Abe, 13
2012
crowdfunding, elkarlana, kontzeptuak

‘Crowdfunding’a, proiektuak finantzatzeko bidea

Kickstarter web plataforma 2009an sortu zuten, helburu nagusi batekin: erabiltzaileek sortzaileen proiektuak babestea, bueltan diru etekinik jaso gabe. Gehiago badiren arren, aitzindaria Kickstarter izan zen (http://www.kickstarter.com/). Manhattanen jaio zen egitasmoaren bidez, hainbat eratako sorkuntzak finantzatu ahal izan dira: film luze independenteak, musika, komikiak, kazetaritza lanak, bideo jokoak eta janariarekin lotutako proiektuak. Era horretara, finantzaketa eredu tradizionalak saihesten dira, edo, gutxienez, haienganako menpekotasuna murrizten. Erabiltzaileek erakargarri egiten zaizkien eta zailtasunak dituzten produktuak sortzen laguntzen dute ekarpena bitartez.

Azkenaldiko bilakaera dela eta, argi dago ekarpenen inguruko ideia eraldatu egin dela, sare sozialen, sareko komunitateen eta mikro ordainketa teknologien eraginpean (Paypal, adibidez). Orain, ordainketa txiki horiek egitea erosoagoa da; erraz, bizkor, modu pribatuan eta seguruan egiten baitira sarean.

Hori bai, han erakusten diren proiektuek Kickstarterrek ezarritako baldintzak bildu behar dituzte: besteak beste, haien helburua ezingo da izan karitatezkoa, ezta mugarik jarri gabeko diru bilketa soila ere. Gero, egitasmoaren sortzaileek data muga bat eta irabazi minimo bat zehazten dituzte, haien nahia egia bihurtzen hasteko. Ezarritako jomuga lortzen ez bada, ez da dirurik batzen; hala, ordainketak egiteke geratzen dira helburua lortzeko zain, edo deuseztatu egiten dira besterik gabe. Horri provision point mechanism edo betetze puntuko mekanismoa deitzen diote. Jomuga lortuz gero, ekarpenen bilketa Amazon Payments erabilita egiten da.

Kontuan hartzeko xehetasun bat badago, jendearen bidezko finantzaketa lekuei dagokienez, erakusten diren proiektuen eta lorpenen gaineko eskubideei lotutako etekinena. Kickstarrek adibidez, muzin egiten die horiei. Hori bai, finantzatu eta gero, proiektua erregistratu eta etengabe erakusteko eskumena gordetzen dute. Ezagun egindako asmakizun horietako baten berri eman genuen Zibergela-n: http://zibergela.bitarlan.net/2012/10/18/hiru-dimentsiotan-inprimatzea/.

Guztien funtsa: jendeak azken hitza

Jendearen laguntza bidezko finantzaketa edo crowdfunding ezagutzeko hainbat izen dira balizkoak, eta dagoeneko ezagunak dira sarean finantzaketa kolektiboa, mikrofinantzaketa edo mikromezenasgoa eskaintzen dutenak. Hots, guztiek daukate komunean ondorengoa: dirua edo bestelako bitartekariak lortzeko osatzen dituzten sareak dira, Internet erabiltzen dutenak beste pertsona nahiz erakundeen lanak eta egitasmoak finantzatzeko. Crowdfunding erabilita abiarazi nahi diren proiektuak askotarikoak izan daitezke, hortaz; haien jarraitzaileen bultzada lortu nahi duten artistak, kanpaina politikoak, aldizkariak, blogak eta enpresa zein negozio txikien sorrerarako finantzaketak, besteak beste. Ez da arraroa, beraz, espezializaturiko crowdfunding atariak aurkitzea; musikarientzat, adibidez, musicraiser.com edo pledgemusic.com aipatu daitezke.

Guztia ezin liteke

Kooperazioa proiektugintzan ez da atzo goizeko kontua, eta antolakuntza birtualaren aurretik bazegoen horrelakorik. Extremoduro rock talde espainiarrak hautsak astindu zituen 1989. urtean, haien lehen diskoa grabatu baitzuten jendeari egitasmoaren berri eman eta laguntzak lortu ostean. Gertuago —eta 20 urteko urteurrena iragan astean izan da—, Euskaldunon Egunkaria-k ere herri finantzaketa masiboari lotuta ekin zion bideari.

Jendearen finantzaketa bidez aurrera atera diren egitasmoek, dirua lortzeaz gainera, jendearen ahoz ahozko publizitatea ere lortu ohi dute. Baina era berean, berritzaileak diren proiektu horietan ere hedatu behar izatearen premisa kalterako ere izaten da, haien sorkuntza beste enpresek kopiatzeko moduan eskaintzen baitute.

Abe, 06
2012
android, Aplikazioak, Apple, elkarlana, kontzeptuak, tabletak

Geokokapenaren erabilerak

Azken belaunaldiko telefono eta tabletetan ezinbesteko ezaugarri bihurtu da GPS osagarria dagoeneko; eta, jada, aspaldiko kontua da sakelakotik lekuak partekatzeak harridura sortzea. Hala ere, aplikazio gehienek gaitasun hori zehazten duten arren, askok oraindik ez dakite etekina ateratzen. Teknologia horri eman dakiokeen erabilpena ezagutu gabe, ulergarria da une oro geokokatuta egotearen inguruan zalantzak sortzea. Egunerokoan iraultza handirik igarri ez arren, badira geokokapenari etekin eskerga ateratzen diotenak; izan diren lekuak mapan markatuta nahiz besteek utzitako seinaleak jasota.

Bidaiatzeko lekuen gida

Ahoz ahokoa bezalakorik ez omen dago, eta bidaiariak dira lehenak besteek idatzitako gomendioez baliatzen eta jomuga aukeratzeko iturritzat erabiltzen. Minube aplikazioa (http://www. minube.com/) baliagarria suerta daiteke urrutiko txokoen berri izateko. Garai bateko patrikako gidak alde batera utzi,eta norbere telefonoa erabil daiteke gidatzat, telefono bakoitzari dagokion bertsioa deskargatu, eta informazio turistiko eskerga jaso daiteke: bazkaltzeko lekuak, ostatu eskuragarriak, Internet sarbideak edota bestelako leku interesgarriei buruzko datu faltarik ez da izango. Hainbat eta hainbat bidaiariren iritziak esku-ahurrean biltzen dituen aplikazioa da Minube. Nabigatzailearekin integratuta egonik, guztia aplikazio beretik kudeatu daiteke: bidaia prestatzeko orduan baliagarri direnak lehendabizi; ondoren, helburura iristeko jarraibideak jasotzeko ere balioko du; eta, azkenik, lekuko gida interaktibo bihurtuko da. Gainera, bidaiari berriekin iruzkinak partekatu, eta sakelakotik ateratako lekuen argazkiak igotzeko ere balio du. Minube eskuragarri dago Nokia, iPhone, Android eta Windows Phonentzat.

Urrutira joan gabe ere, litekeena da gauden lekutik gertu dauden negozioen berri jaso nahi izatea. Beste behin ere, erabiltzaileek utzitako informazioa erabil daiteke iturri fidagarri gisa: Foursquare aplikazioko Tips zerbitzuak, kasu, gertu dauden negozioen eta jatetxeen berri emango digu, haiei buruz utzitako iruzkinetan oinarrituta.

Egondako lekuen gordailua

Egondako lekuak gordeta edukitzeak badauka abantailarik: lekuaren ezaugarriak eramango dira hurrengo baterako aldean, edo beste bati koordenatuen berri nahiz beste daturen bat eman ahalko zaio, eta abar. Izan ere, egungo telefonoek ateratzen dituzten argazkiek, irudiarekin batera gordetzen dituzten metadatuei esker, informazio hori eta gehiago jasotzen dute. Hala, mapa gainean adierazitako iltze gorriei esker erakusten dute argazki bakoitza atera den lekua, nahi izanez gero, berriz ere nabigatzailearen bitartez irudiaren lekura eramateko aginduz telefonoari. Hori bide bat da, baina Foursquaretik hasi eta Minubetik pasata, aplikazio asko daude merkatuan horrelakoak egin ditzaketenak, bakoitzak bere berezitasunekin.

Facebookek berak ere, geolokalizatzeko aukera ematen du, norbere historikoa jasoz hodeian: argitalpen berri bat bidaltzeko garaian, uneko kokapenaren berri eman daiteke, edo Check in aukera eman, eta zuzenean adierazi norbera non dagoen. Konfiguratzen den eraren arabera, informazio hori publikoa edo pribatua izan daiteke. Horretarako, norbere profileko Jardueren Erregistroa atalera zuzendu beharko da; bertan, eskuinean, goialdean dagoen beherako menua zanpatu eta Posts with Location aukeratzen bada, geokokaturik egindako bidalketen erregistroa ikusi ahalko da; noiz egin ziren eta nondik. Ondoren, horietako bakoitza aukeratu, eta irudi nahiz iruzkinak gehitu daitezke; nahieran, pribatutasuna ere aldatuz. Aukera galanta, egondako lekuen oharrak eta bestelakoak gordetzeko, hortaz.

Google+ barnean, Latitude edo Googleren checkin zerbitzua txertatu ostetik, Lekuen Historialera joan eta erregistroa baimendu daiteke. Zerbitzu hori ikusgarriagoa da: Googlen mapen erabilerari esker ikuspegi zabalagoa erakusten baitu —satelite edo mapa arrunt gisa— egondako lekuen berri emateko, datak adieraziz bakoitzean eta 30 eguneko tartea erakutsiz.

Fourquarek ez dauka modurik mapa batean zuzenean checkin guztiak adierazteko, baina bidezidor bat erabil daiteke gabezia hori saihesteko: Google mapak erabiltzea berriz ere, alegia. Aplikazioko Feeds orrira zuzendu, kopiatu KML izeneko feeda, eta Google Mapseko bilaketa laukian itsatsi ondoren, mapan ageriko da informazio guztia.

Gogoan izan esteka horrekin kontua izan behar dela, horrekin bakoitzaren checkin guztietara sarbidea lortzeaz gain, etorkizunekoak ere zelatatzeko giltza lor baitezake edonork. Foursquarekin jarraituz, bitxikeria bat aipa daiteke: egondako lekuen zerrendak osatzea. Ezaugarri horri esker, gustuko txokoak sailkatu eta gogoratu ahalko dira instant batean; eta noizbait itzultzeko gogoa etorriz gero, mapan ageriko dira goratuta. Horretaz gain, zerrendak aukera ona dira bisitatu nahi diren lekuak aintzat hartzeko, aisialdirako denbora dagoenean.

Foursquare, Minube eta esandako aukerez gain, aplikazio ugari dago geokokapena erabiliz leku ederrak bilatu eta informazioa eskuratzeko: AroundMe, LocalEats eta TripAdvisor dira ezagunetariko batzuk. Ondoren, sare sozialei jarraipena emanez, Twitterrek eta Instagram aplikazioek ere geokokatzeko aukera ematen dutela ezin ahaztu.

Geolokalizazioak, pribatutasunarekin topo

Entzutetsua izan zen Appleren auzia, geolokalizazioari egin zion ezkutuko erabilpena dela eta. 2011ko udazken bueltan azaleratu zen albistea: ordura arte azaldu ez zuten informazio eskerga pilatzen zuten iPhone guztiek, gailua egondako leku guztien erregistroa gordetzen baitzuen lehentasunez ordenagailuan, iTunes bidez. Gero, ibilbidearen informazio hori Applera itzultzen zen; batek daki zein helbururekin edota zein agentziari uzteko.

Hori zuzendu, eta ondorengo eguneraketetan ezaugarri hori erabiltzaileak abiarazi edo bertan behera uzteko aukera jarri zuten. Dena dela, kontua honetan datza: geokokapenaren abantailak anitz dira, baina gogoan izan dezala darabilenak buru gainean daramala —mapan balitz bezala— gezi gorria itsatsita noranahi.

Aza, 29
2012
android, Aplikazioak, Apple, HTML5, Internet, kontzeptuak, Mugikorrak, Nabigatzaileak, Sakelako Telefonoak, Software Librea, tabletak

Firefox OS, Mozillaren jauzia telefonoetara

Sakelakoak merkatu elektronikoan jaun eta jabe bihurtu diren honetan, Mozilla konpainiak software librearen kontzeptua telefonoetako sistema eragileetara eramateko ideia izan du. Boot to Gecko izeneko proiektuaren berri joan den otsailean eman zuten; ez dago plaza hoberik Mobile World Congress biltzarra baino, gisa honetako albisteak emateko. Ia urte oso bat joan da geroztik, eta garapena erritmo onean doa; 2013ko urtarrilean kaleratzeko asmoa daukate, antza. Asmoa da softwarejabedunari aurre egingo dion aukera bihurtzea: ordea, Android, iOS edo Windows Phone euskarrietako jatorrizko aplikazioek bezainbesteko kalitatea edo hobea duten aplikazioak garatzera iristea, web irekiko teknologiak erabilita. Era honetara, HTML5, Javascript eta CSS webak garatzeko erabiltzen diren teknologia estandarrekin garatu ahal izango da. Beste modu batera esanda: funtsean, smartphone-ak edo tabletak daukan bakarra nabigatzaile bat da, eta horren barruan abiarazten dira aplikazio guztiak, eta Internetera bideratutako sistema eragile bat osatzen da; eta erabiltzailea ohartu gabe horretaz. Hodeia euskarritzat darabilten sistemen antzera funtzionatuko du. Proiektu ziragarria da inongo ezbairik gabe, aukera berriak ireki baitzaizkie, bai garatzaileei, eta bai kontsumitzaileei: aurrerantzean, ez baitira fabrikatzaile batzuen zehaztasunen eta haien politiken menpe egongo.

Garrantzitsua da gogoan izatea Firefox OS-ren helburua ez dela puntakoak diren Android Jelly Bean, iOS 6 edo Windows Phone 8 baino interfaze grafiko berritzaileagoak edo diseinu originalagoak eskaintzea, baizik eta sistema ireki bat sortzea, gai izango dena aurre egiteko euskarri jakin baterako eta kode jakin batekin programatutako aplikazioak ekoizten dituen merkatu bati; bestela esanda, gailu eta garapen pribatuak oinarritzat dituen merkatu bati. Web aplikazioen erabilpenaren bidez, garapen berberak euskarri guztientzat balio du; horizontala eta unibertsala da. Beste behin ere, Mountain Vie-en egoitza duen konpainiakoak dagokien profileko erronka berrian murgildu dira Firefox OS sistemarekin.

Zehaztasun gehiago

Honen guztiaren ondorio zuzenena da, azken belaunaldiko telefonoentzako aplikazioen garapen eta ekoizpen kostuak izugarri jaistea. Horrek smartphone erako telefonoak prezio onargarrietan eskaini ahal izatea dakar, eta azken batean, prezio garestiagatik era horretako sakelakoak erosi gabe geratu direnengana iristea, eta hazteko bidean dauden merkatuen kasurako aukera bihurtu, adibidez. Ez hori bakarrik, web erako sistema horrek behar dituen errekurtso murritzei esker, tiradera barruan hautsa hartzen ari den telefono zaharra hartu, eta bertan ere Firefox OS egikaritu ahalko da.

Halaber, eta definizioz, software librea izatea ez doa derrigorrean doakotasunari lotuta; eta horren ildotik, enpresa erraldoi asko dira dagoeneko egitasmora batutakoak. Negozio lerroa ikusi duten horien artean daude sare sozialetako jaun eta jabe diren Facebook eta Twitter. Sinatutako akordioari esker, Firefox OS barnean integratuta etorriko dira lehentasunez biak; eta baimenak eman ostean, lagunen eguneraketen berri jasotzeaz gain sarrerako menuan, kontaktuei aplikaziotik bertatik deitu ahalko zaie zuzenean, adibidez. Era berean, HTML5 teknologiaren mugikortasunari esker, Google Maps zerbitzua ere emateko moduan egongo dira, oraingo mahaigaineko aplikazioaren modukoa.

Erronka handia, etorkizun ezjakina

Hasierak beti gogorrak izaten direla esan ohi dute zaharrenek. Proiektuaren handitasuna, baina, ez dator merkatuan lortuko duten pusketaren eskutik, baizik eta lortu nahi den pentsaera aldaketatik. Android, iOS eta Windows-i itzalik ez dio egingo ziur asko, baina handia da kode askeari eta garapen libreari ateak irekitzearen asmoa, bere horretan. Bereganatuko duten publikoa, software librearen aldeko hitzekin baino gehiago, ekintzekin egiten dutenetarikoa izango da. Kooperazioan oinarritutako lankidetzari esker aplikazio unibertsalak sortu eta erabiliko dituztenena; enpresen arteko lehian oinarritutako garapenaz haratago. Esandakoaren adierazgarri da Mozillaren erabakia jendeak bidalitako argazkiak erabiltzeko sistema berriaren atzekoaldeko gisa: Flicker euskarrian, #fxb2g etiketarekin identifikatu ahal dira bidalketak.

Kaleratu orduko, probatzeko aukera

Nabigatzaile bat aski da sistema abiarazteko; eta jakin-mina daukanak badu aukerarik sistema probatzeko nahiz garatzen hasteko, Firefox-eko gehigarri bati esker: r2d2b2g. Izen bitxi horren atzean dago, Firefox OS emulatzeko ingurunea, benetako sistemaren gauza bera egiten duena. Hori bai, telefonoaren ezaugarriei lotutako gabezia txiki batzuekin (geolokalizazioa, kamera, azelerometroa eta abar): http://people.mozilla.org/~myk/r2d2b2g/.

1 … 5 6 7 8 9 … 11