Amazon, android, Apple, ebook, Google, Hardware, Jokoak, Mahaigaina, Microsoft, Mugikorrak, Sakelako Telefonoak, Sistema Eragileak, Software Librea, tabletak, Windows

2012a, tamainari lotutako urtea

Gailu eramangarrien urtea dei dakioke 2012ari. Lehendabizikoz, tableten eta sakelakoen salmentak mahaigainekoen zifrak gainditu dituzte 2012. urtean. Irabaziak dituztenen zerrenda, ordea, ez da aldatu: Apple, Samsung eta Googlek besteen gainetik zuten abantailari eutsi diote, eta handitzea ere lortu dute.

Urtea albistetan aberats hasi zen: polemikarako nahiz eztabaida ideologikorako pizgarri izan zen Megaupload ixtea, eta Kodak argazki etxe mitikoaren gainbeherak, Facebooken burtsako txango makalak eta Appleren mapa sistema propioaren deskalabruak zeresana eman zuten. Esan beharrik ere ez dago Google Maps izan dela garaile segmentu honetan: bizkorra, zehatza, itxurosoa eta trafikoaren eta errepideen eguneratzeekin. Bestalde, filtroak eskuragarri dituzten argazki aplikazioek gorakada handia izan dute, eta Twitterrek berak ere eskuragarri ezarri du berriki, moda berriari eusteko asmoz. Nabarmenena Instagram telefonoetarako vintage erako argazki aplikazioa izan da; iOSen erabiltzaileen artean arrakasta izan ostean, Androiderako jauzia eman zuen. Instagram Facebookek barneratu, eta Twitterrek bere zerbitzutik atera zuen erantzun gisa; baina benetan kaltegarria suertatu zaio: azken asteetan erabiltzaileen eskubide gaineko eguneratze polemiko baten ondorioz, erabiltzaile galera masiboa izan du.

Windows 8 sistema eragilea ere atera da, behinola erreferente izan zenak aldaketa handiak proposatu ditu ukimenezko pantailetarako eta gailuetarako, ordenagailu, eramangarri zein tabletentzat berdin balio duen euskarriarekin sosak jokatzeko asmotan. Produktu berriari lotuta, Surface izeneko tabletak ere plazaratu zituzten, tableten gudan bidea ireki nahian. Ordenagailuen merkatua nora ezean dagoen isla besterik ez da Microsoftek pairatutakoa, hainbat eratako gailuak kaleratzen baitira, salmentak puskatuko dituen produktua nork plazaratu: bihurgarriak (erdi tableta, erdi ordenagailu eramangarri), teklatu txertagarria duten tabletak edo ultrabook ukimenezko pantailadunak dira adibideak.

Urtea bukatzeko mezuak ere jada ez ziren SMS bidez egin, baizik eta Whatsapp bidez. Hala ere, joera aldatuz doa, eta aitzindariak egunak zenbatuta dauzka lehen postuan. Spotbros edo Line mezularitza aukerak merkatua hartuz doaz, eta agian datozen Gabonetan zorion agurrek beste bitartekaririk ere izango dute. Bien indarra segurtasunean datza, eta Linek deiak egiteko aukera ere ematen duen arren, arazoak dauzka telefonoaren bateriaren erabilpen larregizkoarekin.

Tabletak eta sakelakoak

Esan dugun bezala, smartphone-en joera geroz eta pantaila handiagoak jartzea da, eta tabletetan, berriz, txikiagoak merkaturatzeko apustua egin dute. Errudunak Googlekoak direla esan daiteke, haien Nexus 7 gailuaren ondorioz. Aurrenekoa agian Amazon izan zen, bere Firerekin, baina erdibidean geratu dira Googlekoen aldean.

Nexus 7 ez da iPad Miniaren materialen kalitatera iristen, baina Google Play dendako app eskaintza zabala, prezio erakargarri bat (199 euro) eta Android euskarriaren azken eguneratzea edo 4.2 Jelly Bean bertsioaren esperientzia berrituak 2012. urteko errebelazioa bihurtu dute. Telefonoei dagokienez, iPhone 5 sakelakoa kaleratu bada ere, prezioak gutxi batzuen gutizian utzi dute, eta hori Samsung konpainiaren mesedetan joan da. Apirilean Nokia aurreratu zuten hegokorearrek munduko lehen telefono fabrikatzaile gisa, eta gaur egun Apple, Nokia eta HTC etxeek batera saltzen dituztenak baino ale gehiago merkaturatzen dituzte munduan.

Galaxy S3 izan da aginte makila eman diona, merkatuan dagoen ezaugarri, software eskaintza eta prezio onenak dituen smartphone-a dela esan baitaiteke. Googlek, bere aldetik, Nexus 4 telefonoaren eskaintza bortitza proposatu zuen, baina izan dituzten hornikuntza arazoek arrakasta oztopatu diete.

Bideo-jokoak

Kontsolen esparruan, goitik behera zetorren Nintendok eman du aldaketa, Wii U makinarekin. Gakoa prezioan (300 euro), hasierako katalogo zabala (23 jokorekin) eta beste behin ere orain arteko guztiarekin apurtu duen aginte gailu edo tableta iraultzailearen eskutik —Wii U Gamepad— etorri da. AEBetan etxeko aurreko bideo jokoak izandako salmentak bikoiztea lortu dute Mario eta Luigi anaien sortzaileek, eta momentu batez arrakastatsuak bezain gogaikarriak diren txorien edo Angry Birds bideo jokoak ahaztarazi dituzte erabiltzaileak.

Aipamen bereziak

Liburu elektronikoen sailari dagokionez, Amazonek orain arteko Kindle lineako produkturik landuena kaleratu zuen, Paperwhite: pantaila argiztatua, 1.100 libururentzako edukiera eta diseinu dotorea. Prezioa, 129 euro. Hurrengo Zibergela-ren batean mintzagai izango diren Googleren betaurrekoek errealitate areagotuaren ikuspegi berri bat ekarri izana edota 26 euroko Raspberry Pi informatika ikasteko erabiltzeko ordenagailuek ere merezi dute aipamena.

android, Aplikazioak, Apple, Internet, Mac, Mac OS X, Mahaigaina, Mugikorrak, Sakelako Telefonoak, Segurtasuna, Software Librea, tabletak, Windows

Pasahitz gordailuak

Gaur egun pasahitz mordoa gogoratu behar dute erabiltzaileek. Adituek diotenez, pasahitzek sendoak izan behar dute: norberak bakarrik ezagutzen duen hitz bat erabiltzen saiatu behar da, parafraseatuta jartzeko; luzeak izan behar dira, hizkiak eta zenbakiak uztartzen dituena; kontu desberdinetarako gako esklusiboak erabili behar dira…. Gai honen inguruan, Zibergelan eman diren aholkuak gakoak sortzeko hauek dira: http://zibergela.bitarlan.net/2009/12/03/pasahitz-indartsuak-asmatu/.

Horrenbeste pasahitz gogoratzea buruhaustea bihurtzen denerako, irtenbide ona izan daiteke pasahitz-kudeatzaile fidagarri bat erabiltzea. Aukera hau egiten duenak, bertara sartzeko gako bortitz bat sortu eta hori gogoratu besterik ez du egin beharko; ondoren behar dituen gako guztien gordailu horretan, nahi duena kontsultatzeko. Zerbitzu hauek gainera, askotan hodeia darabilte sinkronizatzeko eta mahaiganekoaz gain, beste hainbat gailutatik berreskuratu dezakete informazioa.

Are gehiago, zerbitzu hauek web galdetegien betetze automatikoa eskaintzen dute. Edo “phishing erasoa” eragozten duen ezaugarri hori dakarte: aplikazio barnetik webera joaterakoan, lasai egon daiteke, jakinda ez dagoela web faltsu batean sartzen. Programa informatiko bati ezin baitzaio pertsona bati bezain errez ziria sartu, besteak beste, ziurtagiriak erabiltzen dituelako.

Ia pasahitz-kudeatzaile guztiek daukate bertsio eramangarria; hau da, USB euskarri batean instalatu eta nahi den lekura pasahitz gordailua eraman daiteke.

Password Gorilla eta KeePassX, software irekiko aukerak

KeePass Windowserako den mahaigaineko aplikazioa da, pasahitzak gordetzeko balio du. Kode irekia den gordailu honek pasahitz guztiak babesten ditu gako nagusi bakarraren bidez. Linux eta OS X inguruneetarako bertsioak KeePassX izena darama. Bertsio eramangarria dauka, eta hainbat euskarritan ere lortu daiteke: PocketPC, Blackberry, Symbian eta PalmOS.

Password Gorilla ere kode irekiko pasahitz gordailua da. Erabiltzaile eta pasahitz sortak gordetzen ditu, beste datu batzuekin batera, eta era seguru batean enkriptatutako fitxategi bakarrean. Hemen ere gako nagusia derrigorrezkoa da; Twofish izeneko algoritmoa erabiliz enkriptatzeko, nahiz edukira sartzeko. Behin barruan, kredentzialak kopiatu daitezke nahi den lekuan itsasteko. Mac, Windows eta Linuxerako bertsioak dauzka.

Deskargatzeko: http://keepass.info/ eta https://github.com/zdia/gorilla/wiki.

Merkatuko aukerak

Momentu honetan osoena den zerbitzua RoboForm Everywhere aplikazioa da. Ordaindu beharrekoa da, baina dakartzan zerbitzuak aberatsenak dira eta ez dago itzalik egingo dionik irisgarritasunean: iOS gailuetarako, Android sistementzako, Mac eta Windows guztientzat euskarriak dauzka.

Kaspersky etxeak daukan eta ordaintzeko den Password Manager 4 pasahitz-kudeatzailea ere orain gutxi arte hoberena bezala ikusia izan da, baina, aurrekoarekin alderatuz, egun berebiziko pisua daukaten gabezia batzuk erakusten ditu: hodeiko sinkronizazio eza edo sakelako eta tabletetatik sartzeko aplikazio berezituen falta, nabarienak.

Hemen deskargagarri biak: http://www.roboform.com/ eta http://www.kaspersky.com/af/kaspersky-password-manager.

Zalantza daukanarentzako baliagarri, ondorengo estekan 10 pasahitz gordailuren sailkapena egin dute haien ezaugarrietan oinarrituta: http://password-management-software-review.toptenreviews.com/.

Bestalde, badaude zuzenean nabigatzailearekin batera erabiltzekoak diren gordailuak: Firefoxek lehentasunez dakarren Password Manager (pasahitz nagusi batez babestu beharrekoa, halabeharrez), Firefoxi gehigarritzat jar dakiokeen Sxipper edo Firefox nahiz Safarirekin integratzen den 1Password.

Azken aukera bezala, zuzenean sarean erabiltzekoak diren gordailuak daude. Hauekin Internet duen gailu orotik sartu ahalko da gakoen biltegira. Hots, aukera txarra da mesfidatientzat, segurtasunaren ardura guztia gordailu horren kudeatzaileengan geratzen baita. Adibidez, KeePass web bertsioa: http://sourceforge.net/projects/webkeepass.

Batzutan, usteak erdi ustel

Aditu errusiar batzuek plazaratu zuten txosten batean, ondorioztatu zuten iPhone eta Blackberry sakelakoetako gako kudeatzaile batzuen segurtasun neurriek zulo larriak zituztela: kasu batzuetan, gako nagusia enkriptatu gabe gordetzen da datu-basean; beste batzutan ostera, jakintza oso aurreratuen beharrik gabe ireki daitezkeen fitxategietan. iOS edo Blackberry sistemen segurtasun kudeatzaileekin jarraitzea gomendatzen zaie beraz erabiltzaileei.

Ondorioa

Beti bezala, ez dago erabateko oreka aurkitzerik segurtasunaren eta norbere erosotasunaren artean. Pasahitz gordailuek, laguntza eskerga eman dezakete; baina teorian, inoiz ez da gomendagarria pasahitza inon idatzita egotea. Kontraesan horren ildotik etor daiteke aukera zuzenena: hasteko, kritikotasun edo pribatutasunean bizpahiru maila zehaztu daitezke, eta maila bakoitzeko pasahitz bat erabili. Azkenik, pasahitz sorta hauek gorde daitezke gordailu fidagarri batean, eta guztietan garrantzitsuena dela uste denean, seguruena den lekuan -buruan- gorde, badaezpada. Era honetan, pasahitz bikote bakarra litzateke gogoratu beharrekoa.

android, Aplikazioak, Apple, elkarlana, Mac, Nabigatzaileak, Windows

Evernote, oharrak jasotzeko aplikazioa

Ordenagailuan, tabletan nahiz sakelakoan, interesgarriak diren gauzei buruzko oharrak jasotzeko eta hodeian sinkronizatzeko aplikazioa da. Aurrerantzean, ez da egongo oztoporik webak, ahotsezko mezuak, pantaila argazkiak eta ia nahi den guztia jasotzeko libreta birtual honetan. Iraungipenik gabeko oharrak dira, beraz; eta hortik datorkio izena: Evernote.

Ematen dituen aukerak askotarikoak dira: mundu errealean zein nabigatzean ikusitakoari argazkia atera, audio bidez jaso, edo web orri baten kopia bat gorde daiteke; esteka, irudi, testu eta guzti. Informazioa zentralizatuta eduki daiteke gordeta, nahi den gailutik sartuta eskuratzeko prest. Ondoren, datu horiek guztiak partekatzeko aukera ematen du Evernotek, baita edukia gehitzen uzteko eta gonbidatu denarekin elkarlana sustatzeko ere.

Esate baterako, bidaia bat antolatu duenarentzat tresna egokiena litzateke: gorde edo inprimatu beharko lituzkeen dokumentu ofizialen, bidaia ibilbidearen, mapen edo aireportuko berrespenen kopiak hodeira igo ostean, nahi den lekuan berreskuratu ahalko dira uneoro. Hain urruti joan gabe ere, batez ere momentu batean zerbait interesgarria ikusi duenari suertatuko zaio baliagarri aplikazioa, gorde ostean beranduago eta lasaiago berreskuratzeko.

Evernote programaren bertsioak aurki daitezke dohainik, gailu zein euskarri desberdinentzat. Horrela, telefonoen eta tableten kasuan, badago deskargatzerik iOS, Android, Blackberry edo Windows Phone-entzat. Ordenagailuen kasuan, berriz, Mac eta Windows inguruneentzat dago soilik (Windows 8 berrirako barne). Web ofizialetik: http://evernote.com/ evernote/.

Web Clip eran bestela

Azkenik, nabigatzaileentzat ere instalatu ahalko da gehigarri gisa; klik batera nahi dena hodeian erregistratzeko moduan. Hemen, Firefox-eko gehigarriaren esteka: https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/evernote-web-clipper/. Chrome edo Safari nabigatzaileentzako bertsioak ere lor daitezke.