crowdfunding, crowdlearning, crowdsourcing, formakuntza, Ikastaroak, kontzeptuak

Amarauna auzolanean

20130320-221116.jpgJendearen ekinez sortutako egitasmoek Internet hartu dute ibilgailutzat. Ez da harritzekoa; izan ere, sare sozialen eta edukia partekatzeko webguneen eztandari esker, edonork informazioa sarean jarri eta kontsumitu dezake. Jauzi hori, Web 2.0 izenez ezagutzen da. Hainbesterainokoa da edukien hazkundea, ezen Googleko zuzendari exekutibo Eric Schmidten hitzetan, «orain, bi egunean behin informazio gehiago sortzen da sarean, zibilizazioa sortu zenetik 2003. urtera arte pilatutakoa baino». Ukaezina da baita ere hazkunde horretan eragin dutela teknologia berriek egunerokotasunean hartu duen lekuak eta sozializatzeko sareek ekarritako eredu aldaketak.

Auzolan eredu berriak

Baina, zein eginkizun izan behar luke Internetek? Internet adimen kolektiboa da, nodoen artean banatutako jakintza hetereogenoen sarea; eta gaitasun horiek dinamizatzeko, mugiarazteko eta partekatzeko ahalmena daukana. Erabiltzaileek sortu, eta haiek kontsumitzen duten datuen bilgunea da. Ideia horren sustatzailea Pierre Levy izeneko filoso, idazle eta irakaslea da; haren L’Intelligence collective. Pour une anthropologie du cyberespace (Adimen kolektiboa. Ziberespazioaren antropologia baten alde ) argitalpenean hasitako korrontearekin (Paris, 1994) .

Aurreko premisa egia bada, arruntena da elkarlana eta partekatzea helburu duten ereduak indarra hartuz joatea Interneten. Izen bera ere badaramate eredu berri horiek: ingelesezko crowd hitza edo jendetza partekatzen dute erro gisa. Crowdfounding edo finantzaketa kolektiboaz Zibergelan esandakoak gogoratzea ez legoke soberan: http://zibergela.bitarlan.net/2012/12/13/crowdfundinga-proiektuak-finantzatzeko-bidea/. Euskaratutako bi webgune ere badaude helburu bererako: http://www.verkami.com/ eta http://goteo.org/ .

‘Crowdlearning’, ikaskuntza kolektiboa

Aurrekoaren ideia beretik edaten du elkarlanerako Crowdlearning egitasmoak ere; baina proiektu hori jakintza banatzera eta bilatzera bideratuta dago. Hezkuntza eta heziketarako eredu berritzailea da Crowdlearning, azken muga gisa du ezagutza handitzea eta jendea erronka berriei aurre egiteko gaitasunez doitzea.

Hala, aditu bat interesatuekin lotzeko hainbat atari zabaldu dira: Skillshare amerikarra da erreferentea: http://www.skillshare.com/. Floqq espainiarrak ere eskola presentzialak nahiz sarekoak antolatzeko balio du: http://www.floqq.com/. Alabaina, ia sinbolikoki bada ere, eskolengatik ordaindu behar da.

Horren harira, antzekoak dira MOOC edo Massive Online Open Course direlakoak, baina jakintza libre idealago batean oinarritzen dira. Modu irekian eta masiboan, plataforma telematiko bidez, ordutegi gabe eta filosofia parte hartzailean oinarritutako doako eskolak osatzean du oinarria. Euskal Herrian badago horren eskaintzarik: UEU eta Asmoz Fundazioak aurreneko euskarazko MOOC ikastaro bat antolatu berri dute, Android programazioari buruzkoa. Informatikariei eta programatzeko zaletasuna duen edonorentzat da, eta matrikula epea apirilaren 31ra artekoa da. Webgunea honako hau da: http://mooc.asmoz.org/.

‘Crowdsourcing’, ekintzailetza kolektiboa

Crowdsourcing adibide onena Wikipedia da: ohiko lana banaka eta toki jakin batean egin beharrean, Interneti esker, hainbaten artean lana zati txikitan eta hainbat tokitatik banatuta egitea litzateke ideia.

Metodologia horri abantailarik onena ateratzen dion esparrua aplikazio informatikoen programazioarena da, hala ere. Elkarren arteko mendekotasuna daukaten dokumentu sorten bertsioen kontrola eramaten duten tresnak erabiltzen dira, pertsona asko dokumentu bakarrean ibiltzea inorentzako eragozpen izan ez dadin. Horien artean tresna ezagunena Git (http://git-scm.com/) da. Amaraunean Git erabilita kontrola eramaten duen Crowdsourcing ataria josita dago proiektuz, kodea jaitsi eta erabiltzeko prest dago: https://github.com/.

Aplikazioak, Apple, kontzeptuak, Mugikorrak, Sakelako Telefonoak, tabletak

Cydiaren erabilera eta kode irekia

Cydia, App Store bezala, aplikazioen biltegia da. Berezia da, Apple etxekoek balioztatu ez dituzten software eta funtzionalitateak instalatzeko alternatiba baita. Gehigarri zein hobekuntza horiek, gaur-gaurkoz, iPhone, iPad eta iPod Touch jabeek baliatu ditzakete. Cydia ezin daiteke jaitsi App Storetik, eta ezinbestean Jailbreak eginda baliatu beharko da. Hala ere, batek ez du bestea kentzen, eta bi dendak elkarrekin bateragarriak direnez, egokiena batak zein besteak eskainitakoa eskuragarri izatea da, noski.

Cydia izena aukeratzea ere ez da zorizkoa; Cydia pomonella sagarrei ateratzen zaien arraren izena baita. Appleren bereizgarria den sagarrari irtendako arrari erreferentzia egiten dio. Kode irekiko alternatiba gisa sortu zen, eta aurrenekoz sartzean aukeratu liteke zein den gure profila (erabiltzaile, garatzaile, hacker), horren araberako informazioa jasotzeko (edo igotzeko) aukera emateko. Baina egun, eskaintza zabaleko software plataforma bihurtu da Cydia Store.

Hala ere, kode irekia eta doakotasuna ez doaz lotuta derrigor, eta eskuragarri dauden software gehienak horrela badira ere, beste batzuk erosi beharrekoak dira. Ordainketa gehienetan, App Storen bezala, erabiltzaile kontu bakarrarekin egin ahalko da: Amazon Payments edo Paypal kontuekin, hain zuzen. Ondoren, ordainagiria Twitter edo Facebook profilera lotuta geratzen da, gailuz aldatuz gero, berriz ordaindu beharra saihesteko.

Iturriak bakoitzak zehazten ditu

Ezaugarri nabarmen bat badauka, alabaina, Appleren dendarekin alderatuta: Cydiak iturri askotatik edaten du, eta ez bakarretik. Norberak kudeatu beharrekoak dira, gainera. Hau da, lehentasunez iturri batzuk dakartza aplikazioak, eta haietatik deskargatzen dira nahi diren aplikazio zein beste pertsonalizaziorako elementuak: deientzako musika doan, sistema hobekuntzak edo tweak deituak, eta abar. Iturri horiei biltegi deritze. Orduan, litekeena da instalatu nahi den aplikazioaren biltegia falta izatea.

Horrelakoetan ez dago arazorik: aplikazioaren berri izan den lekuan edo Interneten bilatu beharko da dagokion biltegiaren web helbidea. Hori kopiatu, eta iPad-aren kasuan, Cydia barnean Sources izeneko oinaldeko atakako editatzeko botoiari eman, eta bertan itsatsi besterik ez da egin beharko. IPhone-aren kasuan, aukera hori Manage/Sources azpi-ataka da. Ondoren, bilaketen atakan atentzioa eman digun hori idatzi, eta orain bai, instalatzeko aukera agertuko da. Kasu hori salbuespena litzateke, lehentasunez Cydiako 5 biltegietan aukera zabala baitago jada. Bestela, funtzionamendua intuitiboa da, App Storera ohituta dagoen edonorentzat, arrunta.

‘Jailbreak’-aren aurpegi iluna

Esandako Cydiaren lehenetsitako iturrien artean holakorik egon ez arren, artean, ordaindu beharreko App Store-ko aplikazioak doan deskargatzeko biltegiak ere badira sarean eskuragarri. Ondoren Cydia-koei gehitzekoak, alegia. Jailbreak-ari erasotzeko eta lege argiak sortzeko eragozpen gisara erabili izan da pirateria. Bestetik, ezin ukatuko da, artean terminalak askatzeko modaren atzean, arrazoi nagusietako bat hori berbera dela. Cydia-k bere aldetik, eragotzi ez baina honelako biltegiak gehitzeko orduan, norbere erantzukizun pean egingo den praktika dela adierazten du mezu baten bidez.

Bestelako iritzirik ere bada, eta askorentzat Appleren aplikazioak probatzeko gabezia arrazoi nahikoa da ordaindu gabe horiek deskargatzeko. Gustukoa ordainduz saritzeko astia beti dago; alderantzizkoa ere ez da eta gozoa: lehendabizi ordaindu, eta gero pentsa gustukoa duzun. Beste aukera, itzulketak egitearena, posible zela ikusi genuen. Baina ez da erosoegia: http://zibergela.bitarlan.net/2013/01/10/appleren-aplikazioen-dirua-berreskuratzea-posible-da/.

Instalatzeko ‘tweak’ gomendagarrienak

Software baten portaera aldatzen duten funtzionalitateek tweak izena jasotzen dute. iOS sistemei dagokienez, holakoa da dagoen gabezia honetan, ezen Jailbreak egin ostean txertatu daitezkeen hobekuntzei erreserbatu zaiela tweak hitza. Adibidez, funtzionalitate berri gisa, Android euskarridun sakelakoen bereizgarria den sarrerako pantailako Google bilaketa barra iPhone batean txertatzea litzateke aukeretako bat.

Gehigarri horietako mordo bat daude Cydian, batzuk aipatzearren: iGotYa, telefonoa galdu eta norbaitek desblokeatzeko gakoa oker sartuko balu, aurrealdeko kameraz argazkia atera eta jabeari emaila bidaltzen diona; iBlacklist, nahi ditugunen deiak eta mezuak blokeatzen dituena; Five Icon Dock, pantailaren beheko apalean 5 ikono izateko 4 ordez; edo My3G, Appleren konexioaren gaineko murrizketak saihesten dituena, Wifi gabe ere Facetime deiak egin edo HD bideoak Youtuben bistaratzeko. Zerrenda osatuagoa: http://www.makeuseof.com/ pages/best-cydia-tweaks.

Horrez gainera, gogoratu zeresana eman zuen Siri ahots bidezko agintea, iPhone 4S sakelakotik aurrerako bertsioetan soilik jar zitekeena. Orduan ere sumatu arren, Jailbreak-ak erakutsi du ezintasun horren atzean estrategia komertzial gordina zegoela. Ausartenentzat, ondorengo estekan daude pausoak iPad eta iPhone guztietan ins-talatzeko Siri: http://www.theipadnews.com/how-to-install-siri-on-ipad-using-spire-cydia-package/.

Aplikazioak, Apple, kontzeptuak, Mac OS X, Multimedia, tabletak, Ubuntu, Windows

iOS 6-rako ‘Jailbreak untethered’ egiteko mauka berria

Evad3rs taldekoek iragan otsailaren 4an jakinarazi zuten ohar bidez askok itxoiten zuten albistea: Apple gailu guztientzat, haien sistema eragilearen azken bertsioa edo iOS6 askatzen duen programa eskuragarri dagoela sarean. Horretaz baliatuko direnek saihestu ahal izango dute Apple etxeak izenpetu ez dituen aplikazioak instalatzeko haien gailuek izaten duten debekua. Programa horri EvasiOn deitu diote, osatzen duen prozesuaren izenarekin hitz jokoa eginez; kartzela apurtzea (Jailbreak) eta ihesa (evasion).

Hackerrek Appleren azken sistema eragilearen segurtasun hesiak laster gainditu zituzten; baina albistea izan dena da untethered gisa lortzea. Gogoan izan, untethered eran egiten bada jailbreak-a, erabiltzaileak gailua itzali eta piztu ahalko duela, ordenagailu eta iTunesen beharrik gabe. Aldiz, tethered eran egiten bada prozesua, eta gailua itzaltzen bada —bateria barik geratu delako edo nahita itzali delako—berriz ere jailbreak prozesua pasatu beharko zaio ondo ibiltzeko. Astunegia bihurtzen da bigarrena, beraz.

Izugarrizko arrakasta

Iturri batzuen arabera, aurreneko lau egunetan zazpi milioi erabiltzailek egin zuten ekintza haien gailuetan. Hala ere, oraindik aldaketa egiteko zalantzati dagoenarentzat, baliagarri gerta daiteke iOS 6 kaleratu zenean haren berrikuntzei buruz aurreratutakoa: http://zibergela.bitarlan.net/2012/10/05/appleren-gailuetarako-eskura-dago-ios-6/. Edo Jailbreak egitearen onuren eta legezkotasunaren inguruko beste honek anima dezake: http://zibergela.bitarlan.net/2012/11/22/jailbreak-a-appleren-gailuetan/.

EvasiOnekin, orain arteko prozesurik sinpleena egitea lortu dute; aditua izan gabe edonork etxean egiteko modukoa. Egin beharrekoak errazteaz gain, hainbat euskarritara eraman dute eskaintza. Windows, Linux eta Mac sistema duten ordenagailuetan exekutatu ahal diren EvasiOn bertsioak daude erabilgarri. Pauso bakarrean egiten den prozesua da oraingo hau, eta hasi aurretik iOS 6, 6.0.1, 6.0.2 edo 6.1 gailuan ezarrita edukitzea da baldintza bakarra. Jailbreak oro ere software ofizialaren gainean egiten denez, Applek haien gailu zaharkituenak software eguneraketetatik kanpo uzteko ohitura berberak baldintzatzen du. iPhone 5, iPhone 4S, iPhone 4, iPhone 3GS, iPad 4, iPad 3, iPad 2, iPad mini, iPod touch 5, iPod touch 4 eta Apple TV 2 gailuetan osatu liteke, beraz.

EvasiOn 1.2 deskargatzeko jo: http://evasi0n.com/. Ezertan hasi orduko argi izan behar dira honako kontzeptuak: Jailbreak edo kartzela apurtzea ez da terminala liberatzea; EvasiOn erabili arren, terminalak hornitzaile berdinera lotuta jarraituko du.

Prozesua pausoz pauso

Hasteko eta behin, iTunes bitartez norbere gailuaren pasahitzik gabeko segurtasun kopia bat egitea gomendatzen da. Horrela, evasiOn erabiltzearen prozesuan okerren bat gertatuko balitz, leheneratu ahal izango da gailua. Badaezpada, pantailaren blokeoa kenduta izatea komeni da, horrekin arazoak izan daitezkeelako. Logikoa denez, bateria gutxirekin ere ez hasi ezertan; prozesuaren erdian itzaltzea hondamendia bailitzateke.

Ondorengo pausoak eman behar dira prozesua ondo egiteko: 1. Begiratu zein iOS bertsio darabilzun. Begiratu Settings/General/About/Version ataka horretarako. iOS 6.1 edukitzea hoberena da, bestela, ordenagailuko iTunes bidez konektatu eta bertsioa berritzeko mezuari baietz esan. Lehendik Jailbreak eginda duenak, litekeena da prozesu horren azkenean akats mezu bat jasotzea; ez egin kasurik, eta berriz eman iTuneseko Restore and Upg rade aukeran. 2. Ireki EvasiOn 1.2. Windowseko bertsioaren kasuan, administrari gisa ireki. 3. Konektatu gailua, eta jarraian itxi iTunes. EvasiOn-ek hauteman ostean, Jailbreak botoia gaituko du. 4. Botoiari eman, eta egoera barra bete arte itxaron. 5. Bukatu ostean, gailua desblokeatzeko adieraziko du. Ondoren, aplikazio berri gisa agertuko den Jailbreak izeneko ikonoa zanpatu beharko da bertan (behin). 6. Prozesuak bukatu arte itxarotea besterik ez da falta. Gailua behin baino gehiagotan berrabiaraziko da bakarrik, eta desblokeatzeko pantaila erakutsiz amaituko da guztia.

Antza denez, azken pausoak 5 minuturik ez luke iraun beharko; horrela balitz, EvasiOn itxi daiteke eta berriz abiarazi. Kasu honetan, gailua ere berrabiarazi beharko litzateke: Power + Home botoiak sakatuta edukita (pizteko goikoa eta pantailaren behealdekoa, bestea). Berriz ere, 3. pausora itzuli beharko litzateke, kasu honetan.

Bestela, gailuaren mahai gainean Cydia izeneko biltegiak instalatuta behar luke, Applekoek baimendu gabeko aplikazioen denda. App Store-ren baliokidea da, baina kode irekiko aplikazioduna. Horrela, untethered erako askapena egin dela ziurtatu (itzali eta piztu ondoren Cydiak hor jarraitzen duela ikusita) eta norbere datuak gordetzen dituen segurtasun kopia —iTunes erabilita beste behin ere— berreskuratuta bukatzen da tailer hau.