Osagarri Informatikoak, Telebista

Bideo kableak

vgaetahdmiBideo txartelak du ordenagailutik bideo seinalea igortzeko ardura. Pantaila konektatzeko erretenak izaten dira haren bistako osagarri bakarrak. Mahai gaineko ordenagailuan, atzean egoten dira, eta, eramangarrian, berriz, aldamenean. Erreten horietan txertatzeko bideo kableak etengabe joan dira berrituz eta garatuz: VGA, DVI, HDMI… Garai digitalean sartutakoak dira, eta bereizmen eta eskaera berrietara moldatu behar izan dute. VGA konexio klasikoa da, hain zuzen, pantaila berdeak zituzten aurreneko ordenagailuetatik gaur egun mantentzen den bakarra.

VGA 

Konexio hedatuena da egun ere. Gezurra dirudien arren, azken belaunaldiko telebistek eta pantailek konexio hori dute oraindik ere, baina kalitate arazo larriak ditu jada.

Video Graphics Array (Bideo-grafikoen egokigailua) 1988an agertu zen, IBMren eskutik. Hamabost hagin dauzka, eta erabat analogikoa da. Duen arazo nagusia da digitaletik analogikora bihurtzean informazioa eta kalitatea galtzen direla. Pantailan kolore gutxi onartzen ditu, eta ezin dezake jasan bereizmen handirik. Hala eta guztiz ere, egungo estandarra VGA da. Formatu horretara bihurtzeko osagarriak garesti saltzen dituzte.

DVI

1999an agertu zen Digital Visual Interface (Interfaze digital bisuala). Guztiz digitala zen konexio bat izatea zuen helburu. Trabak eragiten zituzten zarata eta irudien distortsioa desagerrarazi zuen aurrenekoz. Edo hasieratik ondo ikusten da, edo ez da ezer ikusten.

Seinale analogikoak ere garraia ditzake, eta 24 eta 29 hagin bitartean ditu. Itxuraz VGAren berdina denez, nahasmena sor dezake. Batetik bestera pasatzeko egokigailuak badira; merke, gainera. Bereizmen handiarekin bateragarria da, eta bideo edo eskaneatu progresiboa onartzen du. Hori erabilgarri duten telebistek PAL sistemaren oker nagusia leuntzen dute. Sistema horretan, irudia berriztatzen den moduaren ondorioz kliskatu edo eten egiten dela esaten da.

HDMIren berbera eskaintzen du DVIk. Baina, hala ere, hura nagusitu zaio. Marka batzuen interesek eta iragarki kanpaina handiek lagundu diote horretan.

HDMI

Txikia da, erosoa, erabilerraza. Bideoaz gain, soinua ere garraiatzen du. Azken belaunaldiko bideo jokoek eta Blu-ray sistemek ireki diote bidea, eta, orain, nagusi da bereizmen handiko esparruan. High-Definition Media Interface 2002an agertu zen. Sektorearen babes handia izan zuen. Sony, Philips, Hitachi eta Panasonic etxeak izan ziren babestu zutenetako batzuk. Ez da librea, eta jabetza intelektuala babesteko teknologia daraman kable bakarra da. HDCP izeneko sistema martxan jarriz gero, kopien kontrako babes neurriak ezarri ahal zaizkio kablea garraiatzen ari den edukiari; kalitatea gutxituz, adibidez.

Hardware, Osagarri Informatikoak

Elikadura iturrien tentsioei adi

EP-TA10EWEEgun, ia gailu guztiak kargatzen dira USB kable bidez. Smartphone, tableta, musika erreproduzitzailea edo dena delako gailuek USB oinarri duten elikadura iturriak erabiltzen dituzte. Kaxan paretako entxufean sartzeko osagarria ere ekartzen duten arren, USB kable hutsa dakartenak ere badira maiz. Askok egokigailu hori aparte erosteko aukera egiten dute orduan. Kargatzeko sasoian beti ordenagailu edo eramangarriaren menpe ez izateko, batik bat.

Kontua da gailu elektroniko berriak erosi ahala, elikadura iturri berriak pilatuz joaten direla etxeko tiradera eta zokoetan. Eta egia esanda, gehienetan elkarrekin bateragarriak izaten dira, gainera.

USB estandarra egitearen ondorioa da. Horri esker, norbere elikadura iturria etxean ahaztuta ere, lagunarena maileguan har eta telefonoa karga daiteke. Marka desberdinekoak izan arren. Apple etxeko tresnak dira salbuespena: haiek erreten eta kable bereziak baitituzte, temati.

Hala ere, arazo bat ageri da: kargatzaile eta erreten guztiek ez dute tentsio berdina ematen. Sarritan gertatzen da eramangarriaren erreten batean bizkorrago kargatzea bestean baino. Mahai gaineko ordenagailu batzuetan, itzalita daudela ere, uzten dute USB erretenaren bitartez kargatzen. Ez dago misteriorik horretan.

Funtzionamendua

USB kableek elektrizitatea eta datuak transmititzeko balio dute. Hala, datuen trukea norantz bitarakoa den artean, karga emailetik hartzailera doa bakarrik. Funtsean, USB konektoreek lau hagin dituzte, beste hainbeste hariz osaturiko kableari lotzen direnak. Hari horietako batek elektrizitatea garraiatzen du, beste batek lurrerako babesa; azken pareak datuen sarrera eta irteerarako dira.

Ohikoenak dira USB 1.0 eta 2.0 estandarrak, eta horien bidez ematen den elektrizitatearen tentsioa eta intentsitatea adostuta daude, 5V eta 500mA-tara, hurrenez hurren. USB 3.0 bertsioan, berriz, 1500mA-tara irits daiteke. Batzuk zein besteak desberdintzeko, erretenaren barruko plastikotxoaren koloreari begiratzea besterik ez dago. Azken honetan, urdina da beti.

Hori da espezifikazioek ezarria. Baina elikadura iturri asko daude arau horiek apurtzen dituztenak. Esate baterako, iPadaren elikadura iturriak 2100mA ematen ditu 5V tentsioan.

Erre daiteke gailu bat okerreko kablearekin?

Ez, baina salbuespenak salbuespen. Adibidez, kargatu nahi den smartphone-ak 900mA intentsitateko elikadura badu lehentasunez, iPadaren elikadurarekin erre egingo al da?

Ez. Eta, gainera, bizkorrago kargatu behar luke. Alderantziz ere kalterik ez, kargatzea amaigabea bihur daitekeen arren. Gailuak behar duena soilik eskatzen du beti; eta emaileak ere, eman dezakeena baino gehiago ezin dezake eman inoiz. Ez dago arriskurik.

Kableen eta elikaduren pegatinei kasu egin: output jartzen duen lerroan ageri dira aipatu datuak. Bateria erretzeko benetako arriskua tentsioan dago, baina ez da ohiko kontua 5V baino gehiagokorik aurkitzea. Hots, 5,2V tentsioa duten kableen eta elikaduren desberdintasuna, onargarria da. Arrisku langa 6V-tik aurrerako kasuetan ezar daiteke; hortik aurrera, txikizioa segurua da. Hala ere, ez dadila inor larritu, ez baita ohikoa horrelakorik aurkitzea. Ez daude araututa, eta salbuespena dira.

Maltzurkeria kasuak

Behin baino sarriago, gertatzen dira USB elikadura konektatu eta ezin kargatzea. Gezurra dirudien arren, fabrikatzaile batzuen maltzurkeria edo diru gosea egoten da horren atzean. Etxe batzuetako USB elikadurek txip bat daramate, eta, datuen portutik ez badute seinalerik jasotzen, karga ere desgaitzen dute. Horrela, marka berdineko ordenagailu edo elikadurak erostera behartzen dituzte erabiltzaileak.

android, Aplikazioak, Apple, Osagarri Informatikoak, Sakelako Telefonoak, tabletak

Spotify Connect, haririk gabeko bozgorailuetarako aukera bat

spotify_connect5-580-90Spotifyk aurkeztutako teknologiari esker, bluetooth gaitua duten bozgorailuetara musika streaming erara bidal daiteke telefono edo tabletatik. Egongelan, bulegoan edo nahi den txokoan musika entzungarriagoa egiteko helburuarekin eta norbere sakelakoa aginte gisa erabiltzeko diseinatuta dago sistema. Gaur-gaurkoz, Connect, Android eta iOS plataformentzat bakarrik dago. Spotifyren doako erabiltzaileeei, murriztapen gisara, deiren bat jasoz gero musika mozteko eragozpena ezarri diete.