android, Aplikazioak, Apple, formakuntza, Hezkuntza, Jokoak, Mac, Mac OS X, tabletak, Windows

Tabletak baleko programazio ingurune bilakatu dira

kidsandipadretflt-642x482Hasieran aisialdira mugatutako jostailua ziruditen arren, aurrerakuntza nabarmena izan zuten tabletek, bulegotika aplikazio sendoen agerpenari esker. Ohitura falta besterik ez da, baina tabletei leporatzen zitzaien gabezia zera zen: karpetak eta fitxategiak lokalki gordetzeko ezintasuna. Kasu batzuetan, aplikazio bakoitzaren arabera egin zitekeen. Beraz, guztia denda birtualetatik deskargatutako aplikazioekin egin beharrak hasieran moteldu egin zuen tresna horiek hedatzea. Batetik, sarearen bidezko zerbitzuen arrakastak (Google Drive, Dropbox eta enparauak) eta, bestetik, azken belaunaldiko sakelako telefonoen paradigmara jendea ohitzeak merkatura itzultzeko parada eman diete tabletei.

Garaiak aldatzen doazen seinale, joera berriak agertu dira berriki, eta programazio informatikoa da horren adibideetako bat. Tabletak baleko programazio ingurune egiten dituzten aplikazioak agertu dira, eta umeentzako zein nerabeentzako bideo jokoak ere argitaratu dituzte, jolasaren bidez programatzeko gaitasuna gara dezaten.

Jolastuz programatzen ikasteko bideo jokoak

Hakitzu: Code of The Warrior bideo jokoak erakargarriak diren robot pertsonalizagarrien bidez bereganatzen du umeen arreta. Lehiak txandaka izaten dira, gastatzeko puntu kopuru bati lotuak. Tabletako teklatutik JavaScript komando sinpleak lotuz, joko zelaiaren beste aldera joan eta arerioaren terminala hackeatu edo pirateatu behar da. Bide batez, bestearen morroiak borroka ikusgarrietan menperatzen badira, hobeto. Pasa den apirilaren 1az geroztik, eskuragarri dago doan Hakitzu, App Storen.

Ondorengoa ez dago tabletentzat, baina merezi du aipua, programatzeko ingurune berrien adibide nabarmenena baita. CodeSpells da bideo jokoaren izena, eta proiektuaren atzean Kaliforniako UCSD Jacobs ingeniarien eskola dago. Kasu honetan, programazioa magia gisa adierazten da, jokalariek idazten dituzten madarikazioak Java kodea baitira. Aurrekoa baino askoz aurreratuagoa da honen programazio maila; beraz, nerabeentzat egokiagoa dela esan daiteke. Hezkuntzarako baliabide ikusgarria dirudi, baina eragozpena, oraingoz, zera da: Mac OS X euskarriarentzat soilik deskargatzeko aukera. Windows bertsioa aurki izango omen da prest. Informazio gehiago nahi duenarentzat: https://sites.google.com/a/eng.ucsd.edu/codespells/home.

Bideo jokoekin ezinbesteko gaitasunak eskuratu daitezke, eta horiek baino apustu argiagorik gutxi dago norabide horretan. Ikusteko dago ikasteko nahia sortzeko adinako punch-a daukaten, joko eta hezkuntza tresnaren erdibidean dauden proposamenok. Azkenaldian, aditu zirkuluetan bolo-bolo dabilen eredua balizkoa dela frogatuko lukete.

Plataformen arteko programazio inguruneak

Eramangarritasuna eta erosotasuna doan izan arren, eginkizun astunak egiteko gabeziak leporatu izan zaizkie beti tabletei. Baina hodeiko zerbitzuek dakarte beste behin ere konponbidea. Orain, tabletetatik zuzenean has daiteke garapen berria, edo ordenagailuari lotu, kopiatu behar dena eta nahi den lekutik jarraitu.

Textastic
testu editorea, adibidez, horretaz baliatzen da tabletari etekina ateratzeko: ohikoenak diren programazio sinboloekin aberastutako teklatua dakar, eta aplikazioak, kodea ulertu, eta kolorez nabarmentzen du hainbat programazio lengoaiatan. Textastic webgintzako teknologietara bideratuta dago gehienbat. Horientzako askotariko aurrebistak nahiz kodeko hitz bereziak automatikoki betetzeko laguntzak dauzka, HTML, CSS eta PHP lengoaietarako.

Fitxategiak inportatzeko orenerako ere hainbat aukerarekin da bateragarria (FTP, SFTP, WebDAV, Dropbox…). App Store dendan dago eskuragarri, iPad, iPhone eta Mac OS X sistemetarako. Haien arteko komunikazioa balio gainjarri eta erabilgarria da.

Android inguruneetarako ere hainbat testu editore daude aurrekoa bezalako ezaugarriekin; 920 Text Editor da aukera osoena. Google Play dendan daudenen artean aipatzekoak dira ondorengoak ere: DroidEdit, Webmasters HTML Editor eta TouchCode, besteak beste.

Aplikazioak, E-Learning, GNU/Linux, Hezkuntza, Internet, Mac, Mac OS X, Ubuntu, Windows

Etxean probatzeko moduko web aplikazioak

bitnamiJakin-minak bultzaturik, asko dira Interneten munduan murgiltzeko gogoa dutenak. Erabiltzaile rola alde batera utzi eta amaraunaren barruan zer dagoen ikasi nahi dutenek hasieran arazoak izaten dituzte lan ingurune egoki bat prestatzeko. Nahikoa ez balitz bezala web orrialde batek atzean daukan egitura ulertu eta hura abiarazteko lengoia ikastea (HTML, PHP, CSS, eta enparauak), harrituta ohartzen dira horrelako proiektu bat abiarazteko beharrezkoak diren teknologiak -egun- zerbitzari batetik ez bada, ez dabiltzala. Teknologia horiek gogoratuko ditugu, hemen: http://zibergela.bitarlan.net/2012/01/20/webgintzan-parte-hartzen-duten-teknologiak/.

Web aplikazio bat zer den zalantza duenarentzat web atariak direla aipatu behar da, informazio hutsa emateaz harago erabiltzailearen interakzioa behar duten zerbitzuak: blogak, sare sozialak, elkarlanerako guneak, datu biltegiak… Egun, horrelako zerbitzu bat sarean jarri nahi duenak ez dauka hutsetik garatzen hasi beharrik, paketeak daude baten nahieran eta modulu bidez, nahi den ataria sortzeko. Ausartenek, baina, beti daukate aukera programatzaile bata jantzi eta hasieratik egiten hasteko.

Interneteko hirukote famatuena: Apache, MySQL eta PHP

Elkarlotutako geruza batzuk dira guztiaren erantzule: zerbitzarira iristen diren eskaerak erantzungo dituena, datu base bat han gordetako informazioa kudeatuko duena eta webaren programazio lengoaia ulertu eta itzuliko duena edozein euskarrik ulertuko duen testu-lau gisa. Merkatuan aukera zabala dagoen arren, kode irekiko aukerak hartu du indarra; funtzionamendu gardenaz gain, egonkorrena baita.

Ondoren, ikuspegi hori argitzeko, lagungarri da jakitea Interneteko zerbitzari bat ordenagailu arrunt bat baino ez dela; gau eta egun piztuta dagoena eta erabiltzaileen eskariak etengabe erantzuteko beharra daukana. Beste guztiak bezala, sistema eragile bat dauka, eta, beraz, zerbitzaria osatzen duten teknologia geruza horiek, LAMP, WAMP edo MAMP akronimoak jaso ohi dituzten pakete gisa instalatu daitezke, darabilten sistemaren arabera: Linux, Windows edo Mac.

Bitnami, kode irekiko web aplikazioak aise probatzeko

App biltegi edo denda bat bezalakoa da Bitnami, zerbitzari softwareduna. Doakoa da eta bertan ageri diren zerbitzuak kode irekikoak dira: hau da, zer eta nola egiten duten ikas dezake nozioak dauzkanak. Hiru lerrotan zentratu dira Bitrock enpresakoak: mahaiaren gainean instalatzeko zerbitzarietan, zerbitzari bat hedatu nahi dutenentzako makina birtualetan eta haien sareko zerbitzu berriaz baliatu eta zuzenean sarean zerbitzuak osatzean. Lehendabizikoan zentratuko gara, benetako lorpena hark ekarri baitu: zerbitzari geruzak, web aplikazioa eta instalatzailea elkarrekin emanda lortzen den sinpletasuna norbere zerbitzari propioa bost minutuan abiatzeko.

bitnami-stacks-back-to-school

Bitnami zerbitzu pilaketak edo stacks

Hasieran aipaturiko modulu generikoak prest daude, egituratu behar dituen sistemaren araberakoak, Windows, Linux, Mac OS X edo Solaris izan. Horiek dira funtsezko pilaketak, eta aukera dago oinarrizko horiek instalatu eta norbera bere garapenak egiten hasteko eta bertan probatzeko; edo zuzenean kode irekian eraikitako ezagunak diren web aplikazio batekin aberastu duten paketea ezartzeko osatu berri dugun zerbitzari berrian. Hau da, bigarren horiek, oinarrizko hirukote teknologikoaz gain, web aplikazio bat gaineratuta dakarte. Horrela lana aurrezten da, zerbitzaria osatuko duten Apache-MySQL-PHP hirukotearen gainean web aplikazio horietako bat instalatu nahiko balitz. Kode irekiko web aplikazio eskaintza hori zabala eta aski ezaguna da: eLearning ikaskuntzarako aplikazioetatik hasita; edukia kudeatzeko atarietaraino: Moodle, WordPress, Joomla!, Drupal, Alfresco, OwnCloud, Gitlab edo MediaWiki dira etxean propio ezarri daitezkeenen lagin txiki bat.

Gogoan izan beharko da, baina, sarera bideratutako zerbitzua eman nahi bada segurtasun neurri aurreratuak hartu beharra dagoela, eta printzipioz hobe dela norbere erabilerarako aukera gisa gordetzea. Besterako aukerarik ere ematen du Bitnamik. Haien atarian informazio franko dago: http://bitnami.com/.

Lanabes horren potentziala nabarmena da; Interneten autodidaktak izan nahi dutenentzako, garatzeko ingurune xume bat nahi dutenentzako, edo besterik gabe, web aplikazio jakin bat momentu batean probatu nahi duenarentzat.

Etxean zerbitzari bat jartzeko pausoak: Moodle, adibide

Orain, Moodle tresna belaunaldi berriko hezkuntzan nagusitzen ari da. Eskolak emateko garaian, batez ere. Ikasleak bertan matrikulatzen dira ikasturte hasieran eta, apunteak, lanak eta kontrolak plataforma horretatik kudeatzerik dago. Izan etxetik, izan norberak nahi duen lekutik.

Beste web zerbitzuak ere ondorengoaren antzera instalatu eta abiatzen direnez, adibide horrek edonori balio diezaioke. Bereziki Moodle probatu ezin izan dutenek ikusi eta ohitzeko balio du; baita ere jada erabiltzen dutenek segurtasun kopia etxera eraman eta hurrengo urterako aldaketak lokalean gordetzeko aukera izan dezake.

Pausoak: 1. Ohikoenera jo eta, Windows sistemako Bitnami Moodle Stack erabiltzea izango da egokiena: http://bitnami.com/stack/moodle. Behin bertan, “Installer” botoiari eman eta exekutagarria deskargatuko da. 2. Egikaritu eta instalatu orduko, zerbitzaria konfiguratu beharra dago: administrari profila eta posta zerbitzua nahi den zehaztuko dira ondoz-ondoko pantailatan. 3. Moodle Stack instalatuko da, tartean Apache baimendu beharko da “Allow” emanda. 4. Bukatzen duenean “Amaitu” eman eta automatikoki irekitzen den orrian “Access Bitnami Moodle Stack” emanda sartzen da norbere Moodle lokalera. 5. Ondoren, ordenagaillua itzali delako edo denbora batez lotan utzi delako sartu nahiko balitz berriz, Programen Menuko “moodle manager tool” hautatu eta “Manage Tools” atakako “Start All” botoiari eman ondoren zerbitzaria abiarazten da; eta horrekin Moodle ataria atzigarri legoke berriz, honela: http://localhost/moodle/.

Modulu generikoa instalatu eta norbere web aplikazioa edo ataria sortu nahi duenak hutsetik, htdocs izeneko karpetan utzi behar ditu sortzen dituen fitxategiak, eta http://localhost/ edo http://127.0.0.1/ helbidetik probatu.

Apple, GNU/Linux, Internet, lizentzia libreak, Mac, Mac OS X, Mahaigaina, Software Librea, Windows

Pantailan gertatzen dena grabatzeko software librea

Hitzez azaltzeko zailak diren egitekoak erraz ulertzen dira ikuste hutsarekin. Egiten ikastea da gehien baloratzen den gaitasuna hezkuntzan nahiz lan munduan; baina, tartean, bultzadatxoa eskertzen duenik ere bada. Bideo tutorialak baliabide erabilgarriak bihurtu dira egun, auto-ikaskuntza edo self-learning delakoan. Lagungarri den materiala izaten da sarri; ordenagailuan egitekoa den ataza berri bat edo ezagutzen ez den aplikazio baten funtzionamendua ikas daiteke bideo bakarrarekin. Azkenaldian —Youtuberi esker gehienbat—, era honetako baliabideak hedatuz joan dira amaraunean, eta jada ez dago arazorik ia nahi den guztiaren gaineko azalpen bisuala eskuratzeko. Inoiz ez da hain erraza izan ikasleentzako materiala prestatzea, edo Internet bidezko bideo-jokoetako balentriak besteekin partekatzea.

Screenshot argazkia edo pantailako uneko irudia jasotzea ezagunagoa da erabiltzaileentzat. Ez da gutxiagorako, teklatuko Imp Pan botoia ere zehazki horretara zuzenduta baitago. Screencasting egiteko edo pantailan gertatzen dena grabatzeko, ostera, programa berezien beharra dago. Horiek instalatu eta abiarazita, laster batean egiten ahal dira azalpenez jositako bideoak. Interneten ere erraz zintzilikatu daitezke, gainera.

Screencast-ek, beraz, aspergarriagoak izaten diren idatzizko azalpenak ordezkatzen ditu. Ordea, ordenagailuaren aurrean eseri eta grabatzeko botoiari eman ostean egiten dituen ekintzak erakutsi eta komentatzen dituena edozein izatea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula, aurrerapen nabarmena baizik. Azalpen tekniko konplexuak baztertzen dituzten hainbat laguntza iturri lortzen dira horrela; irakaskuntzan, marketinean edo sustapenean baliagarri direnak.

Screencast tresna batzuk aipatu orduko, ohar bat: ahalik eta erabiltzaile gehienetara iristea nahi bada, norbere grabazioa, jabedun formatuak baztertu eta, komunak eta estandarrak direnak aukeratzea beharrezkoa da: Avi, Mpeg edo Ogg izan daitezke batzuk. Interneten zintzilik uztea da beste aukera, nahi duenaren eskura jarriz.

Erabilera aldetik, antzekoak eta erabiltzeko errazak dira grabazio programak: pantailako eskualdea aukeratu, irteera formatua ezarri eta grabatzeari eman besterik ez da egin behar. Batzuek norbere ahotsa sartzen lagatzen dute. Are gehiago, webcam bidez jasotakoaren irudia gehitzea ere posible da, bideoaren albo batean.

Camstudio

Kode irekiko egitasmoa da Camstudio, Windows sistema eragilearentzako. Gainerako bideo kapturatzaile gehienak bezala, pantailaren eskualde jakin bat hauta daiteke, bideo irteera —codecs— desberdinak onartzen ditu, norbere ahotsa edo sistemaren soinua jaso daitezke aukeran, eta bideoaren oinean oharrak txertatu daitezke. Aipagarria da bideoari irudi gardenak txertatzeko aukera dakarrela. Deskargatzeko: http://camstudio.org/.

Taksi

Fraps izeneko Windows inguruneetarako tresna ahaltsuaren kode irekiko baliokide gisa sortu dute Taksi. Bereizmen oso altuak onartzen ditu, eta berezitasun gisa, DirectX, OpenGL edo GDI darabilten azken belaunaldiko bideo-jokoak grabatzeko gaitasuna dauka. Deskargatzeko webgunea: http://sourceforge.net/projects/taksi/.

Freeseer

Python/Qt4 lengoaian garatutako beste kode irekiko proiektu bat da Freeseer, Windows eta Linux sistemetarako bertsioduna. Eskualdea aukeratzea, software edo hardware bidezko grabaketa, bideoaren bereizmena zehaztea edota streaming jarioa onartzen ditu. Dokumentazioa, wikiak eta Git biltegiak dauzkate eskuragarri aplikazioa deskargatzeko nahiz informatzeko: http://freeseer.github.com/.

GNU / Linux sistema

Ubuntun eta GNU/Linux sistemetan gehien erabiltzen den screencasting programa ‘gtk-RecordMyDesktop’ da, zalantzarik gabe. Errekurtso gutxi behar ditu, eta sinplea da erabiltzeko. KDE ingurunean moldatzen direnentzat interfazea ere badauka, ‘RecordItNow’ izenekoa. Webgunea, http://recordmydesktop.sourceforge.net.

Aukera polita osatzen du ‘Istanbul’ aplikazioak, sinplea izanagatik aukera aurreratuagoekin baliatua baita. ‘Pongo’ gehigarria instalatzen bazaio, gainetik, hiztunaren aurpegia edo nahi denaren irudia gehi daiteke grabazioaren albo batera. Estepan Aldamiz-Etxeberriak “Bakarrik edo Parle Vous Français?” saiotan egin ohi zuen gisara, hain zuzen ere.

Instalatzeko garaian, Ubunturen Software Zentroan bilatu ahalko dira. Bestela, terminala ireki, sudo apt-get install… agindua idatzi, eta, jarraian, nahi den programaren izena idaztea aski izango da. Pongo fitxategi bat da eta ez dago instalatu beharrik. Jaitsi hemendik eta egikaritu beharko da ondorengoa terminalean: python pongo.py.

Youtuben eskegitzeko?

Nahasteko gogo handiegirik ez eta zuzenean Youtubera igotzeko asmoa daukan Windows erabiltzailearentzat, ezinbesteko aukera da Ezvid. Instalatu beharra dago, baina ondoren ezin errazago grabatu, ahotsa gehitu edo atzeko musika gehitu ahal zaio —jabetza eskubiderik gabeko lehenetsitako zerrenda batetik— bakoitzaren screencast-ean. Gogoan izan ez dagoela aukerarik emaitza lokalean gordetzeko. http://www.ezvid.com/ da web orria.

Battlefield 3 bideo-jokoaren momentu batzuk grabatzen.

Ezer instalatzeko aukerarik edo asmorik ez dutenentzat baliagarriak gertatuko dira pantailakoa jasotzeko saretik zuzenean —eta edozein euskarritan, beraz— balio duten beste bi aukera hauek. Aukera onak dira: http://www.screenr.com/ eta http://www.screencast-o-matic.com/.

Beste aukera batzuk

Dohaineko aukera nahi izanez gero, Jing, Wink edo Hypercam (2. bertsioa) aplikazioak oso ezagunak dira. Windows eta Linux sistemetan eskuragarri daude lehenengo biak, eta Windowserako soilik da azkenekoa. Mac euskarrirako ere badago screencasting aukerarik: SnapZ Pro X, Screenography, Screen Movie Recorder edo Display Eater erabilgarri daude Mac OS X ingurunean.