Ira, 19
2013
Hardware, Mugikorrak, Sakelako Telefonoak

‘Phonebloks’, nahieran eta zatika eratutako telefonoa

phonebloks1Telefonoek apurtzeko edo zaharkituta geratzeko urte pare bat nahikoa izaten dute gehienetan. Larriena zera da: arazo iturri pieza bakarra izanda ere, sakelako telefonoa osorik jaurtitzen dela zaborretara, ezinezkoa delako atal hori bakarrik eguneratzea edota ordezkatzea. Pentsamolde hori aldatzea du xede Dave Hakkens herbeheretarraren proiektu batek, ken daitezkeen blokeez osatutako telefono baten bidez. Bloke horiek oinarri batera konektatuta joango lirateke, zeinak, era berean aurrealdetik pantaila bati lotuta, telefono sendo baten itxura hartuko lukeen. Phonebloks deitu dio kontzeptu berritzaileari.

Blokeak erroan

Lehenik, nork bere telefonoa neurrira osatu ahalko luke blokeka, eta, ondoren, zati horietako bakoitza berriekin aldatu ahal izango luke apurtzean edo zaharkitua geratzean. Besteak beste, pantaila arrakalatzea edo telefonoaren abiadura 1GB RAM-etik 4GB-era hobetzea ez litzateke inolako eragozpen izango Phonebloks batean. Aurrez, era berean, lehentasunez eratutako Phonebloks telefonoa erosi ahalko litzateke edo bakoitzak nahi dituen funtzionalitateak aukeratuz hainbat etxeren blokeekin osatu gailua. Helburua zera da: orain, estandar ireki bat sortzea, eta, gero, hainbat enpresak beren blokeak garatzea, eta aukera zabala jartzea erosleen eskura.

Kontua da, beraz, ordenagailuetan PCaren sorkuntzatik ikusi den modularitatea kopiatzea, eta baztertzea iPhone sistema itxien eta enparauen iluntasuna eta sekretismoa. Horretarako, Blokstore deitu duten hardware denda batean pentsatu dute; bezeroek blokeak erosteko, berrikuspenak eta kritikak irakurtzeko edota haien bloke zaharrak saltzeko balioko luke. Hakkensek sortutako eredu horretan, gainera, telefonoen osagaiak hainbat enpresari erosi ahal izango genizkieke, behin plataformaren estandarrak ondo zehaztuta. Etxe bakoitzak —handiek nahiz txikiek— bloke berriak garatuko lituzkete, beharrizan askotarikoak asetzeko balioko luketenak: eguzki indarrez kargatzeko bateriak, itsuentzako pantaila sentikorrak, bidaiatzeko material arindunak…

Horiek guztiek ekarriko luketen pertsonalizazio aukera handia izango litzateke, inolako zalantzarik gabe. Indarra jarriz piezak aukeratzeko askatasunaz haratago, batek beharrezkoak ikusten ez dituen osagaiengatik ordaindu behar izatearekin bukatuko litzateke.

Irauteko diseinatua, aro berria

Prestakuntzak etengabe hobetzea bilatzen duen teknologiaren gizartean, dinamikatik irten baina horregatik martxa galdu nahi ez dutenentzat pentsatuta dagoen gailua dela esan daiteke. Eguneratzeko nahiz konpontzeko egina dagoela, alegia. Abantailak berehalakoak lirateke, beraz: iraunkorragoak, merkeagoak eta soberakin elektroniko gutxiago sortuko luketen garapen eredua aurkeztuko luke. Kontsumoari lotutako ereduaren jarraipena izanda ere, naturarekin begirune handiagoa lekarkeen bat litzateke. Eta egun elektronika kontsumoan izarra denaren gurpil zoroaren abiadura moteltzea; ez litzateke gutxi, hortaz.

Hakkensek pauso bat gehiago eman nahi du, eta era guztietako eragileak konbentzitzea da lehen eginbeharrekoa. Phonebloks teknikoki posible egiteko, enpresa, inbertitzaile, diseinatzaile, ingeniari eta ikertzaileen atxikimendua beharrezkoagoa baita dirua baino. Horretarako, deia egin du http://www.thunderclap.it/ plataforma erabilita. Sare sozialetan baino ohiartzun handiagoa lortzea zaila da, eta, beraz, lagundu nahi duenak mezu honi erantsita idatz ditzake hitz batzuk: «#phonebloks thndr.it/15eLHbz».

Eka, 13
2013
Hardware, kontzeptuak, Segurtasuna

Giza gorputza, giltza

handing-the-keyErabiltzaile-pasahitz bidez benetakotzat egiaztatzeko modua ahula da, eta, horregatik, aspalditik dator hori ordezkatuko duen zerbaiten bila aritzea. Esaterako, Google hasi da bi pausoko modu bat sustatzen: ezarpen horretaz baliatzen denak, behin saioa hasita, sakelakoan jasotako mezuaren kodea behar du postan sartzeko. Pasahitza lapurtuta ere, hortaz, zelatariak gure sakelakoa beharko luke sartzeko.

Identifikatzeko sistema sendoagoak erabiltzen hasiak dira hainbat erakunde eta enpresatan. Esaterako, hor daude txartel kriptografikoak edo token-ak, segundo batzuren ondoren iraungitzen den ausazko pasahitza sortzen dutenak. Hala ere, badira beste batzuk norbanakoen ezaugarri propioetan oinarritzen direnak hura benetakoa dela egiaztatzeko, pertsonen arteko desberdintasuna irizpide daukatenak, alegia.

Desberdinak izatea, bereizgarri

Identifikatze biometrikoan, pertsona baten benetakotasuna zuzen idetifikatu dela bermatzeko, haren ezaugarri fisikoak edota jokabideak egiaztatzen dira, teknika matematiko eta estatistikoak erabilita. Egote hutsarekin, jokabidea aztertzearekin edo kontaktu fisikoarekin aski duten sistemak dira, sarbidea eman edo ukatzeko. Batetik, teknologia biometriko fisiologikoak daude: hatz aztarnak, aurpegi morfologia, irisa, erretina edo eskuko geometria aztertzen dituztenak. Eta bestetik, portaeraren araberako analisi biometrikoak daude: sinadura, ahotsa, tekleatzeko edo ibiltzeko era irizpide dituztenak.

Seguruagoak izan arren, arazoa haien kostu altua da. Nolanahi ere, benetakotzat egiaztatzeko sistemari, oro har, eta identifikatze biometrikoari, bereziki,beste buelta bat eman zaio Bodycom izeneko teknologiarekin.

Bodycom: sinplea eta, aldi berean, iraultzailea

Segurtasuna bermatzeko bi noranzkoko identifikatze sistema erabiltzen denean (subjektua nahiz gailua iruzurra ez izateko bermea), informazio truke segurua ziurtatzeko kanalak ezartzea izaten da erronka. Neurri horiek guztiak sobera daude, aire edo kable bidezko transmisioa ordezkatzen bada bakoitzaren gorputzarekin. Hori posible egiten duen teknologia da Microchip enpresaren lorpena, eta garestiak diren hainbat osagai elektroniko aurreztea da abantaila.

Hau da, Bodycom distantzia motzeko sistema da, eta bi puntu komunikatzeko giza gorputza erabiltzen da kable gisa, eroankortasuna baliatuta. Seinale ahul bat (125 kilohertz) bidaltzen duen gailu eramangarri bat eta hori jaso zain dagoen basearen arteko zirkuitua ixten da norbere kontaktuarekin. Teknologiaren begi-bistako aktiboak dira, prezio murritza (4 edo 5 euro bitartean gailuko), energiaren erabilpen eraginkorragoa eta sinpletasuna.

Etorkizunera begira, beste hainbat aukera eskaintzen dituen identifikatzeko sistemaren sorrera dirudi, eta lehengoak hobetzen dituena funtzionamendu eta azkartasun aldetik. Dagoeneko askoren ahotan dabil arma adimentsuak sortzeko aukera; ukitze hutsarekin aktibatuko liratekeenak erabiltzailea identifikatuz gero. Egunerokoan berehalako eragina luketen erabilerak aipatze aldera, giltzik gabeko ateak, kaskoa jarrita soilik arrankatzen diren motoak, edo IKT bidezko urrutiko jarraipena legoke (bideo joko aurrean egindako ordu kopurua, ariketa fisikoaren neurketak, azterketak distantziara egitea, eta abar).

Ots, 07
2013
Hardware, kontzeptuak

Intel prozesadorea barruan

Gaztetxoak beldurtzeko esaeren kutsua dauka Intel inside edo Intel ordenagailu barruan dioen leloak. PC bat inoiz erabili duenarentzat ezaguna, maiz erabiltzeko beharra edo gogoa dutenentzat subliminala, Intel etxekoek x86 arkitekturadun prozesadoreekin marka ezarri dute historian. Beste ekoizle guztiekin lehian gailenduz, merkatuan nagusitu, eta etxeetako nahiz enpresa munduko ordenagailu gehienen kalkulu arduradun bihurtu dira ondoz ondoko x86 Intel prozesadore kateak.

Esan gabe doa ordenagailuaren ataza guztietarako ezinbesteko elementua dela prozesadorea; haren burmuina, alegia. Konputagailuaren programetan dauden aginduak interpretatu eta datuak prozesatzen ditu. Egun hedatuena den prozesadorearen aurretik beste batzuk izan ziren. Gaurko informazioaren gizartearen oinarriak finkatu zituzten horiek.

Prozesadore aitzindariak

Mugarria izan zen lehendabiziko makina programagarria, Joseph Marie Jacquard frantziarraren makina ehungilea izan zen, 1801. urtekoa. Eginbeharrak automatizatzen aurrena izan ez arren, lehena izan zen hainbat patroiri jarraitzeko gaitasuna zeukana. Txartel zulatuak erabiltzen zituen mekanismoak, ehunaren gainean hainbat patroi josteko. Marka da, beraz; kontuan hartzen bada txartel zulodunen sistema berregingo zutela egungo prozesadore modernoetarako euskarri gisa, 150 urte geroago.

Industria Iraultzaren ondoren, herrialde boteretsuenek liskarra usaindu zuten luze gabe, eta informazio kopuru handiak arin tratatzeko balioko zuen teknologia garatzeari ekin zioten. Informazio hori etsaiari lapurtu eta deszifratzea edo norbere iturriak ezkutuan aliatuari iritsaraztea zen xedea. Horrela, informazioa formatu batean gorde eta egitura batean antolatzeko prestaketak egin beharko ziren, geroago aztertzeko.

Horrela, egun balizkoa den Von Neumann egitura jaio zen 1945. urtean. Era horretara lortzen da makinak ondoz ondoko agindu zerrenda bati erantzutea. Hiru oinarrizko elementu behar ditu: kalkuluak egingo dituen unitatea edo prozesadorea, informazioa gordeko duen euskarria edo memoria, eta erabiltzailearekin komunikatzeko sarrera/irteera gailuak.

Hasierako ordenagailu haiek hainbat gela betetzen zituzten, eta aldi berean lan egin behar zuten langile asko behar zituzten egoki funtzionatzeko. Unibertsitate gutxi batzuen eta armaden altxorrak ziren; etxeetan erabat ezezagunak, hortaz. Horietako bat ENIAC izenekoa zen, zeinek 27 tonako eta 167 metroko azaleran 6.000 erreten zituen, langileek eskuz abiarazi behar zituztenak. 160 kilowatt potentzia behar zuen segundoko 5.000 batuketa edo 357 biderketa egiteko, Wikipedian irakur daitekeenez.

Hutseko balbulak oinarri izateagatik, lehen belaunaldi horrek gabeziak zituen datuen fidagarritasunean eta iraunkortasunean. Ondorengo jauzia nabarmena izan zen, beraz: transistoreak, biltegiratze magnetikoa (disko gogorrak) eta aurreneko sistema eragileak agertu ziren. Kontu horietan lanean denbora zeraman IBM etxeak ordurako, eta garai bakoitzari dagokion testuinguruan, inoiz kaleratu den gailurik aurreratuena plazaratu zuen orduan: IBM 7090, historiako lehen transistoredun prozesatzeko unitatea.

Intel x86 prozesadoreak

1971. urtean lehenengo prozesadore komertziala kaleratu zuen Intelek, 4004-a. Hasieran kalkulagailuetan erabiltzeko zena ondoren etorriko ziren prozesadoreen abiapuntua bilakatu zen. Hala, 1979an Intel 8088 kaleratu arte ez zuten asmatu benetako mahai gaineko ordenagailu batentzat prozesu unitatea jendartera aurkezten. IBM izan zuten bidelagun marka horretan.

x86 arkitektura asmatu zen horrela, informazioaren gizartea eta haren hedakuntza ulertzeko ezinbesteko mugarria dena. Horren ostean iritsiko zen IBMren PC edo mahai gaineko ordenagailuen eztanda: 1990eko hamarkadara arte irtengo ziren elkarren segidan i186, i286, i386 eta i486 ordenagailu prozesadoredunak, eta etxeetara iristen hasi ziren. 1993an egun ezagunak diren Pentium izenera lotu zen Intel. Azken urteetan, eraginkortasunean (Intel Atom seriea) eta prozesadorean irudi txartela integratuta dakarten txipen garapenean dabiltza buru-belarri lanean.

ARM prozesadoreak lehiakide berriak

Urteen poderioz, x86 txipek erakutsi dute errendimendu aldetik oso boteretsuak diren prozesadore multzoa direla. Baina berriki, ARM arkitekturarekin alderatuta, kontsumo handia daukatela erakutsi da. Horiek tableten eta netbook-en merkatuan indartsu sartu dira, gailu txikietarako merkeagoak eta eraginkorrak diren alternatiba gisa. Ordenagailua erosteko garaian, beraz, asko dira ARM aukeraren alde egiten hasitakoak. Hala ere, uste horien aurka ikerketa batzuk argitaratzen hasi dira, eta horien arabera, Intelen Atom txip txikienak ARM arkitekturako baliokideen energia gastuak hobetzen ditu. Argi dago erabiltzailea izango dela lehia horretako onuradun nagusia.

1 2 3 4 5 6 … 10