Eka, 20
2013
Segurtasun kopiak, Segurtasuna

Kopiaren kontrako neurriak

Protected DiscFinantzek eta ekonomiak hazten jarraitu dezaten kontsumitu beharra dago. Horrela dago planteatuta gaur egungo gizartea, eta etengabe haztea xedea duen eredu makroekonomikoak ez du erreparorik eskura dituen tresna teknologikoak baliatzeko hori bete dadin. Egungo ereduan, ez dago iraupenean pentsatuta diseinatzeko eta ekoizteko lekurik. Urrunago joan barik, hor dago bolo-bolo jendearen ahotan dabilen trikimailua: zaharkitze programatua delakoa. Tresna elektronikoei jartzen zaien ezkutuko neurri horrekin, etxeko tresnak nahiz gailu elektroniko oro urte batzuk iraun eta apurtu daitezen merkaturatzen dira, aipatzen ez den iraungitze data automatikoarekin.

Hala ere, zitalkeria horretan probetxurik ez, eta aisialdirako industria digitalean ere erabiltzaileak etengabe ordaintzera behartzeko teknikak ere badira.

Zer da DRM?

Muga digitalen kudeaketa edo ingelesezko Digital Restrictions Management laburdura (DRM), bakoitzak bere euskarri digitalekin nahiz gailuekin egin dezakeena kontrolatzen duen teknologia da. Programa edo aplikazio batek abesti bat partekatzea eragozten duenean, liburu digital bat beste gailu batean irakurtzea galaraztean, bideo joko bat Internet sarbiderik gabe jolastu ezin denean, atzean DRM salbuespen neurria dago beti. Hau da, DRMk kalte egiten dio erabiltzaileari, erositakoarekin nahi duena egitea eragotzita. Aurrekari arriskutsua ezarri dute, askatasuna, pribatutasuna eta zentsura bezalako alderdietan daukan eraginagatik.

Ez da atzo goizeko kontua, hala ere, eta 2006. urteaz geroztik, erresistentzia latza dago antolatuta sarean, eta kontsumitzaileen eraginpean musikaren arloan moteltzea lortu bada ere, DRMren itzala sumatzen hasi dira liburu elektronikoak, bideoak nahiz bideo jokoak. Kopien kontrola darabilten etxe batzuk dira Apple, Amazon, Sony eta Microsoft erraldoiak. Enpresa handi horiek haien zirkuituak kontrolatu eta kopia pribatuaren eskubidea mugatu nahi dute. Dagoeneko joera sortu dute, eta haien kontrolari ihes egiten dioten Interneteko kanalak eragozteaz gain, besteak beste, hiru dimentsioko inpresioan aplikatzeko aldaeretan agertzea eragin dute.

Belaunaldi berriko bideo joko eta liburu elektronikoetan ere polemika

Esateko asko ari da ematen DRM azken boladan, hala nola E3 bideo jokoen azokan hainbat erabiltzaileren sumina piztu du hurrengo belaunaldiko bideokontsoletan neurri hori agertzeak. Bigarren eskuko salmenta nahiz lagunei jokoak uztea debekatuko lukeelako. Polemika mahai gainean dago, eta neurri honen ondorioz, Xbox One eta Play Station 4 berrien salmenta itxaropenak eta erreserbak beherakada nabarmena jasaten ari dira.

Azken albiste zirraragarria liburu digitalei lotuta etorri da, alabaina, eta mugarri latza izan daitekeela esan beharrik ere ez dago: SiDiM deitzen da DRM sistemaren aldaera berria. Horrekin, saldutako liburu elektroniko bakoitzean aldaketa txikiak sartuko lituzkete testuaren esanahia mantenduz, baina kopia bakoitza bakarra bihurtuz.

Horrek Internet bidez zabaldutako kopiaren jatorrizkoa identifikatzea ekarriko luke, eta ondorioz, sarean jarri duena erantzule bihurtzea.

Eka, 20
2013
android, Aplikazioak, Apple, ebook

Quomai, txartel zorroen ordezkoa

Quomai_BarcodeEgun ez dago dendarik erosketak egitera joan eta fideltasun txartel propioa eskaintzen ez duenik. Ematen dituzten abantailak direla, nahiz lortzen diren deskontuak erakarrita, maiz onartzen dira; eta tamalez, jarraian norbere txartel zorroa loditzera pasatzen dira. Hala ere, Iruñean asmatutako Quomai aplikazioarekin leku faltaren eragozpena amaitu da: aurrerantzean, fideltasun txartel horien kopia digitalak egin eta gordetzeko azken belaunaldiko telefonoak erabil daitezke, eta behingoz, zorroa betetzen duten plastikozko horiek etxean utzi. Patrikan espazioa aurrezteko era da, beraz, Quomai, eta oso erosoa, saltzaileak eskatzean telefonoa erakutsi eta pantailan ageri den barra kodea irakurletik pasatuz bakarrik txartela balitz bezala irakurriko baitu. Merkatuan dauden beste aukerek ez bezala, Nafarroan egindako aplikazioak edozein fideltasun txartel erregistratzen lagatzen du (Carrefour, El Corte Ingles, DIA, Shell, Decathlon, Travel Club, IKEA, Game, Toys R Us…), haien zerrendan ez daudenak barne (udal liburutegikoa, adibidez). Kasu horretan, txartelaren alde biei sakelakoa telefonoarekin argazki parea atera eta txartel zenbakia sartu ostean, Quomai-k automatikoki barra kodea sortuko dio egin berri dugun kopia digitalari; ordea, zerrendan baldin badago, txartel zenbakia eta norbere izen-abizenak sartzea nahikoa da.

Enpresa eta erakundeentzat, gainera, Quomai zerbitzuak haien webetik (http://quomai.es/) aukera ematen du horietako bakoitza ordezkatzen duten txartelak sisteman erregistratzeko eta erabiltzaileei lana aurreratzeko aplikazioan lehentasunez agerita.

Azkenik, Quomai aplikazioak gordeta dauzkagun txartelekin erosketak egiteko gertuen dauzkagun dendak mapan erakusteko modua ere badauka. Android eta iOS euskarridun smartphone-rentzat dago soilik eskuragarri; tabletentzat bertsiorik ez dago.

Eka, 13
2013
Hardware, kontzeptuak, Segurtasuna

Giza gorputza, giltza

handing-the-keyErabiltzaile-pasahitz bidez benetakotzat egiaztatzeko modua ahula da, eta, horregatik, aspalditik dator hori ordezkatuko duen zerbaiten bila aritzea. Esaterako, Google hasi da bi pausoko modu bat sustatzen: ezarpen horretaz baliatzen denak, behin saioa hasita, sakelakoan jasotako mezuaren kodea behar du postan sartzeko. Pasahitza lapurtuta ere, hortaz, zelatariak gure sakelakoa beharko luke sartzeko.

Identifikatzeko sistema sendoagoak erabiltzen hasiak dira hainbat erakunde eta enpresatan. Esaterako, hor daude txartel kriptografikoak edo token-ak, segundo batzuren ondoren iraungitzen den ausazko pasahitza sortzen dutenak. Hala ere, badira beste batzuk norbanakoen ezaugarri propioetan oinarritzen direnak hura benetakoa dela egiaztatzeko, pertsonen arteko desberdintasuna irizpide daukatenak, alegia.

Desberdinak izatea, bereizgarri

Identifikatze biometrikoan, pertsona baten benetakotasuna zuzen idetifikatu dela bermatzeko, haren ezaugarri fisikoak edota jokabideak egiaztatzen dira, teknika matematiko eta estatistikoak erabilita. Egote hutsarekin, jokabidea aztertzearekin edo kontaktu fisikoarekin aski duten sistemak dira, sarbidea eman edo ukatzeko. Batetik, teknologia biometriko fisiologikoak daude: hatz aztarnak, aurpegi morfologia, irisa, erretina edo eskuko geometria aztertzen dituztenak. Eta bestetik, portaeraren araberako analisi biometrikoak daude: sinadura, ahotsa, tekleatzeko edo ibiltzeko era irizpide dituztenak.

Seguruagoak izan arren, arazoa haien kostu altua da. Nolanahi ere, benetakotzat egiaztatzeko sistemari, oro har, eta identifikatze biometrikoari, bereziki,beste buelta bat eman zaio Bodycom izeneko teknologiarekin.

Bodycom: sinplea eta, aldi berean, iraultzailea

Segurtasuna bermatzeko bi noranzkoko identifikatze sistema erabiltzen denean (subjektua nahiz gailua iruzurra ez izateko bermea), informazio truke segurua ziurtatzeko kanalak ezartzea izaten da erronka. Neurri horiek guztiak sobera daude, aire edo kable bidezko transmisioa ordezkatzen bada bakoitzaren gorputzarekin. Hori posible egiten duen teknologia da Microchip enpresaren lorpena, eta garestiak diren hainbat osagai elektroniko aurreztea da abantaila.

Hau da, Bodycom distantzia motzeko sistema da, eta bi puntu komunikatzeko giza gorputza erabiltzen da kable gisa, eroankortasuna baliatuta. Seinale ahul bat (125 kilohertz) bidaltzen duen gailu eramangarri bat eta hori jaso zain dagoen basearen arteko zirkuitua ixten da norbere kontaktuarekin. Teknologiaren begi-bistako aktiboak dira, prezio murritza (4 edo 5 euro bitartean gailuko), energiaren erabilpen eraginkorragoa eta sinpletasuna.

Etorkizunera begira, beste hainbat aukera eskaintzen dituen identifikatzeko sistemaren sorrera dirudi, eta lehengoak hobetzen dituena funtzionamendu eta azkartasun aldetik. Dagoeneko askoren ahotan dabil arma adimentsuak sortzeko aukera; ukitze hutsarekin aktibatuko liratekeenak erabiltzailea identifikatuz gero. Egunerokoan berehalako eragina luketen erabilerak aipatze aldera, giltzik gabeko ateak, kaskoa jarrita soilik arrankatzen diren motoak, edo IKT bidezko urrutiko jarraipena legoke (bideo joko aurrean egindako ordu kopurua, ariketa fisikoaren neurketak, azterketak distantziara egitea, eta abar).

1 2