Api, 17
2014
android, Aplikazioak, Apple, Google, Hardware, kontzeptuak, Microsoft, Segurtasuna, Windows Phone

Autoak berehalakoan dira adimentsuak

mercedes-carplay-antiguoOrain dela gutxi iritsi ziren ordenagailuak autoetara. Kalkulu sinpleak egiteko eta informazio panelean adierazle batzuk erakusteko erabiltzen dira: dagoen erregaiarekin gasolindegira iristerako kilometro kopuruaren estimazioa, ehun kilometroka kontsumitzen den batez bestekoa, azkenekoz bete zenetik xahututakoa, gurpilen presioaren gorabeherak eta abar.

Konektibitatea areagotu eta funtzionalitate berriekin doitzeko asmoz, telefono garatzaileek autoak dituzte azkenaldian jomuga.

Gidaria eragotzi gabe, eta aisialdiko egiteko praktikoagoetarako, autoetan integratzeko sistemetan lanean dabiltza Apple eta Google. Besteak beste, telefonoa erosotasunez erabili eta haren aplikazioak egoera berrira moldatzeko egitasmoak dira. Microsoft ere batu zaie demara azken orduan, proposamen eta aliatu berriekin.

Haien eredua aurrekoekin alderatuz gero, irekiagoa izateagatik da ezaguna. Autoko pantaila konektatzen den sakelakoaren ispilua bezalakoa izatea nahi dute, inola ere moldatu gabe. Appleren proposamena bideratuagoa da, eta haiek erabakitzen dute gidariari zer komeni zaion; eskaintza mugatuagoa du, zurrunagoa.

Ez da aurreneko aldia automobilen sektorean Redmondekoentzat, aurretik ere Windows sistema eragilearen bertsio batzuk moldatu baitzituzten Ford, Kia, BMW, Nissan eta Fiat etxeentzat. Ahalegin berri honetan, baina, multimedia gailu ekoizle ezagunekin saiatuko dira arrakasta bilatzen: Alpine eta Pioneerrekin, hain zuzen. Zuhur ibili dira aukeraketa honetan, litekeena delako berandu iritsi arren gehigarrien merkatua bereganatzeko balio izatea. Autoetan lehentasunez agertzea zaila zaie, honezkero.

Hots, auto fabrikatzaile gehienek jada egin dute apustua Apple edo Googleren alde. Kasuren batzuetan biekin, gainera. Ferrari, Mercedes-Benz edo Volvo Appleren iOS 7 plataformaren alde agertu dira. Hiru etxeek iragarri dute datorren urtean kaleratuko dituztela CarPlay sistemarekin bateragarriak izango diren hainbat modelo. Beste hainbeste egitekotan dira Honda, Hyundai, BMW, Ford, Jaguar, Land Rover, Kia, Mitsubishi, Missan, Peugeot, Toyota, Subaru eta General Motors. CarPlay da Applek garatu duen estandarra haien iPhoneak konektatzeko, eta, besteak beste, Siri ahots sistemaz kontrolatzeko hainbat egiteko. Siri zer den jakiteko: http://zibergela. bitarlan. net/2012/09/24/ahotsezko-agintea-telefonoetan/.

Autoko segurtasuna 

Microsoften aurkezpenean, autoaren altzamahaian kokaturiko ukipenezko pantaila bat erakutsi zuten; ordenagailu eta tabletetako Windows berrienen erara, koloretako laukiz osaturiko interfaze edo itxurarekin. Eskuinera irristatuta pantaila nagusia eta ondorengoak agertzen dira, bata bestearen atzetik. Sistemak zalantza handiak sortu zituen, batik bat erakustaldian bertan behera geratu zitzaielako. Hala ere, autoan erabiltzeko diren aplikazioen atal bat bereizteak oniritzia jaso zuen.

Lehia honetan software garatzaileak ere busti behar, eta aplikazio ezagunen artean, guztiekin bateragarri izateko interesa erakutsi du Spotify musika zerbitzuak.

Deigarria da Googleren asmoa, pantaila eta telefono arteko elkarreragintza baino zerbait sakonago egitekotan baita. Nvidia tabletentzako txip fabrikatzailea batu zaie egitasmora, eta autoa gaitasun informatiko propioz doitzekotan dira. Kanpoan eta barruan sentsoreak ezarri eta gidatzea seguruagoa egingo omen dute. Android integratuko dute, noski, eta Open Automotive Alliance barruan dauden hainbat marken babesa izango dute. Horien artean, batzuk Applerekin akordioa duten Audi, General Motors, Honda edo Hyundai.

Mar, 06
2014
Hardware, lizentzia libreak, Mac, Mac OS X, Mahaigaina, Osagarri Informatikoak, Windows

Pantaila anizkoitza ezartzeko argibideak

multiple_monitorsOrdenagailuak prest daude hainbat ataza aldi berean egiteko. Baina maiz erabiltzaileari bakarra erakusten dio pantailan. Martxan dauden beste ataza edo programa horiek atzeko planoan dihardutela esaten da orduan. Leihoak handitu edo txikitu egiten dira batetik bestera joateko, eta irekitako programak beheko ataza-barran pilatzen dira.

Hala ere, bada beste modu bat erosoagoa dena: ordenagailuari pantaila bakarraren ordez gehiago konektatzea, alegia. Pantailak ondoz ondo lerrokatuz gero, ezarpen gutxi nahikoa dira sistema eragileak horien artean mahaigaineko bakarra osatzeko.

Hala, sagua pantaila baten ertzean geratu beharrean, bestera jauzi eginez joaten da leku berria baliatzeko. Teknika hori asko erabiltzen dute lanerako erreferentzia edo patroi bati etengabe begira egon behar dutenek. Itzulpenetarako, pantaila batean jatorrizko testua mantenduz hura itzultzen aldameneko editorean; argazki bat irekita, alboan hura marrazten; web orrialdeak maketatzen dituenari erosoagoa egingo zaio idazten ari den kodeak zer-nolako itxura daukan pantailan erakutsita; edo aisialdirako, pantaila batek Interneten bilatutako mapa erakusten diolarik bestean bideo jokoan jolasten ari den artean.

Mahai gainekoa bikoizten

Leihoen artean aldatzeko premia murriztean, denbora aurrezten da, eta, beraz, produktibitatea handitzen. Pantaila anizkoitza jartzea ez da garesti ateratzen gainera: LCD pantailen prezioak nabarmen jaitsi dira, eta egungo bideo txartelek irteerako erreten bat baino gehiago izan ohi dituzte.

Ordenagailuaren bideo txartelak, gutxienez, irteera bikoitza izan beharko du. Aukerak desberdinak dira ordenagailua eramangarria edo mahai gainekoa izan. Kontuan izan baita datu hau: eramangarri bat inoiz ezin daiteke erabili mahai gaineko baten bigarren pantaila gisa. Eramangarrien pantailak ez baitira independenteak, eta, piztekotan, sistema eragile eta guzti abiarazten dira.

Mahai gaineko ordenagailuek lehentasunezko bideo erreten bat ekartzen dute plaka basean. Horretaz gain, bideo txartel bat ere txertatzen zaie funtzio berdina duena; bideo seinalea igortzea. Txartel horiek gutxien-gutxienean, pantaila bi edo gehiago konektatzeko erretenak jasotzen dituzte, egun.

Eramangarrien kasuan, eragiketa sinpleagoa da. VGA edota HDMI erretenak alboetan jasotzen dituzte, eta, pantaila lotuta dakartenez, eramangarrira berria lotzea besterik ez dago. Kable eta bihurgailuetaz gehiago jakiteko, gogoratu Zibergelan berriki esanak: http://zibergela.bitarlan.net/2014/02/13/bideo-kableak/.

Behin kableak eta erretenak egoki lotuz gero, ondorengo ezarpenak sistema eragilearen araberakoak dira. Baina, hala ez bada?

Arazoak leuntzen

Lehentasunezko bideo erretenekin ez iristea, edo kableak eta erretenak baliokideak ez izatea dira eragozpenak.

Aurreneko kasuan, ordenagailuaren bideo txartela eguneratzea edo ordezkatzea da errazena. Merkatuan 80 eurotik aurrerako eskaintza zabala dago. Erabiltzaile arruntek apalenekin sobera dute, eta garestiagoak bideo ediziorako edo bideo joko aurreratuenetan jolasteko nahi dituztenentzat dira. Betiere, berria erosteko sasoian bi erreten gutxienez dituela egiaztatu. Nahiago bada, bestelako aukerarik ere bada. Grafikoak hedatzeko moduluak edo ordenagailuaren bideo erreten batean konektatzekoak diren kutxak daude. Horiek hainbat bideo egokigailu edo irteera dakartzate. Honela, DVI, VGA zein HDMI erreten bakarretik hainbat pantaila konektatzeko aukera dago. Eramangarrien kasurako erakargarriagoak dira USBrako bideo egokigailuak. 1.920×1.200 bereizmena eskaintzen dute modernoenek.

Bigarren kasuan, kable egokigailuak erostea da aukera hoberena. Hainbat daude, DVI-HDMI, HDMI-VGA, eta abar.

Azken ezarpenak

Ordenagailua eta pantaila parea (gutxienez) zuzen konektatuta direnean, sistema eragilea ezartzea da azken eginbeharra.

• Windows: ordenagailua abiaraztean beharrezko kontrolatzaileak automatikoki instalatzen ditu sistemak. Lehentasunez, pantaila nagusiaren ispiluarena egingo du bigarrenak. Pantaila hedatzeko eta bakar baten gisa funtziona dezaten, Kontrol-Panela ireki eta Doitu pantaila-bereizmena atalera joan. Pantaila anitzak hartu eta bakoitzaren orientazioa eta bereizmena aukeratu. Teklatuko lasterbidea erabil daiteke Windows sinbolodun botoia eta P tekla aldi berean sakatuta. Hedatuaukeratu.

• Ubuntu Linux: Ubuntuko pantailen ezarpenak daude goiko menuko Sistema-Ezarpenak-Pantailabarruan. Detektatu botoian eman eta automatikoki egingo du. Ispilua aukera kendu, irudiaren kopia nahi ez bada.

Bideo txartel fabrikatzaile batzuek ez dituzte kontrolatzaileak egokitzen eta GNU/Linux banaketak babesik gabe lagatzen dituzte. Erosi orduko, bilatu zeintzuk diren arazorik ematen ez dituztenak sarean.

• Mac OS X: Mac guztiek ez dute gaitasuna pantaila bat baino gehiago erakusteko. Appleren laguntza dokumentazioan egiaztatu ezer baino lehen. Bestela, konektatu eta automatikoki ezagutuko du. System Preferences-Display barruan pantaila bakoitzeko ezarpen leiho bana irekiko da. Horietan ezarriko dira monitore bakoitzaren ezarpenak, atzeko irudia, lasterbideak eta menuak, eta abar.

Mac etxeko gailuak elkarrekin konektatzeko pentsatuta daude gainera. 2009az gerozko iMac eta MacBook-ak, esaterako, elkarrekin konekta daitezke eta eramangarriaren bigarren pantaila hedatu gisa erabili mahai gainekoa. iPad tableta ere erabil daiteke Mac ordenagailukoa erakutsi eta ukipenaren bidez kontrolatzeko.

Sistema eragile bat hainbat pantailatik ikustea ohikoa da. Baina ez hainbeste pantaila bakoitzean sistema eragile bana erakutsi eta guztiak bakarretik agintzea. Hori egiten du Synergy izeneko software libreak: sagu eta teklaturik gabe sistema eragile desberdin bi eduki daitezke martxan bakoitza bere ordenagailuarekin, eta hirugarren baten bidez kontrolatu hirurak; saguak batetik bestera etenik gabe jauzi eginez.

Informazio gehiagorako: http://synergy-foss.org/.

Ots, 06
2014
Hardware, Osagarri Informatikoak

Elikadura iturrien tentsioei adi

EP-TA10EWEEgun, ia gailu guztiak kargatzen dira USB kable bidez. Smartphone, tableta, musika erreproduzitzailea edo dena delako gailuek USB oinarri duten elikadura iturriak erabiltzen dituzte. Kaxan paretako entxufean sartzeko osagarria ere ekartzen duten arren, USB kable hutsa dakartenak ere badira maiz. Askok egokigailu hori aparte erosteko aukera egiten dute orduan. Kargatzeko sasoian beti ordenagailu edo eramangarriaren menpe ez izateko, batik bat.

Kontua da gailu elektroniko berriak erosi ahala, elikadura iturri berriak pilatuz joaten direla etxeko tiradera eta zokoetan. Eta egia esanda, gehienetan elkarrekin bateragarriak izaten dira, gainera.

USB estandarra egitearen ondorioa da. Horri esker, norbere elikadura iturria etxean ahaztuta ere, lagunarena maileguan har eta telefonoa karga daiteke. Marka desberdinekoak izan arren. Apple etxeko tresnak dira salbuespena: haiek erreten eta kable bereziak baitituzte, temati.

Hala ere, arazo bat ageri da: kargatzaile eta erreten guztiek ez dute tentsio berdina ematen. Sarritan gertatzen da eramangarriaren erreten batean bizkorrago kargatzea bestean baino. Mahai gaineko ordenagailu batzuetan, itzalita daudela ere, uzten dute USB erretenaren bitartez kargatzen. Ez dago misteriorik horretan.

Funtzionamendua

USB kableek elektrizitatea eta datuak transmititzeko balio dute. Hala, datuen trukea norantz bitarakoa den artean, karga emailetik hartzailera doa bakarrik. Funtsean, USB konektoreek lau hagin dituzte, beste hainbeste hariz osaturiko kableari lotzen direnak. Hari horietako batek elektrizitatea garraiatzen du, beste batek lurrerako babesa; azken pareak datuen sarrera eta irteerarako dira.

Ohikoenak dira USB 1.0 eta 2.0 estandarrak, eta horien bidez ematen den elektrizitatearen tentsioa eta intentsitatea adostuta daude, 5V eta 500mA-tara, hurrenez hurren. USB 3.0 bertsioan, berriz, 1500mA-tara irits daiteke. Batzuk zein besteak desberdintzeko, erretenaren barruko plastikotxoaren koloreari begiratzea besterik ez dago. Azken honetan, urdina da beti.

Hori da espezifikazioek ezarria. Baina elikadura iturri asko daude arau horiek apurtzen dituztenak. Esate baterako, iPadaren elikadura iturriak 2100mA ematen ditu 5V tentsioan.

Erre daiteke gailu bat okerreko kablearekin?

Ez, baina salbuespenak salbuespen. Adibidez, kargatu nahi den smartphone-ak 900mA intentsitateko elikadura badu lehentasunez, iPadaren elikadurarekin erre egingo al da?

Ez. Eta, gainera, bizkorrago kargatu behar luke. Alderantziz ere kalterik ez, kargatzea amaigabea bihur daitekeen arren. Gailuak behar duena soilik eskatzen du beti; eta emaileak ere, eman dezakeena baino gehiago ezin dezake eman inoiz. Ez dago arriskurik.

Kableen eta elikaduren pegatinei kasu egin: output jartzen duen lerroan ageri dira aipatu datuak. Bateria erretzeko benetako arriskua tentsioan dago, baina ez da ohiko kontua 5V baino gehiagokorik aurkitzea. Hots, 5,2V tentsioa duten kableen eta elikaduren desberdintasuna, onargarria da. Arrisku langa 6V-tik aurrerako kasuetan ezar daiteke; hortik aurrera, txikizioa segurua da. Hala ere, ez dadila inor larritu, ez baita ohikoa horrelakorik aurkitzea. Ez daude araututa, eta salbuespena dira.

Maltzurkeria kasuak

Behin baino sarriago, gertatzen dira USB elikadura konektatu eta ezin kargatzea. Gezurra dirudien arren, fabrikatzaile batzuen maltzurkeria edo diru gosea egoten da horren atzean. Etxe batzuetako USB elikadurek txip bat daramate, eta, datuen portutik ez badute seinalerik jasotzen, karga ere desgaitzen dute. Horrela, marka berdineko ordenagailu edo elikadurak erostera behartzen dituzte erabiltzaileak.

1 2 3 4 … 10