Eka, 06
2013
Internet, kontzeptuak

Alegiazko diruaren garaia iritsi da

bitcoin batHarreman komertzialen aro berria hasi zen Internetekin. Bilakaera ziztu bizian doa, eta aurreneko Paypal ordainketa sistemei anitzek jarraitu diote halabeharrez, Google Wallet da azken asmakizun aipagarriena. Zinez hautsak harrotzen ari da, baina eredu anarkista duen proposamenaren ildotik dator: Bitcoin du izena.

Bitcoin, mugarria edo utopia?

Peer-to-peer edo P2P teknologian oinarritzen den txanpon digitala da Bitcoin; izen bereko protokoloa erabiltzen duen software esperimentala. Nodo edo sareko puntu bakoitzetik bestera, ordainketak egitea ahalbidetzen du mundu osoan; bata zein bestea nongoak diren aintzat hartu gabe eta bitartekaritan galerarik jasan gabe. Satoshi Nakamoto hacker-a eta ekarpenaren erantzuleak 2008ko finantza krisiaren ondorioz pertsonen dirua politikari eta bankarien amarruen menpe ikusi zuen, eta horregatik erabaki zuen gobernuetatik askea behar zuen dirua beharrezkoa zela.

Bitcoin-ak bitez osatuak egotean, ez dira solido eran eskuan eutsi daitezkeen txanponak, zorro birtual batean gordetzen diren alegiazko hizki eta zenbaki segida baizik. Behin jabetuta, amaraunean ondasunengatik trukatzeko ez dago webgune batera joan eta hartzailearen zorroaren helbidea idaztea baino, adostutako kopurua zehaztuz. Dolar, euro edo bestelako dibisek ez bezala, Bitcoin ez dago gobernuen edo banketxeen babespean (edo gehiegikerien menpe); ordea, eragiketa guztiak jendaurrean erakustea da bermea, iruzurra eta faltsifikazioa saihesteko.

Hedapen bizkorraren atzeko arrazoiak

Jende digitalki sofistikatu, libertario kapitalista edo dibisa egonkorra falta duten herrialdeek mauka aurkitu dute. Bitcoin-en balioan izugarrizko gorabeherak jasaten diren arren —270 dolar (191 euro) balio izatetik 55 dolarretara (42 euro) eror daiteke orduen buruan—, merkatuan dabilen kopuruaren balioa bi bilioi dolarretan ezartzen dute, dibisen merkatua itzultzeko adinakoa. Fenomeno hau pairatzen ari den igoerari jasangaitza deritzote adituek, eta burbuila berri baten sustarrak ezarri direla diote.

Gorakadaren beste arrazoi bat nazioarteko finantza egoera nahasgarriarekiko babes nahian egon liteke. Ez da zoriaren kontua Bitcoin-ak izandako arrapaladako igoera, Zipreko Gobernuak —EBk hala eskatuta— herrialdeko aurrezleen diruak izoztuko zituela iragarri zenean.

Eskuratzeko oztopoak

Ez da samurra Bitcoin bat eskuratzea. 10 minututik behin zozketa moduko bat egiten da, eta bertan parte hartzea bada ere bide zintzoena, bada ordenagailu aurreratu eta algoritmo sofistikatuak garatu dituenik horiek eskuratzeko. Bestela, aukera arrunta mantentzen da: jada badituen bati erostea. Trukerako webguneak badaude jada, dolarrak onartzen dituzte bihurketa egiteko, enkante estilora. Egun, 10 milioi Bitcoin daude merkaturatuta, eta 21 milioitan gelditzeko asmoa iragarri dute balioa egonkortze aldera.

Mai, 31
2013
Internet, kontzeptuak, Mugikorrak, Sakelako Telefonoak, Sareak, tabletak

4G telekomunikazio teknologia, atarian

4g_44G edo laugarren belaunaldiko gailu eramangarrietarako telekomunikazioen teknologia, egungo 3G sarearen oinordekoa da. Horietan, telefono sarea erabiltzen da datuak eta ahotsa bidaltzeko kablea ordezkatuz. 4G sareek banda zabalera handiagoa ekarriko dute USB modemdun eramangarri, smartphone, tableta zein beste gailu eramangarrietan, egungo Internet sarbidea hobetuz. Onurak hainbat eratara nabarituko dira: sakelakoetako web atzipen bizkorragotik hasita, VoIP edo Internet bidezko deiak, sarera bideratutako jokoak, bereizmen handiko sakelakoetarako telebista zerbitzuak, bideo-konferentziak edota sareko konputazioan igarriko da aurrerapena, besteak beste.

Pare bat urte badira Europako hainbat herrialdek 4G LTE sareak erabiltzen dituztela. Hedapena nahiko motel doa, baina Frantziako nukleo handietan laugarren belaunaldiko sare mugikorrak abian dira dagoeneko (Lyonen, Montpellierren eta Parisen). Euskal Herriari dagokionez, Bizkaian emango da estreinaldia, iturri guztien arabera. Ate joka daukagun hori, baina, 4G-LTE edo 3GPP Long Term Evolution izeneko aldaera da, Europan dagoen bakarra eta hasieran Hego Korean garatu zutenaren hobekuntza.

Horren ezarpenen arabera, 100 Mbps abiaduraz deskargatu ahal izango da informazioa saretik. Baina, egiari zor, seinalea igortzen den frekuentziak ezartzen du balio hori, eta konpainia bakoitzak frekuentzia desberdina baliatu dezakeenez, kasu batzuetan 60 Mbps ez gainditzea pentsatzekoa da, beharrezko 20 MHz ordez 15 MHz-rako gaitasuna baita muga. Datu hau gainera, estaldurarekin ere lotuta dago, ezen geroz eta frekuentzia altuagoa den, eraikinak gurutzatzea gehiago kostatzen zaiola seinaleari. Esan beharrik ez dago etxe askotako Internet abiadura baino hobea dela hori, dena dela. Izatez, bertsio hori baino ahaltsuagoa da nazioartean onartutako 4G estandarra: 1 Gbps abiadura gailurrak jotzeko gaitasuna du.

Telefono konpainien dantza, abian

Dagoeneko hainbat prezio eta eskaintza badaude aukeran. Hego Euskal Herrian Vodafone izango da aurrenekoa, gaur bertan Bilbon ezarriko baitu 4G sarea 20 MHz-tara eta 2 hilabeteren buruan Yoigo eta Orange batuko zaizkio. Ipar Euskal Herrirako, berriz, Bouygues Telecom konpainiak ekainean ezarriko du abiadura handiko sare mugikor berria.

Prezio batzuk ere ezagutu daitezke dagoeneko, eta martxan dagoen lekuetan 40 eurotik hasita 140 eurorainoko eskaintzak daude. 2 GB-eko gehienezko langatik 6 GB-erainoko deskarga muga izango da aipatu abiaduran.

LTE jasan dezaketen gailu pribilegiatuak

Sare berria aurki prest egotearen onuradunak erabiltzaile apur batzuk besterik ez dira izango, dena den. Izan ere, azken belaunaldiko sakelako garestienak bakarrik daude prest 4G baliatzeko: Apple-ren iPhone 5, iPad 4 eta iPad Mini (azken bien Wifi bertsioen salbuespenarekin); baita HTC One, LG Optimus G, Nokia-ren Lumia 820 eta 920, Samsung Galaxy S4, Sony-ren Xperia Z (telefonoa nahiz tableta) eta Xperia SP, Huawey P2 eta G256 eta Motorola-ren Razr HD ere. Gogoan izan, litekeena dela telefono eta tableta berberaren bertsio desberdinak egotea lurralde artean, eta ondorioz, Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherean Samsung etxearen Galaxy S3 4G sakelakoaren eta Galaxy Note 10.1 4G bertsio bereziak eskuratu daitezke.

Bosgarren belaunaldia ere pronto

Aurreko belaunaldiari ganoraz hedatzeko astirik eman gabe, dagoeneko berria ere asmatu dutela ematen du. Horren xehetasunak oraindik ere ez daude adostuta; alabaina, Hego Koreako Yonhap albiste agentziaren arabera, belaunaldi aldaketa markatzeko bezain besteko jauzia eman da dagoeneko, Samsung etxeak 1 Gbps-ko abiadura probatzen izandako arrakasta itzelarekin. 10 Gbps-etara iristeko indarra omen dauka eta 2020. urterako kaleratzeko moduan izango omen dira.

Mai, 16
2013
android, Aplikazioak, Apple, Internet, Irisgarritasuna, kontzeptuak, Mac OS X, Mugikorrak, Sailkatugabeak, Sakelako Telefonoak, tabletak, Ubuntu, Windows

Hodei guztien gainetik baina sasi guztien azpitik pasa gabe

Norbere disko gogorra da hodeiaNorbere hodeiaren jaun eta jabe izateko web aplikazioak agertu dira azkenaldian. Jarraibideak fin betetzen badira, saiakeran sasi artean korapilatzea ekidin eta norbere zerbitzuarekin eroso sinkronizatuko ditu gailuak edonorek.

Izan ere, bolo-bolo dabiltza Interneten informazioa gorde eta gero edozein gailutan automatikoki kargatzen dituzten web biltegiak: Microsoft SkyDrive, Google Drive, Dropbox eta Mega dira horietako batzuk. Erosoak dira oso, tramankulu guztiak gainean hartu beharrik gabe eta Internet sarbidea daukan edozein lekutatik atzitu daitezkeelako; eta seguruak dira, fisikoki gordetzen ditugun euskarrien akatsetatik libre daudelako sarean ditugun datuok. Hala ere, sarritan aipatu izan denez, datuen konfidentzialtasuna zalantza hizpide bihurtzen da. Nola jakin Googlek ez dituela datuak begiratuko, edo okerrago, erakunderen batekin partekatuko? Megaupload-ekin gertatu bezala, egun batetik bestera zerbitzua itxiz gero, hodeian gordetakoa galtzeko beldur, dokumentu garrantzitsuak hodeian gorde gabe uzten duenik ere bada gaur-gaurkoz.

Hodeiarekiko sistemekin mesfidati direnek, edo gutxienez, haien pribatutasunaz jeloskor direnek zerbitzu propioaz sinkronizatzeko aukera dute. Norbere laino propioa erabili eta kudeatzeko tresnak ugaritu egin dira, eta OwnCloud eta Younity dira horren adibideak. Guztiz pribatua den irtenbidea ahalbidetzen dute, memoria mugarik gabekoa, dokumentuak, kontaktuak eta egutegiak gorde nahiz partekatzeko, nahieran. Miraririk ezean, ordenagailua piztuta egon beharko da datuak eskuragarri nahi ditugun artean.

Owncloud, software libreko aukera osoena

Lainoan kokatzen den zerbitzua izanik, ohiko zerbitzuak eskaintzen ditu: norbere fitxategiak gordetzeko, web zerbitzari bat beharko da, eta zerbitzarian bertan gordeko dira fitxategiak; fitxategi horiek atzitzeko web interfaze bat egongo da; norberaren gailuetatik sartzeko aplikazio bezeroak daude eskuragarri iOS eta Android-eko dendetan, informazio guztia eskura izateko eta sinkronizatuta non-nahitik; eta azkenik, OwnCloud sistemak bere funtzionalitateak zabaltzeko aplikazio libreak dauzka; hots, garatzaileek arau batzuk jarraiki sor ditzaketen funtzionalitate berriak. Aplikazio horien bidez, OwnCloudek egutegi bat eskaintzen du, musika erreproduzigailu bat edo erabiltzaileak LDAP zerbitzu batekin lotzeko aukera (adibidez etxeko inprimagailua). Aplikazio biltegi hori esteka honetan ikusi daiteke: http://apps.owncloud.com/.

OwnCloud software librea da, eta, beraz, hainbat bide daude erabiltzen hasteko. Linux, Windows nahiz Mac ordenagailuekin da bateragarria, norbere etxea bihurtuz laino propioaren gordelekua. Bestela, ordainpeko ostalari edo hosting leku batean, nahiz OwnCloud zerbitzuak berak amaraunean daukan ostatzea erabilita jar daiteke Interneten.

Norbere etxea zerbitzari bihurtzeko aukera badugu, eta web aplikazioak ordenagailuan eta era erraz batean instalatzeko, Bitnami zerbitzua dugu, eta OwnCloud ere, orduko jarraibideekin instalatu daiteke: http://zibergela.bitarlan.net/2013/04/04/1605/. Bestela, OwnCloud norbere kabuz eta laguntzarik gabe nola instalatu jarraibideak aurki daitezke Ander Goñi-ren blogean: http://agonirena.com/blog/2012/11/06/owncloud-probatzen/.

Younity, Apple gailuekin lotzeko lainoa

Younity ere laino pribatua sortzeko aplikazioa da; mugatuagoa baina erabilerrazagoa aurrekoarekin alderatuta. Edozein Windows edo Mac OS X sistema batean gordetakoa jartzen du eskuragarri, iPhone, iPad eta iPod Touch gailuetatik. Ez dago besterik, debaldeko programa instalatzea (http://www.getyounity.com/) eta sinkronizatzeko gailuan beste hainbeste egitea baino App store-n Younity baliatzen hasteko. Eragozpen bakarra da ezin daitekeela fitxategirik partekatu besteekin; horretarako, postaz bidali edo gainontzeko hodei zerbitzuak erabiltzen jarraitu beharko da, ezinbestean.

1 2 3 4 5 6 … 11