Urr, 05
2012
Aplikazioak, Ataza kudeaketa, elkarlana, Internet, Mahaigaina, Pribatutasuna, Segurtasuna, Software Librea

Ordenagailua ere hodeian

Interneten orain ordenagailua ere aurki daiteke

Interneten orain ordenagailua ere aurki daiteke


Haien berri izan gabe ere, erabiltzen diren kontzeptu horietako bat da hodei konputazioa. Interneti dagokionez, noizean behin modan jartzen diren eufemismo horietako bat besterik ez da hodeia. Beraz, laburki esanda, hainbat zerbitzu Interneten zentralizatzen dituen web teknologiari deritzo.

Erabilpenak ugariak dira, baina egun ordenagailuen mahaigaineko aplikazioak web moduan eskaintzeagatik egin da ezagun. Hots, ez dago makina batean bulegotikako programarik eduki beharrik instalatuta, ezta disko gogorra gainean hartuta aurrera eta atzera ibili beharrik ere. Hori guztia sarean aurki daiteke, eta Interneterako sarrera duen edozein gailutatik fitxategi horiek atzitu ostean, zentralizatuta, sinkronizatuta eta edonorekin partekatuta izan daitezke. Are gehiago, eduki berria sortu eta alda daiteke, horretarako programak ere sarean baitaude.

Litekeena da pentsatzea, beraz, diskoa orain Interneten dagoela, zerbitzua eskaintzen duen zerbitzari bateko memoria pusketa bat norbere eginda.

Kontzeptu hori muturreraino eramanda, badira zerbitzu batzuk mahaigaina hodeian eskaintzen dutenak. Hau da, ordenagailu guztia sarean izatea, mahaigainetik hasi eta aplikazioetaraino, biltegiratzea barne; nabigatzaile baten beharrarekin bakarrik edonondik atzigarri izango da. Horixe da ordenagailu birtuala, mahaigaina hodeian.

Horren guztiaren adierazgarri dira Silve OS, Musseum Box, ZeroPC Cloud Navigator, Glide OS, EyeOS eta Oneye-Project, batzuk aipatzearren.

Zalantza bide

Hodeian guztia izateak jendearengan dakarren ezinegona nabaria da. Arrazoia da banakoaren datuak beste batzuek kudeatzea; erabiltzailearen bistatik urruti, gordailu horietako arduradunen borondatearen esku baitaude eduki guztiak, biluzik. Kontrako aldean, segurtasuna aipa daiteke; izan ere, hodeiak erabiltzailea babesten du informazioa galtzetik PCetako disko unitateen nahiz kanpoko diskoen hutsen ondorioz.

Alde horretatik, baliteke etorkizunean inork taburik ez izatea horretan, edota erabiltzaile orok onartzea norbere datuen kontrolik eza, erosotasunaren alde eginda. Hala ere, horrela ez balitz, zergatik ez etxean edo lantokian instalatu eta autokudeatu? Bitartekariak eta lanabesak badaude jada nahi duenaren eskura.

Aipamen berezia: Oneye Proiektua

EyeOS web mahaigaina ikasle kataluniar batzuek sortu zuten, sistema eragile birtual eta euskarri askotariko bat eskaintzeko asmoz. 2006 hartatik makina bat euri egin du, eta laster mirespenak lekua utzi zion errekonozimenduari. Gaur arte bildutako nazioarteko sariak dira horren erakusgarri. Tamalez, software librearen aldeko apustu irmoa zirudienak norabidea aldatu du aurreko asteotan, kutsu komertzial hutsean utziz hasierako ekimena. Orain, ordaindu beharreko lizentzia bakarrik eskaintzen dute (EyeOS Professional Edition), librea mapatik desagerrarazi ostean (EyeOS 2.5 Open Source).

Edonola ere, 2010. urtean sortutako Oneye-Project ekintzak EyeOS proiektuaren hasierako software askearen bideari eusten dio. Barrutik, ez da EyeOS sistema, 1.x bertsio oinarritzat hartutako haren garapena baino. Orain 0.9 bertsioan dago, anaiaren 1.11 programaren parekidea litzatekeena, hain zuzen.

Behin saioa hasita eskaintzen dituen tresnak asko dira, propioak nahiz beste batzuek sortuak. Horien artean aipa daitezke egutegia, posta zerbitzaria, PDF irakurgailua edo hainbat bulegotikako aplikazio, kalkulu orritik hasi eta hitz prozesatzaile bateraino. Agian, aipamen berezia merezi du Internal Messaging deiturikoak; hodeiko beste Oneye sistemen artean soilik mezuak trukatzeko balio du, barne sare bat balitz bezala era pribatuan erabiltzaileak komunikatzeko.

Beste bat EyeSync litzateke; horri esker, hodeiko informazioa sinkronizatu daiteke nahi den ordenagailuarekin. Egoiliak dituen zerbitzuen zerrenda, hala ere, luzea da, jokoak eta multimedia zerbitzuak ere uztartzen baititu.

Laburbilduz, ordenagailu fisiko baten funtzioak betetzen ditu, akats batzuekin baina funtsean tankerako emaitzak lortuz. Prozesamendua ere zerbitzarian ematen da, norbere euskarritik independentea bihurtuz errendimendua.

Probatzeko aukera

Oneye proiektuari buruzko informazio gehiago nahi duenak zein martxan ikusteko gogoa daukanak hemen dauka aukera: http://wiki.oneyeproject.org/0.9:demo.

Demoak atsegin ez eta bestela ikusi nahi duenak eta benetan inolako mugarik gabe erabili nahi duenak zerbitzari propioa instalatu beharko du ezinbestean. Bakoitzaren esku dago aurretik instalatzea web zerbitzari bat, PHP5 gaitua duena, eta MySQL datu base bat. Deskarga: http://oneye-project.org/downloads/.

Ots, 15
2012
elkarlana, Euskara, Internet

Ikus-entzunezkoak laguntzeko

Azpidatziak film, telebista programa edo bideo jokoetan agertzen diren elkarrizketen testu bertsioak dira, eta, gehienetan, irudiaren azpialdean agertzen dira. Atzerriko hizkuntza batean ematen den elkarrizketa baten testu itzulpena izan daiteke, baina baita elkarrizketaren hizkuntza berean eskaintzen den testu bertsioa ere. Hainbat erabilera dute azpidatziek: entzumen arazoak dituzten pertsonen ulermenerako laguntza gisa; atzerriko hizkuntza batean ematen diren elkarrizketak norberak bere hizkuntzan irakurri eta ulertzeko; edo jatorrizko hizkuntzari dagokion testuaren kasuan, hizkuntza horren ikasketa metodo gisa ere erabil daitezke.azpidatziak

Herrialde batzuetan, film eta bideoen bikoizketaren ordez, oso zabaldua dago azpidatzien erabilera; beste batzuetan —Alemania, Frantzia, Espainia eta Italia kasu— bikoizketa hobesten da. Itzulpen metodorik merkeenetakoa da, eta, ezaguna denez, azpidatziak ohikoak diren herrialdeetan bizi direnek atzerriko hizkuntzetan trebetasun handiagoa izaten dute.

Filmak euskaraz azpidatziak ikusteko programa bat jarri da berriki martxan: Filmazpit. Filmazpit Eusko Jaurlaritzak, Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren Euskara Sustatzeko Zuzendaritzak, finantzatutako zinema zabaltzeko programa da, eta instituzio, udaletxe, kultur eragile edo ikasketa zentroentzat proiekzio materialak eskaintzen ditu, batetik; eta, bestetik, Filmazpit webgunean, eskaintzen diren pelikulen azpidatzi fitxategiak lor daitezke.

Etxean ditugun DVD edo saretik lortu diren pelikulak euskarazko azpidatziekin ikusi nahi baditugu, ezinbesteko erreferentzia dugu Azpitituluak webgunea. Bertan, filmak euskarazko azpidatziekin sortu eta ikusteko prozesu guztia azaltzen da xehetasun handiarekin: fitxategiak lortzea, euskaratzea, sinkronizatzea eta bistaratzea. Bertatik hartutako azalpenak plazaratuko ditugu ondorengo lerroetan.

Azpidatziak sortzeko pausoak

Pelikula edo bideoari dagokion fitxategia lortu beharko dugu lehenik, ordenagailuan jogailu batek erreproduzitu dezakeen fitxategia, hain zuzen ere. Etxean dugun DVD batetik erauzi dezakegu bideo fitxategia edo Interneten bilatu beharko dugu eMule edo halako aplikazioren bat erabiliz, P2P sareetan. Bideo fitxategia eskuratuta, ondoren, azpidatziak dituen fitxategia lortu beharko dugu, berriz ere DVDtik erauziz edo saretik eskuratuz.

Azpidatzi fitxategien hainbat formatu dago, eta horien artean, ezagunenetakoa SRT (Subrip) formatua da. Fitxategi horietan, denbora tarte bakoitzean zein testu erakutsi behar den zehazten da fitxategi lau batean.

Lortutako azpidatzi fitxategia gazteleraz, frantsesez edo ingelesez egonda, berau itzultzeko, testu editore arrunt bat erabili beharko dugu. Testu editorearekin, jatorrizko testuak itzulitako testuarekin ordeztuko ditugu.

Baliteke gure bideo eta azpidatzi fitxategiak sinkronizaturik ez egotea, hau da, elkarrizketa bat entzuten denean, esaten den horren itzulpena ez agertzea behar den momentu justuan. Arazo horiek konpontzeko ere baditugu eskura hainbat aplikazio libre, Windows, Linux edo Mac sistema eragileetan erabil ditzakegunak.

Azkenik, aurreko lanak burutu ondoren, bi fitxategiak (bideoa eta azpidatziak) eskura ditugula, ordenagailuan VLC edo halako bideo jogailu bat erabiliz, edo etxeko telebistari lotutako multimedia erreproduzigailu bat erabiliz, euskarazko azpidatziak dituen filma ikusteko moduan izango gara.

Azpidatziak sortzearen inguruan bitxikeria tekniko guztiak azaltzeaz gain, partzialki edo erabat euskaratuta dauden hainbat filmaren azpidatzi fitxategi biltegia ere bada, eta, fitxategiarekin batera, filmaren fitxa bat ere eskaintzen da.

Mar, 28
2011
elkarlana, Internet

Galdera-erantzun webguneak

Azken boladan, internauten artean bolo bolo dabil Quora bezala ezagutzen den webgunea. Bertako erabiltzaileek sortu, editatu eta sailkatzen dituzten galdera eta erantzunen biltegia da Quora. Galdera-erantzunen wikipedia dela diote. Egun arrakasta handia duten webguneak dira ingelesez Q&A (Questions and Answers) bezala ezagutzen direnak. Gune batzuek gai jakin batzuk jorratzen dituzte eta beste batzuk denetariko galderak egiteko erabiltzen dira.

Galdera-erantzunen webguneez ari bagara, Yahoo! Erantzunak da derrigor aipatu behar den gunea, edozein gairi buruz galdera-erantzunak egiteko webgunea. 2006an plazaratu zuten eta izugarrizko erabiltzaile komunitatea biltzen du, 200 miloi inguru. Martxan jarri zenetik ezer gutxi aldatu da. Galdera eta erantzunen webguneen arazoen erreferentzia ere bada Yahoo! : zabor piloa aurki daiteke bertan, eta askotan, erantzunen kalitatea negargarria da. Askoren aburuz, Yahoo! Erantzunak webguneko erabiltzaileak anonimoak izatearen ondorio zuzena da kalitate eza.

Stack Overflow ere galdera-erantzun webgune ezaguna da. Teknologiaren inguruan sortzen diren galderak jorratzen dira bertan eta erantzunen kalitatea handia da. Ematen diren erantzunen inguruan bozka sistema bat du guneak, eta horrela, erabiltzaile bozkatuenak nabarmendu egiten dira.

Galdera nahitaezkoa da: zerk bultzatzen du norbait horrelako webgune batean sartu eta besteek egindako galderak erantzuten jardutera? Hainbat arrazoi egon daitezke, baina hemen, hiru bat nabarmenduko ditugu. Lehen arrazoia, prestigio edo sona bilatzea litzateke, eta ondorioz, lan munduan sarbide hobea, gai jakin baten inguruan norbaitek dituen ezagutzak plazaratzeko erakusleiho onak baitira gune horiek. Adibidez, Linkedin sare sozial profesionalak badu galderak egiteko esparru bat, eta bertan egindako galdera eta emandako erantzunen laburpen bat eskaintzen du linkedin-ek erabiltzailearen profilean.

Emandako erantzunetako zenbait, erantzun hoberenak bezala markatuak izan badira, datu hau ere profilean agertu eta erabiltzailearen bikaintasuna nabarmentzen da. Lan merkatuan sartzeko orduan, hautagai selekzio prozesu batean, horrelako zerbait erabakigarria suerta daiteke. Gune horiek lan merkatuarekin duten harremanaz ohartuta, arestian aipatutako stackoverflow aplikazioak, careers 2.0 gunea martxan jarri du, lan eskaintza eta eskariekin.

Gune hauen erabilera azaltzeko beste arrazoi bat, aplikazio hauek duten ezaugarri soziala da: lagunei galderak egiteko dugun joera baliatzen dute. Formspring da honen adibiderik nabarmenetako bat, sare sozial ezberdinetan ditugun lagunei edozein gairen inguruan galderak egiteko gunea da.

Hirugarren arrazoi bezala, negozioa aipatu daiteke. Gune batzuetan, egindako galderen erantzunak ordaindu egiten dira. Wpquestions webgunean, WrodPress software ezagunaren inguruko galderak egiten dira. LawPivot gunean, aldiz, lege esparruko galderak plazaratzen dira.

Quora litzateke orain arte aipatu ditugun hainbat webguneren ezaugarri arrakastatsuenak uztartzen dituen modako webgunea. Yahoo! Erantzunak webgunean bezala, edozein gairen inguruko galderak egin daitezke, nahiz eta oraingoz, gai teknologikoak diren nagusi. Wikipedian bezala, edonork egindako galderak «zuzendu» eta besteen erantzunetan iradokizunak utzi daitezke.

Galdera baten harpidetza ere egin dezakegu, ematen diren erantzun guztien berri jakiteko, eta modu berean, erabiltzaile nahiz gai ezberdinen harpidetza egin daiteke.

Orain arte aipatu ditugun webgune gehienetan ingelesa da erabiltzen den hizkuntza bakarra. Euskarazko galdera-erantzun webgune bat sortu bitartean, beste hizkuntzen dauden webguneak erabili beharko ditugu.

1 … 3 4 5