android, Aplikazioak, Apple

iOS eta Android aplikazioen eguneratzeei entzungor?

20130403-102429.jpg

Lantzean behin, telefono eta tablet erabiltzaileek aplikazioen eguneraketen berri jasotzen dute. Utzikeriagatik sarritan, makina bat App berritu gabe uzten dira abisuei entzungor eginda. Agerkari horien zeregina da, besteak beste, erabiltzaileak jakinaren gainean jartzea, aplikazioentzat eskuragarri daudela, edota aldaketa, funtzio hedakuntza zein akatsen zuzenketak egitea. Tarteka agertzen diren eguneraketei esker, garatzaileak gai dira erabiltzaileei eskaintzeko hobekuntzak nahiz aukera berriak emateko. Interfazearen aurpegi aldaketa bat izan daiteke, Android-erako Whatsapp-arekin berriki egin duten gisara; edo funtzio erabat berria izan daiteke, Google Currents aplikazioan sartu duten albisteak irakurri bitartean entzuteko aukera bezala.

Are gehiago esan daiteke eta zentzudunena, eguneraketak ageri ahala instalatzea da. Hain zuzen ere, hainbatetan berrikuntzaz gain, aurkitutako akatsak zuzendu edo datuen lapurtzeak eragozteko adabakiak edo partxeak baitira jasotzen direnak.

Non eta nola eguneratu

Android sistemen erabiltzaileek, 4.0 Ice Cream Sandwich bertsiotik aurrerakoek behinpein, jakinarazpen horiek pantailaren ezker-goialdean jasotzen dituzte. Horietako bati klik eginda, Google Play dendako eguneraketak ikusteko aukera legoke. Oharkabean galdu dutenek -edo bertsio zaharragoetako erabiltzaileek- zuzenean dendara joan, menu botoiari eman eta “Nire aplikazioak” aukera eginda eskuragarri dituzte, era berean. Android euskarrietan gainera, garatzailearen orrian hautatu daiteke aplikazio horren eguneraketak argitaratu ahal norbere gailuan instalatzeko.

iOS euskarrien jabeek bestalde, ez dute aplikazioen eguneraketen berri agerkari bidez jasotzen. Horren ordez, aplikazio bakoitzak adierazten du jakinarazpenik duen haren lasterbidearen gainean gorriz inguratutako zenbaki batekin; kasu honetan, zenbat aplikazio dauden berritzeko zain adierazten du App Store lasterbideak. Oharra balego, App Store-n sartu eta Updates edo eskuinerengo atakan izango da eguneraketak dituzten aplikazioen zerrendaren berri. Deskarga automatikoak gaitzea badago, baina ez banaka hautatzeko.

Bietan ere, banaka hautatu daitezke berrikuntzak, edo erosoagoak izanez, guztiak batera deskargatu. Hala ere, eguneraketaren azalpenari muzin egin eta sorpresa desatseginik ez izateko, ezinbestekoa da jaso diren aldaketei adi izatea; litekeena baita gogoko den ezaugarri bat galtzea batetik bestera, adibidez.

Ziztu bizian datu-kontsumoa agortzeko arriskupean

Instalatzeko eman eta minutu batzuen buruan prest izan artean, datu kontsumo bat dago. Abiadura motelagoa da, eta hileko kuota agortu daiteke, telefonoko Interneta erabiltzen bada WiFi-aren ordez. Ezarpenetara joan eta eguneraketa eta besteriko deskargak Wifi sarbidetik bakarrik egitera mugatzeko aukera baliagarria dauzkate. Eguneraketa deskarga automatikoa aktibatuta dagoenean baliagarria da, beraz: iOS kasuan Ezarpenetara joan eta “iTunes and App Store” atalean aukeratu daiteke datu mugikorrak ez baliatzea; Android-en, Google Play dendaren Ezarpenetan.

Google, Internet, posta, Segurtasuna

Postako mezuen segurtasuna areagotzeko enkriptazioa

Egun, mezu elektronikoen bidez informazio garrantzitsua banatu edo trukatzen da, eta begirune handiz zaindu beharreko esparru bihurtu da hasieran barre egiteko irudiak eta aurkezpenak bidaltzeko erabiltzen zen posta zerbitzua. Dagoeneko ez dago bankuko daturik, fakturarik edo besterik gabe negozioko sekretu mamitsurik gabeko mezurik. Zelatari batek edozein mezu eta horri erantsitako fitxategia atzeman ditzake, edo gutxieneko segurtasun neurriak jarraitzeko ohiturarik ez daukanaren posta elektroniko kontu osoaz jabetu liteke erasotzailea.

Sareko posta zerbitzu bat ziurtatzeko, bi dira enkriptatu beharrekoak: posta ostalariaren zerbitzariekin ezartzen den konexioa eta amaraunaren bidez bidaltzen diren mezu propioak.

Oro har, enkriptatu gabeko informazioa trukatzen bada zerbitzaria eta norbere gailuaren artean, sarean daudenek posta agiriak lapurtu, edo mezuak eta erantsitakoak zuzenean atzeman ditzakete. Arazo hau larriagotzen da sare publikoetan (wifi puntua, kafetegi bat, unibertsitatea, eta abar), baina gomendagarria da etxetik ere berdin egitea. Hala ere, hau ez da zerbitzu erabilienen kasua (Gmail, Yahoo, Outlook…), horiek lehenetsita baitaukate enkriptatutako konexioa erabiltzaileekin: amaraunean erosketak egiteko edo saretik banketxeaz eragiketak egiteko erabiltzen den eskema berarekin, edo SSL/TLS enkriptazioarekin. Gogoratu konexio bat horrela ziurtatuta dagoela egiaztatzeko, nahikoa dela norbere nabigatzailean ageri den helbideari erreparatzea bakoitzaren mahaigainekotik, eramangarritik, sakelakotik nahiz tabletatik; eta https dakarrela egiaztatzea.

Aurreko baldintza betetzen bada —gaur-gaurkoz— segurua da konexioa, baina mezua hartzailera iristea ez du bermatzen horrek. Gabeziak ageri ohi diren momentuak beste kasuak dira. Hots, norberak bidalitako mezu propioak babesgabe geratzen dira ostalariaren zerbitzaritik irteten diren momentutik bertatik; hortik, horiek ere enkriptatuta bidaltzeko beharra.

Nola enkriptatu bidaltzeko mezuak era errazean

Garraiatzen doan mezua enkriptatzeko lanak hartzea beharrezkoa da pribatutasuna bermatu nahi bada. Baina horrek ahalegina eskatzen die bai bidaltzaileari eta bai hartzaileari ere, norberak kudeatutako gakoak erabiliko badira. Bestela, nabigatzaile batzuek eskaintzen dute horrelakorik gehigarri gisa instalatzeko —prozesuak bere mamia dauka, hurrengo baterako—; beste aukera bat da hirugarren enpresa batekin fidatu eta haiek mezua enkriptatzea: webean oinarritutako mezuen enkriptazio zerbitzuak dira Sendinc (https://www.sendinc.com/) eta JumbleMe (http://www.jumbleme.com/). Konektatu, bidali eta era seguruan bidaiatuko du mezuak.

Ordenagailuan posta bezero bat erabiltzen dutenentzako oharra

Internetera zuzendutako zerbitzu asko, hala ere, nahiago izaten dira bezero lokalen bidez atzitu —Microsoft Outlook, Live Mail edo Mozilla Thunderbird programen bidez, alegia—, eta horrek arazo gainjarri bat dakar: norbere euskarriaren memorian artxibatutako mezuak enkriptatu behar izatea, sisteman sar daitekeen erasotzaileari gure informazio pribatura sarbidea ukatzeko. Aurrena bilatu beharko da posta bezeroak zein karpetatan gordetzen dituen mezu lokalak. Interneten edo programaren laguntza atalean agertuko da informazio hori. Ondoren gogoratu nola zifratu karpetak, behar hori izanez gero: http://zibergela.bitarlan.net/2012/06/06/zifratzea-gure-datu-pribatuak-babesteko/.

Google, Internet, posta, Segurtasuna

Gmail posta zerbitzuaren ezarpenak despistatuentzat

Hizketagai izango den lehendabiziko ezarpenak agian ez dauka lotura zuzenik segurtasunarekin, baina bai gaizki ulertu eta hanka-sartze ederrak eragotzi daitezkeela berarekin. Noizbait gertatzen dira okerreko hartzaileari mezu desegokiren bat edo beste bidaltzea, haientzat zuzenduta ez zeudenean bereziki. Besteak beste, Gmail zerbitzua darabiltenek -bederen- irakasle bati edo ugazabari bidalitako biraoz beteriko mezu hori ekidin dezakete bidalketa deseginda.

Horretaz baliatu nahi duenak, Gmaileko sarrera-ontziko eskuin goialdeko engranajearen sinboloari eman eta Ezarpenetara joatea dauka. “Labs” izeneko atakan eman eta Google probatzen ari den hainbat ezaugarriren zerrenda bistaratzen da jarraian. Batzuk zinez erabilgarriak dira; besteak, dibertigarriak besterik gabe. Haien artean “Desegin bidalketa” izenekoa dago. Gaitu hori, eta ez ahaztu pantailaren beheko “Gorde aldaketak” botoia zanpatzeaz. Aurrerantzean, mezu bat bidali eta batera sarrera-ontzi goian agertu ohi den oharraren atzean agertuko da desegiteko aukera.

Lehentasunez bidalketa eragozteko 10 segundoko tartea uzten du Gmailek, baina nahiago bada 20 edo 30 segundotaraino ere atzeratu daiteke damu-epea: berriz ere, Ezarpenetara joan eta “Orokorra” atakan, “Desegin bidalketa” aukerako goitibeherako menuan horrela aukeratuta.

Oharkabeenen segurtasuna bermatzeko pentsatutako bestelako abantailarik ere badauka Gmailek, eta ahaztuta itxi gabe utzitako sesioak urrunetik isteko aukera erabilgarria suertatuko zaie askori. Hots, norbere korreora Interneta daukan edozein gailutatik konektatu ahal izatea izugarrizko abantaila da, baina aldetzerakoan nabigatzailean saioa itxi gabe uztea buruhauste askoren hasiera bihurtzen da sarritan. Gmail, webera zuzendutako zerbitzua da, eta horrelako egoerak aurreikusi dituzte Googlen. Aktibo egon daitezkeen saio guztiak isteko: berriz ere sarrera-ontzian, oinean letra xehez dagoen “Xehetasunak” hautatu eta bakoitzaren kontuaren jardueraren informazioa agertuko da, “Amaitu beste saio guztiak” egiteko botoiarekin batera. Bistakoa denez, saio guztiak itxiko dira horrekin; hau egikaritzeko erabilitako azken hau salbu, noski.

Urrunetik sesioak zarratzeko aipatu ezaugarria ezinbesteko pasahitz aldaketaren osagarria ere bada, norbere pasahitza kopiatua izan denaren susmoa dagoenean.