Sakelako telefonoen azken modeloak, telefonoak baino sakelako ordenagailu bihurtzen ari dira. Musika entzuteko, argazkiak eta bideoak ateratzeko, Interneten nabigatzeko, jolasteko, eta dokumentuak irakurtzeko, editatzeko eta kudeatzeko erabiltzen dira. Honetaz gain, aplikazio pilo bat ekartzen dute eta gehiago instalatu ahal zaizkie, nahiko aplikazio aurreratuak izan ahal dira, kudeaketa aplikazioak, sare aplikazioak, multimedia aplikazioak eta bulegotika aplikazioak, esate baterako. Hala, bada, ordenagailu arruntak bezala eta gailu digital asko bezala sistema eragilea behar dute ibili ahal izateko. Eta telefono bat erosten denean, beraz, ez da erosten soilik gailua, sistema eragile bat edo beste bat ere aukeratzen da gailua aukeratzen denean.
MS Widows Mobile
MS Windows Mobile da Microsoften sistema eramangarria sakelako telefonoetarako. Sistema eragile honek, Microsoften ohiko aplikazioen bertsio eramangarriak ekartzen ditu telefonoan instalatuta, Internet Explorer Mobile nabigatzailea, Microsoft Outlook Mobile posta elektronikorako aplikazioa edo Microsoft Office Mobile bulegotika aplikazio suitea. Komunikazio baliabide batzuk ere ekartzen ditu Windows Mobile-k, Windows Live Messenger berehalako mezularitza aplikazioa, edo Twitterren eta sare sozialetan jarduteko aplikazioak, Facebook eta MySpace bezala. Aplikazio gehiago ere eros daitezke mugikorretarako Windows Market Place webgunean http://marketplace.windowsmobile.com/.
Beren telefono modelo batzuetan MS Windows Mobile duten fabrikatzaileen artean Asus, HP, HTC, LG, Motorola, Palm, Samsung, Sony Ericsson edo Toshiba aurkitzen dira.
iPhone OS
Apple-en sistema eragilea da bere iPhone mugikorretarako, iPoth touch gailuetan ere erabiltzen da eta Mac Os X-n aurkitzen den Mach kernel-en adarra da. Telefonoa biratzea besterik ez da beharrezkoa, pantailaren edukia ere bira dadin, honela, ikusgarria izateaz gain, testuak errazago idaztea eta irakurtzea ahalbidetzen du. Telefonoaren eduki osoan bilatzaile aurreratua ekartzen du, egutegia, ahots grabagailua, Safari nabigatzailea, posta elektronikoa irakurtzeko aplikazioa, wifi sare erabilien auto-saioa, iPod musika eta bideo erreproduzigailua, Youtuberako saio automatikoa, bideoak eta argazkiak grabatzeko eta kudeatzeko aplikazioa, mapak, GPSa, lokalizazioa, iparrorratza eta milaka aplikazio eskuragai du salgai bere App Store-n, bai aisialdirako bai lanerako. Bestetik, qwerty ukimen-teklatua du era eroso batean idazteko.
Google Android
Google Android sistema eragilea pil-pilean dago egun sakelako telefonoen arloan. Linux nukleoan oinarrituta dago eta hasiera batean Google garapenaz arduratu bazen ere, Open Handset Alliance arduratzen da egun garapenaz, Google buruzagia izanda. Open Handset Alliance, gailu eramangarrietarako estandar irekiekiko konpromisoa duten hardware, software eta telekomunikazio enpresa partzuergoa da. Gainera, plataforma honek, edozein garatzaileri ahalbidetzen dio aplikazioak egitea Java lengoaian. iPhonen kasuan bezala, pantaila biratuta edukia ere biratzen du irakurketa eta idazketa errazteko. Telefonoaren eduki osorako bilatzaile indartsua ekartzen du, nola ez, eta Googleren aplikazio garrantzitsuenak integratuta etortzen dira sisteman, mapak, kale ikuspegia, iparrorratza, GPS eta lokalizazioa, GMail posta elektronikoa irakurtzeko, eta GTalk berehalako mezularitzarako, egutegia, ahots grabagailua, audioa, bideoa eta irudiak ikusteko aplikazioa nahiz euskarriak eta beste hainbat. Erabilerraztasuna eta ukimen-esperientzia oso erosoa da eta Android telefono guztietatik eskuragarri dago Android Market aplikazio biltegia, non garatzaileek doako edo ordainpeko aplikazioak zintzilikatzen dituzten. Hau da biltegiaren webgunea: http://www.android.com/market/
HTC, Samsung, Sony Ericsson, LG edo Motorola dira beren telefono modelo batzuetan Android sistema eragilea sartu duten fabrikatzaileak.
Beste batzuk
Beste sistema eragile batzuk ere badaude mugikorretarako, Symbian OS, esaterako, Nokia telefono modelo askotan dago eta gehienbat, Nokia izan da Symbian ezagun bihurtu den fabrikatzailea, Samsung, Motorola, Panasonic edo Siemens fabrikatzaileek ere Symbian modeloren bat atera badute ere. Aplikazio asko daude garatuta sistema eragile honetaz baliatzen diren telefonoetarako. Gai honetaz hitz eginda, Blackberry OS sistema eragilea ere ezin da ahaztu, Blackberry fabrikatazile ezagunak erabiltzen duen sistema eragilea izanda.
Aditzek makina bat buruhauste eragin ohi diete hizkuntzak ikasten ari direnei. Ordea, Interneten gero eta alternatiba gehiago aurki ditzakegun artean, gurean ere lagungarri dago euskarazko aditzekin zalantzak argitzeko tresna berria. Ekarpena Garikoitz Knörr itzultzaileak egin du, Ideateka enpresarekin elkarlanean sorturiko webgunean, eta 2011z geroztik martxan da: Aditzak.com. Orain, aldiz, pauso bat haratago joan, eta irisgarritasuna hobetuz, izen bereko aplikazioa plazaratu dute sakelako telefono nahiz tabletetarako, Irontec enpresaren laguntzaz baliatuta. Kontua da posible dela euskarazko aditzen taula alboratzea, eta Internet sarbide gabe ere kontsulta egitea.
