Ots, 28
2013
Google, Internet, posta, Segurtasuna

Postako mezuen segurtasuna areagotzeko enkriptazioa

Egun, mezu elektronikoen bidez informazio garrantzitsua banatu edo trukatzen da, eta begirune handiz zaindu beharreko esparru bihurtu da hasieran barre egiteko irudiak eta aurkezpenak bidaltzeko erabiltzen zen posta zerbitzua. Dagoeneko ez dago bankuko daturik, fakturarik edo besterik gabe negozioko sekretu mamitsurik gabeko mezurik. Zelatari batek edozein mezu eta horri erantsitako fitxategia atzeman ditzake, edo gutxieneko segurtasun neurriak jarraitzeko ohiturarik ez daukanaren posta elektroniko kontu osoaz jabetu liteke erasotzailea.

Sareko posta zerbitzu bat ziurtatzeko, bi dira enkriptatu beharrekoak: posta ostalariaren zerbitzariekin ezartzen den konexioa eta amaraunaren bidez bidaltzen diren mezu propioak.

Oro har, enkriptatu gabeko informazioa trukatzen bada zerbitzaria eta norbere gailuaren artean, sarean daudenek posta agiriak lapurtu, edo mezuak eta erantsitakoak zuzenean atzeman ditzakete. Arazo hau larriagotzen da sare publikoetan (wifi puntua, kafetegi bat, unibertsitatea, eta abar), baina gomendagarria da etxetik ere berdin egitea. Hala ere, hau ez da zerbitzu erabilienen kasua (Gmail, Yahoo, Outlook…), horiek lehenetsita baitaukate enkriptatutako konexioa erabiltzaileekin: amaraunean erosketak egiteko edo saretik banketxeaz eragiketak egiteko erabiltzen den eskema berarekin, edo SSL/TLS enkriptazioarekin. Gogoratu konexio bat horrela ziurtatuta dagoela egiaztatzeko, nahikoa dela norbere nabigatzailean ageri den helbideari erreparatzea bakoitzaren mahaigainekotik, eramangarritik, sakelakotik nahiz tabletatik; eta https dakarrela egiaztatzea.

Aurreko baldintza betetzen bada —gaur-gaurkoz— segurua da konexioa, baina mezua hartzailera iristea ez du bermatzen horrek. Gabeziak ageri ohi diren momentuak beste kasuak dira. Hots, norberak bidalitako mezu propioak babesgabe geratzen dira ostalariaren zerbitzaritik irteten diren momentutik bertatik; hortik, horiek ere enkriptatuta bidaltzeko beharra.

Nola enkriptatu bidaltzeko mezuak era errazean

Garraiatzen doan mezua enkriptatzeko lanak hartzea beharrezkoa da pribatutasuna bermatu nahi bada. Baina horrek ahalegina eskatzen die bai bidaltzaileari eta bai hartzaileari ere, norberak kudeatutako gakoak erabiliko badira. Bestela, nabigatzaile batzuek eskaintzen dute horrelakorik gehigarri gisa instalatzeko —prozesuak bere mamia dauka, hurrengo baterako—; beste aukera bat da hirugarren enpresa batekin fidatu eta haiek mezua enkriptatzea: webean oinarritutako mezuen enkriptazio zerbitzuak dira Sendinc (https://www.sendinc.com/) eta JumbleMe (http://www.jumbleme.com/). Konektatu, bidali eta era seguruan bidaiatuko du mezuak.

Ordenagailuan posta bezero bat erabiltzen dutenentzako oharra

Internetera zuzendutako zerbitzu asko, hala ere, nahiago izaten dira bezero lokalen bidez atzitu —Microsoft Outlook, Live Mail edo Mozilla Thunderbird programen bidez, alegia—, eta horrek arazo gainjarri bat dakar: norbere euskarriaren memorian artxibatutako mezuak enkriptatu behar izatea, sisteman sar daitekeen erasotzaileari gure informazio pribatura sarbidea ukatzeko. Aurrena bilatu beharko da posta bezeroak zein karpetatan gordetzen dituen mezu lokalak. Interneten edo programaren laguntza atalean agertuko da informazio hori. Ondoren gogoratu nola zifratu karpetak, behar hori izanez gero: http://zibergela.bitarlan.net/2012/06/06/zifratzea-gure-datu-pribatuak-babesteko/.

Ots, 28
2013
Google, Internet, posta, Segurtasuna

Gmail posta zerbitzuaren ezarpenak despistatuentzat

Hizketagai izango den lehendabiziko ezarpenak agian ez dauka lotura zuzenik segurtasunarekin, baina bai gaizki ulertu eta hanka-sartze ederrak eragotzi daitezkeela berarekin. Noizbait gertatzen dira okerreko hartzaileari mezu desegokiren bat edo beste bidaltzea, haientzat zuzenduta ez zeudenean bereziki. Besteak beste, Gmail zerbitzua darabiltenek -bederen- irakasle bati edo ugazabari bidalitako biraoz beteriko mezu hori ekidin dezakete bidalketa deseginda.

Horretaz baliatu nahi duenak, Gmaileko sarrera-ontziko eskuin goialdeko engranajearen sinboloari eman eta Ezarpenetara joatea dauka. “Labs” izeneko atakan eman eta Google probatzen ari den hainbat ezaugarriren zerrenda bistaratzen da jarraian. Batzuk zinez erabilgarriak dira; besteak, dibertigarriak besterik gabe. Haien artean “Desegin bidalketa” izenekoa dago. Gaitu hori, eta ez ahaztu pantailaren beheko “Gorde aldaketak” botoia zanpatzeaz. Aurrerantzean, mezu bat bidali eta batera sarrera-ontzi goian agertu ohi den oharraren atzean agertuko da desegiteko aukera.

Lehentasunez bidalketa eragozteko 10 segundoko tartea uzten du Gmailek, baina nahiago bada 20 edo 30 segundotaraino ere atzeratu daiteke damu-epea: berriz ere, Ezarpenetara joan eta “Orokorra” atakan, “Desegin bidalketa” aukerako goitibeherako menuan horrela aukeratuta.

Oharkabeenen segurtasuna bermatzeko pentsatutako bestelako abantailarik ere badauka Gmailek, eta ahaztuta itxi gabe utzitako sesioak urrunetik isteko aukera erabilgarria suertatuko zaie askori. Hots, norbere korreora Interneta daukan edozein gailutatik konektatu ahal izatea izugarrizko abantaila da, baina aldetzerakoan nabigatzailean saioa itxi gabe uztea buruhauste askoren hasiera bihurtzen da sarritan. Gmail, webera zuzendutako zerbitzua da, eta horrelako egoerak aurreikusi dituzte Googlen. Aktibo egon daitezkeen saio guztiak isteko: berriz ere sarrera-ontzian, oinean letra xehez dagoen “Xehetasunak” hautatu eta bakoitzaren kontuaren jardueraren informazioa agertuko da, “Amaitu beste saio guztiak” egiteko botoiarekin batera. Bistakoa denez, saio guztiak itxiko dira horrekin; hau egikaritzeko erabilitako azken hau salbu, noski.

Urrunetik sesioak zarratzeko aipatu ezaugarria ezinbesteko pasahitz aldaketaren osagarria ere bada, norbere pasahitza kopiatua izan denaren susmoa dagoenean.

Mai, 25
2012
Google, Internet

GMailen sarrera-ontzia antolatzeko aukerak

GMailZalantzarik gabe, GMail posta elektronikoa irakurtzeko zerbitzurik onenetarikoa da, batez ere on-line aplikazioen artean. Gainera GMail kontuak ez ezik, posta kontu ezberdinak ere irakur daitezke, beraz, GMail ez diren beste helbide batzuk ere kudeatzeko erabil daiteke. Honez gain, Zibergela atalaren beste ale batean GMaili buruzko beste artikulu bat argitaratu zen http://zibergela.bitarlan.net/2009/12/17/gmail-posta-kudeaketa-aplikazio-bezala/.

Izan ere, GMailek ezaugarri eta aukera interesgarri eta erabilgarri asko ditu, haietariko batzuk gainera ezkutatuta edo lehenetsita desgaituta daude.

Mezuak sailkatu

Esan daiteke sarrera-ontzia atalik garrantzitsuena dela posta elektronikorako aplikazio batean, hor jasotzen dira email guztiak. Hala, bada, mezu kopuru handia kudeatu beharrez gero, oso garrantzitsua da ondo antolatzea sarrera-ontzia mezurik ez galtzeko edo irakurri gabe ez uzteko. Honetarako Gmailek aukera ezberdinak eskaintzen ditu. Mezuak nabarmentzeko aukerarik garbiena izarrak erabiltzea da. Izarrarekin markatu daitezke maiz kontsultatzen diren emailak edo zerbait begiratzeke, erantzuteke edo amaitzeke duten mezuak. Ohiko izarrez gain, badaude 6 kolore ezberdinetan eta bestelako 6 marka, guztira 12 marka ezberdin, mezuak bereizteko eta nabarmentzeko egoera edo kasu ezberdinen arabera norberaren irizpideari jarraituta. Aukera horiek gaitzeko, GMail ezarpenetara joan behar da eta hor “”Orokorra”” izeneko atalera, hona hemen lotura: http://mail.google.com/mail/u/0/?ui=2&shva=1#settings.

Mezuak sailkatzeko beste aukera bat etiketak sortzea da. Ezarpenetan “”Etiketak”” delako atalean kudea daitezke etiketa ezberdinak, sortu, aldatu, ezabatu, erakutsi edo ezkutatu ahal dira. Ezkerreko menuan agertzen da sortutako etiketen zerrenda eta nahi den etiketari sakatuta agertzen dira etiketa horrekin lotutako mezu guztiak. Etiketa zerrendaren azpian etiketa berri bat sortzeko eta etiketak kudeatzeko loturak agertzen dira. Mezuak era erraz batean etiketa batekin edo gehiagorekin lotu ahal dira, nahi diren mezuak hautatuta mezu zerrendaren gainean etiketa irudikatzen duen ikonoan klik eginda agertzen da etiketa zerrenda erabiltzaileak nahi dituen etiketekin lotzeko mezuak. Mezuak ere arrastatu eta jaregin ahal dira etiketa ezberdinetan. Honetaz gain, azpi-etiketak ere sortu ahal dira, hau da etiketa hierarkia bat sor daiteke. Etiketak ere kolore ezberdinekin bereizi ahal dira azkarrago eta errazago identifikatzeko.

Adierazle pertsonalak gaituz gero, mezuen aurrean “>>” edo “>” ikurrak agertuko dira, bakarrik erabiltzaile horri bidalitako mezua dela eta erabiltzaile horri eta beste batzuei edo posta zerrenda bati igorritako mezua dela adierazten dute hurrenez hurren.

Itxura aldatu

GMailek bistaratzearen trinkotasuna hautatzeko hiru aukera eskaintzen ditu: arrunta, xehatua eta xehatuena. Ezaugarri hau aldatzeko posta zerrendaren gainean dagoen gurpilean klik eginda agertzen dira hiru aukera hauek.

Beste aldetik, GMailen lehenetsitako itxura zatarra irudituz gero, ezarpenetik konfigurazio hori aldatu daiteke. Bertan, “Gaiak” delako atalera joan behar da eta hor gai ezberdinen artean hautatzeko aukera ematen du. Hiru multzotan sailkatuta daude gaiak, kolore gaiak, gai klasikoak eta bereizmen handikoak. Azken hauek atzealdeko irudiak eskaintzen dituzte, gainera, batzuetan gai generikoa da, Mendia edo Hondartza, adibidez, eta GMail bera aldatzen doa atzealdeko argazkia erabiltzailea konektatzen den bakoitzean.

Laster-teklak

Mahaigaineko aplikazioen antzera, GMailen ere laster-teklak erabiltzea dago. Laster-teklak gaitzeko, ezarpenetan “”Orokorra”” atalean laster-teklak aukera aktibatu behar da, lehenetsita desgaituta datorrelako. Ondoren, “”Lasterbideak”” atalean ikusi eta aldatu daitezke dauden laster-teklak. Adibidez, “c” teklari sakatuta mezu berri bat idazteko leihoa irekiko da. Laster-tekla zerrendan erakusten ez bada ere, oso praktikoa da Tab”+ “Enter” teklen konbinazioa, lasterbide hau erabiltzen da mezua bidaltzeko eta saguarekin “Bidali” botoian klik egitea baino askoz azkarragoa da.

1 2 3