Aplikazioak, Apple, Internet, Sareak, Segurtasuna

WiFia, saguaren eta katuaren istorioa

Ikerketa batean azaldu denez, azken belaunaldiko telefono jabeen %99 noizbait saiatu da kalean doako wifi sarbide bat aurkitzen. Are gehiago, Erresuma Batuan, erabiltzaileen erdiak norbaiten seinalera konektatzen saiatu omen dira; eta gainera, horietako bi herenek zilegi dela deritzote. Horrelako datuen aurrean, ez da arraroa pentsatzea norberari ere gertatu zaiola horrelakorik; batez ere, babes gutxi izanez gero.

Seinaleak identifikatzea izan ohi da lehen pausoa. Eguneko puntako orduetan konexioaren abiadura moteltzen bada, telesaila deskargatzen ari den bizilagunari bota dakioke errua; edo kablerik gabeko etxeko gailu guztiak itzalita ere routerraren wifi seinaleak keinuak egiten jarraitzen badu, usaindu daiteke zerbaiten zantzua.

Lapurra harrapatzen

Badago norbait konexioa lapurtzen ari dela ziurtatzeko modu erraz bat: programa bat instalatuz gero, sakelakoan edo baita ordenagailuan ere, etxeko sarera konektatutako gailuak erregistra daitezke. Hainbat programak dute zerbitzu hori doan: smartphone-en kasuan, badira programak Android euskarridunentzat (Fing, Network Discovery, Net Scan), zein iOS sistemadun gailuentzat (Fing, IP Network Scanner, iNet); mahai gaineko ordenagailuentzat, berriz, hainbat euskarritan bertsioak dituzten ondorengo programak: Angry IP Scanner eta Wireshark aipa daitezke.

Behin programa eskuratuta, zein aparatu konektatuta dauden begiratu besterik ez dago. Egon behar liratekeenak baino gehiago badaude, nahi ez dugun gonbidatu bat dagoen seinale izango da.

Routerreko ezarpenak

Aurreko programekin une horretan konektatuta daudenak bakarrik harrapa daitezke. Konektatu diren gailu guztien berri edukitzeko, berriz, routerrean bertan dagoen erregistroa begiratu behar da. Informazio hori eskuratzeko, router barnean sartu beharra dago. Nabigatzailearekin egiten da: orokorrean, nahikoa da 192.168.1.1 idaztea helbideen lekuan —Euskalteleko routerretan 192.168.100.1 izan ohi da— eta erabiltzaile izena eta pasahitza idaztea. Normalean 1234 izan ohi dira biak. Hala ere, datu horiek guztiak norbere ostalariari galdetu daitezke, edo Interneten bilatu modeloaren arabera lehentasunezkoak direnak.

Inor ez dadila urduritu, routerraren helbidea jakiteko beste biderik ere bada eta. Horrela, mahai gaineko Windows darabiltenek, Hasiera menura joan eta Exekutatu atalean cmd idatziz aterako zaien terminalean ipconfig/all sartu beharko dute. Atebide lehenetsia atalaren eskuinean agertzen dena izango da routerraren helbidea. Horrekin batera, MAC helbidea ere agertuko da, aurrerago azalduko dena. Linux bertsioren bat darabiltenek, terminala ireki eta route -n eginda jakin ahalko dute helbidea, Gateway zutabeko azken lerroari begiratuta. Mac ordenagailuetan eta Android eta iPhone telefonoen bitartez ere lor daiteke informazio hori.

Behin routerraren barruan sartuta, gonbidaturik dagoenaren azken proba lortu ahalko da, eta bide batez, kaleratu. Erregistroaren izena log izan ohi da, eta bertan begiratu besterik ez dago azkenaldian wifi routerrera konektatu diren gailuen zerrenda osoa eskuratzeko, horiei banatu dien IP eta MAC helbidearekin batera. Behin horra iritsita, buruan eduki beharrekoa da datu horiek zer adierazten duten. Badira bi aste Zibergelan IP helbideei buruz hitz egin zela: http://zibergela.bitarlan.net/2012/10/11/trantsizio-isila-interneten/.

Gogoratu IP helbideak alda daitezkeela, eta hortaz, ezingo dela hortik harrapatu wifi lapurra. MAC helbidea, ordea, gailu bakoitzean bakarra da, gailuaren izena adierazten baitu sarean. Gailuaren sareko ezarpenetan erraz aurki daiteke.

Ondoren, aukerak anitz dira: norbere MAC helbideak ez direnak kaleratu ere egin ditzakegu; edo routerrean —bakarrik— konektatu nahi ditugun gailuen MAC helbideak erregistratu, barruan nahi ez diren gonbidatuak egotziz.

Wifia babesteko gomendioak

Esan bezala, behin routerrera sartuta, hor aurki daiteke aginte osoa konexio propioari segurtasun maila sendo bat emateko. Metodo gaindiezinik ez dagoela esan daiteke, baina egia da ezer egiten ez bada errazago uzten dela sarbidea. Kontua ez da, gainera, inorekin partekatu nahi ez izatearen pentsaera berekoia dagoela seinalea babestearen atzean. Datu pertsonalak ere babesten dira modu horretan. Esaterako, partekatutako fitxategiak, bisitatutako webguneak eta beste hainbat informaziotarako sarbidea ere babesten da.

Wifi konexioa kuxkuxeroengandik babesteko, honako gomendioak jarraitzea da onena: pasahitz seguru bat jarri, zifratzea WPA eran jarri WEP eran jarri ordez, lehen aipatutako MAC bidezko iragazkia ezarri, gailu bakoitzari lehentasunezko IP helbideak ezarri menutik eta wifi routerra ikusezin bihurtu, horretarako aukera zanpatuta.

Hardware, Internet, kontzeptuak, lizentzia libreak, Sareak

‘Guifi.net': sare libre eta irekia

Telekomunikazio sare bat da Guifi.net. Azpiegitura libre, ireki eta neutrala da, eta hari gabeko konexioak erabiltzen dira gehienbat. Egun, 15.000 nodo edo erabiltzailetik gora ditu. Guifi.net sarea oso hedatua dago Katalunia eta Valentzian, eta apurka-apurka, beste zenbait lekutara ere zabaltzen ari da. Guifi.net erabiltzen dutenak norbanakoak, enpresa edo administrazio publikoak izan daitezke, eta erabiltzaile horiek guztiak dira era berean sare horren jabe. Licencia Procomún Inalámbrica izenez ezagutzen den lizentziak arautzen ditu sare libre horren erabilpen baldintzak.

Elkarren artean konektatzeko, antena bereziak erabiltzen ditu Guifi.net sareak

Elkarren artean konektatzeko, antena bereziak erabiltzen ditu Guifi.net sareak

Sare irekia da, eta haren konfigurazio eta xehetasun tekniko guztiak publikoak dira; beraz, erabiltzaileek sarea kudeatzeko eta garatzeko gaitasuna izan dezakete. Sarea ez dago enpresa baten menpe, eta erabiltzaileak berak sor dezake sarerako konexioa, edo enpresa instalatzaile bat kontrata dezake horretarako.

Sare askea da, ez baitago mugak jarriko dituenik. Esaterako, konexio abiaduran ez da mugarik jartzen, Internet operadore tradizionalek egiten duten bezala, eta ez da tarifa ezberdinik ezartzen kontratatzen den abiaduraren arabera.

Edukiekiko sare neutrala da: berdin-berdin garraiatzen da edozein informazio, dela bideoa, webgune bat edo telefono dei bat.

2004. urtean Kataluniako landagunean sortutako proiektua da, eta Internet hornitzaileek (ISP) alde batera utzita zeuzkaten lekuetan banda zabala eskaintzea zuen xede. Guifi.net ez da enpresa bat; interes komunak dituzten erabiltzaile talde batek sortu, osatu eta kudeatzen duen komunikazio sare bat da.

Guifi.net sarea osatzeko, supernodo gisa ezagutzen diren antena batzuk jartzen dira. Antena horiek wifi sare bat sortzen dute inguruan, eta etxeetatik supernodo horietara konektatzen diren beste antenatxo batzuk instalatzen dira —nodo gisa ezagutzen direnak—. Herritar, udaletxe edo auzo elkarteak dira konexiorako beharrezkoak diren gailu horiek erosi, instalatu, kudeatu eta mantentzearen arduradunak. Hasierako gastuari aurre egin ondoren, ez dago hileroko kuota ordaindu beharrik; doako konexioa lortzen da, eta egin beharreko gastu bakarra mantenuari dagokiona litzateke.

Zer zerbitzu eskaintzen ditu ‘Guifi.net’-ek?

Guifi.net ez da enpresa bat; sareko nodoak antolatzen dituen erakunde bat da, eta ez du bere kasa inongo zerbitzurik eskaintzen. Sare honetara konektatuta dauden enpresa edo norbanakoak dira sare hau zerbitzuz hornitzen dutenak. Etxean Internet sarbidea duenak zerbitzu hori eskain diezaieke beste erabiltzaile batzuei: esaterako, posible litzateke ohiko Internet hornitzaile batek eskaintzen duen Internet sarbide bakar bat baliatzea etxebizitza bateko bizilagun guztientzat; bizilagunak ados jarriz gero, konexio horren kostua denen artean ordainduko litzateke. Beste hainbat zerbitzu ere eskain daitezke sarean, esate baterako: webguneen ostalaritza, web bidezko irratia, telebista, erabiltzaileen arteko doako telefono deiak (VoIP erabiliz) eta beste hainbat zerbitzu.

Hiriburuetatik urrun dauden herrietan, arazoa izaten da Interneterako konexioa lortzeko garaian. Enpresa handiek ez dituzte errentagarri jotzen bizilagun gutxi batzuentzat zerbitzua eskaintzeko orduan egin beharreko inbertsioak, eta, horrela, hainbat herritar informazio teknologiak eskuratu ezinik gelditzen dira. Herri horietako udaletxe batzuek, Internet sarbidea eskubide unibertsala dela ulertuta, herritarrei sarerako konexioa eskaintzearen alde egiten dute, eta batzuek Guifi.net sarean aurkitu dute modu erraz eta jasangarrian euren egitasmoa aurrera eramateko modua. Adibidez, Nafarroako Txulapain bailaran, hamahiru herritako hainbat gune konektatu dira bertako herritarrei administrazio elektroniko, komunikazio telefoniko eta osasun arloko telelaguntza zerbitzuak eskaintzeko.

Euskal Herrian ere bada sare hau hedatu nahi duenik ere, eta egitasmoaren berri emateko, honako webgune hau zabaldu dute: http://euskalherria.guifi.net/.

Sareak

Wifia eskaintzen duten Gipuzkoako taberna kopuru bikoiztu daiteke

Egun, Gipuzkoako tabernen %30k, gutxi gorabehera wifi konexioa eskaintzen diete bezeroei, baina bikoiztu daiteke, Gipuzkoako Ostalaritza Elkarteak Telefonicarekin sinatutako akordioari esker. Elkarteko lehendakariak prentsaurre batean adierazi duenez, helburua da kablerik gabeko Internet konexioa eskaintzeko antenak eta azpiegitura garatzea Gipuzkoako lokaleen %60tan bederatzi hilabetetan.

Honen ondorioz, ostalaritza elkarteak, informatika tekniko bat kontratatuko du martxan jartzeko lokalen konexioa eta sor daitezkeen arazoak konpontzeko. Hitzarmen honetan Gipuzkoako Foru Aldundiak ere parte hartu du eta SPRIk zein Mendinet-ek ere proiektuaren zati batean ekonomikoki lagunduko dute.