hodeiko sistema osatzen duten zerbitzariak munduan barrena banatutako kopietan egongo dira, eta horrek Mega behin-behinean istea eragotzi edo zailtasun gainjarria ekarriko luke. Beste fitxategi partekatze sistemen aurrean balio erantsi bezala gainera, doako kontuak 50GB-eko espazioa eskainiko duela iragarri dute.

Ezer gutxi esan daiteke gehiago, martxan ikusi arte. Googe Drive, Microsoft SkyDrive, Dropbox, Ubuntu One edo Box hodeiko disko zerbitzuekin lehiatuko den Mega-ren weba ondorengoa da: http://mega.co.nz.

Euskaratzen laguntzeko deia

Urte hasieran egin zuen deia -beste behin ere- bere Twitter kontutik Kim Dotcom-ek, itzultzaileen laguntza eskatuz, Mega falta zitzaizkion hizkuntzetan ere eskuragarri jartzeko asmotan. Litekeena da beraz, dagoeneko lana aurreratuta egon arren, oraindik ere laguntza behar izatea egitasmo honetan; esan bezala, Megabox irteteko hilabeteak falta baitira. Interesatuek helbide honetara idatzi dezakete laguntzeko:
bidali emaila.

1 2 3