Mahaigaina, Mantenimendua, Segurtasuna, Windows

Windows XPren eguneraketak bertan behera

saioa itxi xpWindows XP plazaratu zutenean 2001ean, inor gutxik imajina zezakeen 2014an oraindik bizirik eutsiko zionik jardunari. Harrigarriena da, baina, oraindik arrakasta duela. Munduan bilioi bat ordenagailu daudela kalkulatzen da, eta horietatik %40k Windows XP darabilela. Alimaleko kopurua da hori hamar urte baino zaharragoa den sistema eragile batentzat. Ikusi besterik ez dago gehien erabilien zerrendan bigarrena dela XP, egun dagoen sistema eragileen eskaintza zabala den arren. Windows 7 da sailkapen buru orain.

Windows XP plataforma denbora luzez jendearen gogoko izan bada, hein batean, aurrekoekin zein hurrengo Vistarekin alderatuta, egonkorra, bizkorra eta nahiko erabilerraza izan delako da. Hala ere, aldeak murriztu dira eta eskaintza zabaldu. Baina, hamar urteren buruan, askok egin dute Windows berdinarekin jarraitzeko aukera. Askotan, besterik gabe; behin ohituta, erosoena zaielako.

Microsoften hitzetan, informazio eta komunikaziorako teknologiek etekina eman dezaten, berritu beharrekoak dira. Softwareak hamar urteko bizi zikloa nahikoa duelakoan, muga horren ostean doako sostengua mozteko irizpidea ezarri berri dute. Esan gabe doa, lizentzia eta ordenagailu berriak erosteko gonbidapena dela.

Ondorioa da, apirilaren 8an Windows XP eta Office 2003 bulegotika programen bildumaren doako eguneraketak bertan behera geratuko direla. Aldiro automatikoki deskargatu eta instalatzen diren partxeak edo adabakiak dira, hackerrek sisteman aurkitu eta baliatzen dituzten segurtasun akatsak estaltzeko behar-beharrezkoak.

Eragina

Ez litzateke aurreneko aldia Windows XP-ren bizi zikloaren azkena iragarri ondoren luzatzen dutena. Oraingoak, baina, atzera bueltarik gabeko erabaki komertziala dirudi. Eguneraketak kentzeaz gain, erabiltzaileentzako arreta zerbitzua ere kendu egingo dute. Eta albo ondorio gisara, gainontzeko hardware fabrikatzaileek eta software garatzaileek ere beste hainbeste egingo dute, benetako kalte bihurtzeraino.

Izan ere, eta Microsoften babesik gabe, ez du hankarik ez bururik segurtasun zuloz eta akatsez beteriko plataforma baterako software berria garatzeak. Bestela ere, pentsa daiteke nahiko denbora eta lan izango dutela Windowsen beste plataformetarako haien programak egokitzen. Eta, beraz, Windows XPn lehendik dauden programentzat laguntza eta babesa ematen jarraitzea ekonomikoki bideraezina izango denez, utzi egin beharko dute.

Larritu beharrik ez dago. Babesik gabe geratu arren, apiriletik aurrera Windows XP sistema duten ordenagailuak berdin-berdin ibiliko baitira. Baina norberaren erantzukizunpean. Erakunde eta enpresen kasuan, irudia eta harremanak ezbaian jar daitezke, eta migratzea derrigorrezko dute.

Antibirusek, suhesiek eta gainontzeko segurtasunerako programek haien funtzioa berdin beteko dute, nolabaiteko babesa eskainiz. Baina denbora pasatu ahala, horiek ere eraginkortasuna galduko dute, eta ahalegin kamutsak izango dira.

Internet Explorer nabigatzailea erabiltzen dutenek honezkero nabari dute datorren utzikeria: XPrako martxan dabilen azken bertsioa Explorer 8 da, eta dagoeneko web orrialde askok dituzten ezaugarri berrienak ezin ditzake erakutsi horretarako doituta ez dagoelako programa. Arazo hori berehala larrituko da, web teknologia berrien erabilpena sarean hedatuz doan abiaduran. Windows XP erabiltzaileek Interneten nabigatzeko zailtasunak eta ezintasunak izango dituzte, lehenago edo geroago.

Aukerak

Ezer egin gabe geratzeak hasieran balio dezakeen arren, akatsek zein programa berrien faltak gogaituko dituzte erabiltzaileak. Azkenean, Bill Gatesen konpainiaren jokoan sartuko dira gehienak. Behintzat ordenagailua zaharra bada, Windows 7 edo 8 instalatuta duen berri bat erostea da konponbide eroso eta motzena.

Ordenagailuaren zehaztapenek uzten badute, eguneratzea aintzat hartzeko aukera da. 7 da XPtik gertuen dagoena erabilpenean; ez dago jauzi handirik bertara. 8, aldiz, telefonoen tankerakoa da, eta aplikazio denda eta guzti dauka. Gehiago kosta daiteke aldaketa, eta ez da bestea bezain arrakastatsua gau- gaurkoz.

Bestela, Microsoft Premier Support zerbitzua ere badago, norbanakoentzat baino gehiago erakunde eta enpresentzat dena, eta urtero ordaintzeko harpidetza bidezkoa. Horrekin, behintzat, Windows XP mantendu eta Microsoften laguntza bermatuko litzateke. Baina bidezidor hori Microsoftentzat deserosoa denez, zerbitzua garestitu du.

Geratzen den alternatiba, GNU/Linux edo software libreko sistema eragile bati aukera eman eta probatzea litzateke. Ubuntu da onarpeni handiena izan duena, haren atzeko Canonical enpresaren azken mugimendu komertzialek software libreko komunitatetik urrundu badute ere.

Mugikorrak, Pribatutasuna, Sakelako Telefonoak, Segurtasuna, tabletak, Windows Phone

Argazkien ezkutuko informazioa

Navigation via Smart phone.Amarauneko arriskuen jakitun, erabiltzaileak partekatzen duen informazioari begirune handia dio dagoeneko. Ez dago jakiterik sare sozialetan, web orrietan edo posta elektronikoetan partekatzen diren datu pribatuak zeinen eskuetara helduko diren. Kontua da partekatzen dugun informazioa beti ez dagoela bistara. Izan ere, bideo edo argazki batek azalean erakusten duen baino informazio gehiago gordetzen du bere barruan.

Azken belaunaldiko kamerek, ateratzen dituzten irudiekin batera, metadatuak gordetzen dituzte. Testuinguru datuei esaten zaie metadatuak; datuen izaera edo kokapenari buruzko informazioa ematen dute, hain zuzen. Irudietarako, EXIF edo Exchageable Image File Format izena hartzen dute. Argazkia noiz atera den, gailua, objektiboa eta lentearen uneko ezarpenak ageri dira. Baina geokokapenerako gaitasuna edo GPS gaitua duten gailuetan, kokapen zehatza ere gordetzen dute. Garbi dago, beraz, azken belaunaldiko edozein telefono edo tabletarekin egindako argazkiek informazio asko jasotzen dutela barruan. Baita Internet sarbiderik gabe egonda ere.

Sare sozialen datuen babesa

Hots, etxean egindako argazkia partekatzean, norbere helbidea publikatzeko arriskua dago harekin batera. Alabaina, kokapena partekatu nahi den galdetzen dute sare sozial gehienek haien web eta aplikazioetan partekatu orduko. Ezezkoa aukeratuz gero, informazio horiek arbuiatzen dira irudi eta bideoen kopiak zerbitzarietan kargatzerako. Alde horretatik babestuta egon arren, aintzat hartzekoa da gero ere igotzen diren argazkien jabetza intelektuala eta erabilpen eskubideak galtzen dituela erabiltzaileak. Baina hori beste kontu bat da.

Facebook, Twitter, Google+, Linkedln, Instagram edo Tuenti-k datu pribatuak arbuiatzeko aukera ematen dute. Ostera, Foursquare nahiz Pinterest zerbitzuek haien web aplikazioetatik argazkiak igotzeko garaian etorri ahala gordetzen dituzte argazkiak, iragazki gabe.

Ordea, bien kasuan telefonorako aplikazioa erabiltzen bada, datu horiek ez gordetzeko eskaera egiteko aukera dago. Bestelakoa da Flickr eta Picasa zerbitzuen kasua. Horietan, fitxategia kargatzeko orduan ez da salbuespenik egiten, eta metadatu eta guzti jartzen dira irudiak sarean. Edozein zelatariren eskura.

Bistakoa da sare sozialak pribatutasuna babesteko doikuntzak egiten ari direla, baina gaur-gaurkoz, gabeziak dituztenak badira. Arriskuak ezagutuz gero, zer partekatu behar den bakoitzaren erabaki bihurtzen da.

Metadatuak egiaztatzeko zein ezabatzeko erak

Informazioa eskuratzeko zein ezabatzeko ordenagailurako programak erabil daitezke. Irudi baten barruan dauden metadatuak begiratzeko, EXIFTool tresna erabil daiteke. Windows eta Mac-erako dago eskuragarri webean: http://www.sno.phy.queensu.ca/~phil/exiftool/. Metadatuak idatzi eta editatzeko ere erabil daiteke gainera. GNU/Linux banaketetan komando lerrotik egin daiteke instalazioa, egiaztaketa eta ezabaketa, hurrenez hurren:

 sudo apt-get install libimage-exiftool-perl

 exiftool /tmp/nire_argazkia.jpg

 exiftool -all= /tmp/nire_argazkia.jpg

Bestela, informazio gutxiago eskuratzen den arren, ezer instalatu gabe jaso daiteke testuinguru informazioa. Baita ezabatu ere: Windows-en kasuan, irudiaren gainean eskuineko botoiarekin klik egin eta Propietateak-Xehetasunak atalean ikusten dira, eta beheko aldean Kendu propietateak eta datu pertsonalak aukera ageri da.

Mac OS X sistemetan, irudiaren gainean eskuineko botoiarekin klik egin eta Get Info atalean ageri da EXIF informazioa. Euskarri honetan metadatuak ezabatzeko era errazena irudiaren kopia bat egitea da, honela: argazkiaren aurrebistan File-Export-PNG formatua aukeratu. Testuinguruaren informazio gabe egiten du kopia orduan, eta era berean, hori erabil daiteke amaraunean jartzeko. Ubuntun, berdin: informazioa ikusteko, irudiaren gainean eskuineko botoiarekin eginda,Propietateak atalean aurkitzen da atal hori.

Dena dela, irudia atera aurretik aldi baterako GPS desgaitzeko aukera egin daiteke. Pribatutasuna babesteko ondorengo eragiketak aurrezteko balio dezake. Izan ere, partekatzen ez den informazioa beti dago babespean.

android, Aplikazioak, Apple, GNU/Linux, Internet, Irisgarritasuna, Mac, Mac OS X, Mahaigaina, Mugikorrak, Pribatutasuna, qr kodea, Sakelako Telefonoak, Segurtasun kopiak, Segurtasuna, tabletak, Windows

Sakelakoaren datuak zuzenean sinkronizatzeko

bt-overviewiCloud, Google Drive, Ubuntu One, Mega, Dropbox, One Drive… Sarean kudeatu daitezkeen orotariko web aplikazioak dira. Telefono eta tabletetarako baliokideak diren aplikazioak eskaintzen dituzte, dendetatik deskargatzeko.

Baina, oinarrian, antzera funtzionatzen dute. Batzuek datuak enkriptatzen dituzte, ezkutukoak bihurtuz; besteek, berriz, zuzenean sarean gordetzen dituzte, zelatarien bistan. Baina denak informazioa urrutiko zerbitzarietan kargatzeko dira.

Interneterako sarbidea dagoen artean, bazter guztietatik berreskuratu ditzake norbere datuak. Aski da kontuaren erabiltzaile izena eta pasahitza gogoratzearekin.

Hala ere, zalantza bakarra geratzen zaio erabiltzaileari: datu pribatuak beste batzuen esku jartzen direla. Galtzeko arriskutik seguru egon arren, ez daude ezezagunen begiradetatik salbu. Beste hitz batzuetan, hodeiko zerbitzuen erabiltzailea alde batera uzten ari da pribatutasuna, erosotasunaren mesedetan.

Hodei konputazioa gauza askotarako erabiltzen da. Baina, agian, ospe handiena hodeiko biltegiratze sistemek eman diote. Sarerako sarbidea dutenetik, telefonoek edo tabletek ere asko baliatzen dituzte. Horien datu guztiak sinkronizatzeko aukera osoena, sarritan, lehentasunez jarritakoek ematen dute: iCloud edo Googlek. Izan ere, fitxategi, irudi, bideo, kontaktu, egutegi eta oharren kopiak sinkronizatzen dituzte.

Hala ere, datu batzuk lainoa erabili gabe zuzenean norbere ordenagailuarekin sinkronizatzerik balego, zer gertatuko litzateke?

BitTorrent Sync, aukera pribatua eta segurua

IOS eta Android gailuetarako aplikazio horrekin, bakoitzaren gailuen artean nahi adina fitxategi sinkroniza daitezke. Gainera, karpetak partekatzea ahalbidetzen du, nahi den pertsonekin, eta haiekin edozer gauza sinkroniza daiteke. Hodeiko zerbitzuek jarritako edukiera mugarik ere ez dauka, bakoitzaren ordenagailuko memoriaren gaitasunak ezarriko baitu langa. Fitxategi bat bidali aurretik enkriptatu egiten du, eta ondoren, datu horiek ez dira geratuko hodeiko zerbitzarietan gordeta. Informazio guztia gako pribatuen bidez babestuta dago.

Sync sisteman, zerbitzaria bakoitzaren ekipoa da, eta bezeroak, hara konektatuko diren gailuak. Sinkronizatzeko unean, bezeroak zein zerbitzariak piztuta eta sarera konektatuta egon beharko dute; bestela, akabo.

Behintzat, pribatutasuna estimatzen dutenek aukera ona dute hodeiaren aurrerapenak baliatzeko. Kanpoko zerbitzuen menpe egon gabe, gainera. Zibergelan, bakoitzak gobernaturiko hodei sistemez aritu ginen.

OwnCloud eta iPhonerako Younity zerbitzuek ematen dute aukera hori:http://zibergela.bitarlan.net/2013/05/16/hodei-guztien-gainetik-baina-sasi-guztien-azpitik-pasa-gabe/.

Instalazioa

Instalatzeko garaian, bezero-zerbitzari sistema osatu behar da. Sakelako eta tableten kasuan, Google Play edo App Storera jo, eta izen bereko aplikazioa deskargatu behar da. Ordenagailuan, berriz, GNU/Linux, Mac eta Windows sistemetarako dago.

Ubunturen kasuan, errazena software biltegian bilatu eta instalatzea da. Bestela, terminala ireki, eta agindu bidez osa daiteke instalazioa:

  • sudo add-apt-repository ppa:tuxpoldo/btsync
  • sudo apt-get update
  • sudo apt-get install btsync-user
  • btsync-restart

Webean dituzte Windowsen edo Mac batean instalatzeko jarraibideak: http://www.bittorrent.com/intl/en/sync/get-started.

Horrekin, martxan dago jada BitTorrent Sync zerbitzaria. Nabigatzaile bat ireki, eta http://localhost:9999 helbidean ikus daiteke.

QR kodea sortu eta telefonoarekin irakurri

Ordenagailuko karpeta bat sinkronizatuko da telefono edo tabletaren beste batekin. Karpeta hori partekatu egin behar da gailuekin, baina, aurrena, norberak sortu behar du. Gero, zein den adieraziko zaio. Ordenagailuan BitTorrent Sync ireki, eta eskuineko goiko aldean dagoen Add Folder aukeratu behar da horretarako. Gako pribatua sortzeko eskatuko du, Generate botoiari emanda. Horrek QR kode bat sortu eta erakutsiko du pantailan.

Telefono edo tabletako aplikazioa ireki, eta Add Folder aukeratu egin behar da hor ere. Atzetik Scan QR code emanda, ordenagailuaren pantailako QR kodea irakurri beharko da kamerarekin.

Nahiago bada, ageri den gako luzea kopiatu daiteke letraz letra, sakelako edo tabletan adierazten den lekuan. Ordenagailuko karpeta automatikoki sinkronizatuko da, horrela telefonoan sortuko duen berrian. Izena ere jarri beharko zaio karpetari.