Etorkizun teknologikoa lainoko zerbitzuen eta Internetera sartzeko hardware eramangarri txikien baitan dago. Kalkulu gaitasun apaleko gailuak izango direla aurreikusten dute adituek; pantaila bat sare sarbidearekin, esaterako. Erabiltzaile ikuspuntutik, alde handirik ez da nabarituko, tresna elektronikoak merkeagoak izatetik aparte. Baina, benetan, azpiegitura ikaragarria eta ahaltsua beharko du Interneteko hodeiak milioika erabiltzaileren eskakizunak aldi berean erantzuteko. Muturreraino joan beharrik gabe, tarteko aukerarik ez da faltako. Proposamen eta egitasmo asko bildu dira eredu horretara, eta haien artean Dell etxearenak dirudi merkaturatzetik gertuen.
Project Ophelia egitasmoaren bidez, asmoa zen sistema eragile bat euskarri txiki batean kargatu eta noranahi soinean eroso eramatea. Wise Cloud Connect deitzen da dagoeneko enpresentzat kaleratu duten aurreneko alea. USB memoria baten itxura dauka, eta, 95 euroren truke, edozein pantaila edo telebista ordenagailu bihurtzen du. USB erreten zein HDMI kablez konektatuta, Android oinarrizko sistema eragilea kargatzen du, eta aplikazioak, bideo jokoak, streaming erako filmak eta hodeian biltegiratutako dokumentuak erakusten ditu. Era berean, erabiltzaileek Google Play denda balia dezakete nahi dituzten aplikazioak deskargatzeko. Lanerako edo aisiarako beharrezko den guztia behatz baten tamainako euskarrian sartu eta poltsikoan doi-doi eramangarri uzten du.
Tableta baten gisako erabilpena izan dezakeen arren, urrutiko mahaigaineko moduan erabil daiteke. Mahaigaineko birtualak ere deitzen zaien zerbitzuetan, sarera konektatuta dagoen ordenagailura konektatzen da urrutitik Internet erabilita; eta lekuan balira bezala erabiltzen ditu bertako datu eta programa lokalak. Adibidez, hotel bateko gelan telebistara konektatu, eta etxeko ordenagailua bertatik erabiltzeko balioko luke.
Cloud Connect gailuaren eragozpen nabariena teklatu edo aginte tresna baten falta litzateke. Ez litzateke zentzuzkoa ordenagailu eramangarria ez erabiltzea deserosoa izateagatik, eta horren ordez teklatua eta sagua bizkarren hartuta ibili behar izatea. Horregatik dabiltza Dell Cloud Connect Controller aplikazioa garatzen. Horrek edozein telefono edo tableta hari gabeko teklatu bihurtuko du. Bluetooth bidez egingo da lotura, traste gehiagoren beharrik gabe.
Telebista adimendunak
Enpresen artean nolabaiteko arrakasta izan du, baina ez hainbeste beste merkatutan. Erabiltzaile arruntentzat erakargarriago egiteko azken prestakuntzak egiten ari dira, eta behin-behinean merkaturatzeko. Besteak beste, ordenagailua urrutitik erabili ahal izateko ordainpeko lizentzia moldatzen dabiltza.
Chromecast du izena USB giltza itxurako Googleren gehigarriak; USB erretena du telebistei sartzeko. Internet sarbiderik gabeko telebista zaharkituetan ere zerbitzu berriak jasotzeko balio dezake. Baina baita norbere ezarpenekin doitutako telebista propioa etxetik aldean eramateko ere: oporretan, negozio bidaietan edo atzerrirakoetan, besterik gabe. 35 euroren truke eskuratu daiteke dagoeneko, eta telefono zein tabletako argazki, musika, bideo, aplikazio edo Interneteko telebista kateak zuzenean telebistara bidali.
Ordenagailua poltsikoan
Pantaila anizkoitza ezartzeko argibideak
Ordenagailuak prest daude hainbat ataza aldi berean egiteko. Baina maiz erabiltzaileari bakarra erakusten dio pantailan. Martxan dauden beste ataza edo programa horiek atzeko planoan dihardutela esaten da orduan. Leihoak handitu edo txikitu egiten dira batetik bestera joateko, eta irekitako programak beheko ataza-barran pilatzen dira.
Hala ere, bada beste modu bat erosoagoa dena: ordenagailuari pantaila bakarraren ordez gehiago konektatzea, alegia. Pantailak ondoz ondo lerrokatuz gero, ezarpen gutxi nahikoa dira sistema eragileak horien artean mahaigaineko bakarra osatzeko.
Hala, sagua pantaila baten ertzean geratu beharrean, bestera jauzi eginez joaten da leku berria baliatzeko. Teknika hori asko erabiltzen dute lanerako erreferentzia edo patroi bati etengabe begira egon behar dutenek. Itzulpenetarako, pantaila batean jatorrizko testua mantenduz hura itzultzen aldameneko editorean; argazki bat irekita, alboan hura marrazten; web orrialdeak maketatzen dituenari erosoagoa egingo zaio idazten ari den kodeak zer-nolako itxura daukan pantailan erakutsita; edo aisialdirako, pantaila batek Interneten bilatutako mapa erakusten diolarik bestean bideo jokoan jolasten ari den artean.
Mahai gainekoa bikoizten
Leihoen artean aldatzeko premia murriztean, denbora aurrezten da, eta, beraz, produktibitatea handitzen. Pantaila anizkoitza jartzea ez da garesti ateratzen gainera: LCD pantailen prezioak nabarmen jaitsi dira, eta egungo bideo txartelek irteerako erreten bat baino gehiago izan ohi dituzte.
Ordenagailuaren bideo txartelak, gutxienez, irteera bikoitza izan beharko du. Aukerak desberdinak dira ordenagailua eramangarria edo mahai gainekoa izan. Kontuan izan baita datu hau: eramangarri bat inoiz ezin daiteke erabili mahai gaineko baten bigarren pantaila gisa. Eramangarrien pantailak ez baitira independenteak, eta, piztekotan, sistema eragile eta guzti abiarazten dira.
Mahai gaineko ordenagailuek lehentasunezko bideo erreten bat ekartzen dute plaka basean. Horretaz gain, bideo txartel bat ere txertatzen zaie funtzio berdina duena; bideo seinalea igortzea. Txartel horiek gutxien-gutxienean, pantaila bi edo gehiago konektatzeko erretenak jasotzen dituzte, egun.
Eramangarrien kasuan, eragiketa sinpleagoa da. VGA edota HDMI erretenak alboetan jasotzen dituzte, eta, pantaila lotuta dakartenez, eramangarrira berria lotzea besterik ez dago. Kable eta bihurgailuetaz gehiago jakiteko, gogoratu Zibergelan berriki esanak: http://zibergela.bitarlan.net/2014/02/13/bideo-kableak/.
Behin kableak eta erretenak egoki lotuz gero, ondorengo ezarpenak sistema eragilearen araberakoak dira. Baina, hala ez bada?
Arazoak leuntzen
Lehentasunezko bideo erretenekin ez iristea, edo kableak eta erretenak baliokideak ez izatea dira eragozpenak.
Aurreneko kasuan, ordenagailuaren bideo txartela eguneratzea edo ordezkatzea da errazena. Merkatuan 80 eurotik aurrerako eskaintza zabala dago. Erabiltzaile arruntek apalenekin sobera dute, eta garestiagoak bideo ediziorako edo bideo joko aurreratuenetan jolasteko nahi dituztenentzat dira. Betiere, berria erosteko sasoian bi erreten gutxienez dituela egiaztatu. Nahiago bada, bestelako aukerarik ere bada. Grafikoak hedatzeko moduluak edo ordenagailuaren bideo erreten batean konektatzekoak diren kutxak daude. Horiek hainbat bideo egokigailu edo irteera dakartzate. Honela, DVI, VGA zein HDMI erreten bakarretik hainbat pantaila konektatzeko aukera dago. Eramangarrien kasurako erakargarriagoak dira USBrako bideo egokigailuak. 1.920×1.200 bereizmena eskaintzen dute modernoenek.
Bigarren kasuan, kable egokigailuak erostea da aukera hoberena. Hainbat daude, DVI-HDMI, HDMI-VGA, eta abar.
Azken ezarpenak
Ordenagailua eta pantaila parea (gutxienez) zuzen konektatuta direnean, sistema eragilea ezartzea da azken eginbeharra.
• Windows: ordenagailua abiaraztean beharrezko kontrolatzaileak automatikoki instalatzen ditu sistemak. Lehentasunez, pantaila nagusiaren ispiluarena egingo du bigarrenak. Pantaila hedatzeko eta bakar baten gisa funtziona dezaten, Kontrol-Panela ireki eta Doitu pantaila-bereizmena atalera joan. Pantaila anitzak hartu eta bakoitzaren orientazioa eta bereizmena aukeratu. Teklatuko lasterbidea erabil daiteke Windows sinbolodun botoia eta P tekla aldi berean sakatuta. Hedatuaukeratu.
• Ubuntu Linux: Ubuntuko pantailen ezarpenak daude goiko menuko Sistema-Ezarpenak-Pantailabarruan. Detektatu botoian eman eta automatikoki egingo du. Ispilua aukera kendu, irudiaren kopia nahi ez bada.
Bideo txartel fabrikatzaile batzuek ez dituzte kontrolatzaileak egokitzen eta GNU/Linux banaketak babesik gabe lagatzen dituzte. Erosi orduko, bilatu zeintzuk diren arazorik ematen ez dituztenak sarean.
• Mac OS X: Mac guztiek ez dute gaitasuna pantaila bat baino gehiago erakusteko. Appleren laguntza dokumentazioan egiaztatu ezer baino lehen. Bestela, konektatu eta automatikoki ezagutuko du. System Preferences-Display barruan pantaila bakoitzeko ezarpen leiho bana irekiko da. Horietan ezarriko dira monitore bakoitzaren ezarpenak, atzeko irudia, lasterbideak eta menuak, eta abar.
Mac etxeko gailuak elkarrekin konektatzeko pentsatuta daude gainera. 2009az gerozko iMac eta MacBook-ak, esaterako, elkarrekin konekta daitezke eta eramangarriaren bigarren pantaila hedatu gisa erabili mahai gainekoa. iPad tableta ere erabil daiteke Mac ordenagailukoa erakutsi eta ukipenaren bidez kontrolatzeko.
Sistema eragile bat hainbat pantailatik ikustea ohikoa da. Baina ez hainbeste pantaila bakoitzean sistema eragile bana erakutsi eta guztiak bakarretik agintzea. Hori egiten du Synergy izeneko software libreak: sagu eta teklaturik gabe sistema eragile desberdin bi eduki daitezke martxan bakoitza bere ordenagailuarekin, eta hirugarren baten bidez kontrolatu hirurak; saguak batetik bestera etenik gabe jauzi eginez.
Informazio gehiagorako: http://synergy-foss.org/.
Oculus Rift, errealitate birtualeko bururako gailua
Errealitate birtuala 1990eko hamarkadan egin zen ezagun, gehienbat zientzia fikziozko filmei esker. Hor daude, besteak beste,Johnny Mnemonic, Lawnmower Maneta Matrix trilogia. Bilboko Erakusketa Azoka zaharrean Gabonetan egin ohi zen PIN umeentzako parkean probatu ahal izan zen garai hartan. Beste hainbeste Poitierseko Futuroscope parkean ere. Kasko bat jantzita, begien parera zeuden pantaila txiki bik eta entzungailu batek bestelako ingurune bat erakusten zuten, norberaren ikuspegi guztia betez. Izan ere, ikusmena eta entzumena errealitate birtual batez ordezkatzen dituen murgiltze teknologia da VR edo Virtual Reality.
Irudi pixelatuetan barna, ezker eta eskuin, gora eta behera eginez, mundu berri bat erakusten zuten lehen gailu haiek; etorkizun hurbilean zabaldu behar zuen teknologiaren erakusgarria ziruditen. Hala eta guztiz ere, bizipenaren sinesgarritasun urriak eta prezio handiek eragin zuten errealitate birtualak izandako porrota.
Potentzial ikaragarria duen teknologia
Hogei urte pasatu dira, eta teknologia zein erabiltzaileak ez dira ordukoak. Merkaturatzear da errealitate birtualeko behin betiko gailua: Oculus Rift. Hain zuzen, 1080p bereizmen handiko OLED pantailan puntako grafikoak eta irudiak erakusteko gaitasuna duten kasko modukoak.
Orain arte ikusitako Oculus VR gailuetan, bi eratako kontrola ageri da: mugimenduarena eta ikuspegiarena. Erabiltzaileak ikusi nahi duena buruaren mugimendu naturalarekin egiten du. Hau da, buruaren posizioaren jarraipena egin eta imitatzen du errealitate birtualak, unean uneko ikuspegi berria moldatuz irudi bidez. Mugimenduaren kontrola, berriz, XBOX 360 kontsolaren aginte batekin eraman dute probetan.
Ikus-entzunekoen iraultza amestuz
Hori ez da osagarri bat gehiago izango, ezta momentuko moda xume bat ere. Palmer Luckey sortzaileak iraultza ekarri du ikus-entzunezko esparrura. Izan ere, bideo jokoen erabilpena nabaria den arren, filmak eta liburuak simulatzeko balioko duela aurreratu dute. Pertsonaien azalean jarriko da ikuslea, eta, horrela, parerik gabeko murgiltze sentipena lortu. Aisialdirako, osasunerako, psikologiarako eta beste medikuntza esparruetarako ere erabilgarria izan daiteke. Probatu duten guztiak zur eta lur utzi ditu, behintzat, asmakizunak. Dena dela, teknologien esparruan hype esaten zaion fenomenoa pizten ari da orain Oculus Riften inguruan; esamesak eta gehiegizko itxaropena sustatzen direnekoa, alegia.
Ikusminetik babesera
2012an, E3 bideo jokoen azokan eman zuten Oculus Rift proiektuaren berri. Erakutsi zuten prototipoak atentzioa eman zuen. Eta, orduan, errealitate birtualerako teknologia edozein erabiltzaileren eskura jarri ahal izateko, finantzaketarako deia egin zuten.
Aho beteko erantzuna izan zuten. Kickstarter webgunean, milioi bat dolar bildu zuten ordu gutxitan, eta, 2,5 milioi dolarrera iristean (1,82 milioi euro), betetzat eman zuten eskaera. Hala ere, finantzaketa kolektiboak baino bultzada entzutetsuagoa jaso zuten iragan abenduaren 12an, Marc Andreessen Interneteko nabigatzaileen sortzailea batu baitzitzaien. 75 milioi dolarreko ekarpena egin zuen Andressenek (54.76 milioi euro).
Software garatzaileen erabateko babesa ere badu egitasmoak. Oculusen arduradunek eskuragarri jarri dizkiete sarean edukiak garatu ahal izateko tresnak edo SDK bildumak. Eskuliburu eta adibide eta guzti jarri ere. Laster hasiko dira agertzen VR gaitua duten bideo jokoak. Valve etxeak eta haren Steam plataformak babesa eman diote dagoeneko.
Baina errealitate birtualak betiko mamuak gainditu beharko ditu arrakastarako bidean. Izan ere, jendea irrikaz da merkaturatzeko eguna eta salneurria jakiteko, baina ez da halako informaziorik. Zurrumurru baikorrenek datorren Gabonetan aurreikusten dute estreinaldia, baina auskalo.
Urtarrileko CES 2014 azokan egin zuten azken erakustaldian, prototipo berria ikusteko beta izan zen. Crystal Cove prototipoarekin, aurreko bertsioen akats nagusiak zuzendu dituzte, eta hurbil omen dira azkenean merkaturatuko duten produktutik.
Irudi eta posizionamendu hobetuak
Buruaren posizioaren jarraipena egiteko aurreneko saioetan, mugimendu bizkorregiek irudia lausotzen zuten. Erabiltzaileak zorabiatzen zituen akatsa zuzendu dute jada Crystal Coven. Hein batean, hutsera jaistea lortu dutelako OLED pantaila berriaren pixelen latentzia. Baina, batez ere, pixelak orain banaka programatu direlako, datu egokiek soilik pitz ditzaten.
Horretaz gain, sei norabideko kontrola deitu duten zehaztasun maila lortu dute. Arestian aipatutako oinarrizkoei sakontasuna gehituta egin dute. Esate baterako, errealitate birtualean ageri den paretako ohar bat hobeto irakurtzeko, burua aurrera bota edo okertu besterik ez da egin behar. Hurbildu egingo da ikuspegia, benetan gertatzen den gisara. Kaskoak erakusle txiki batzuk daramatza gainazal guztian barreiatuta, eta horien posizioa jasotzen duen kamera bat jarri behar da aurrean. Litekeena da kaleratzen dutenerako kamera sistema hori erosoagoa den beste batek ordezkatzea.
