Api, 25
2012
kontzeptuak, Microsoft

MS-DOS, sistema eragile baten historia

Gaurko Zibergelan, atzera begira jarriko gara; MS-DOS (MicroSoft Disk Operating System) izango dugu hizpide, gutako askorentzat aspaldiko ezagun zaharra, informatikan eman genituen lehen pausoen lekuko izan zena. MS-DOS Microsoft enpresak x86 arkitektura zuten ordenagailuentzat sortutako sistema eragilea izan zen; 80ko hamarkada osoan eta 90eko hamarkadaren erdira arte, izugarrizko arrakasta izan zuen sistema eragileak. IBM PC ordenagailuetan erruz erabili zen Microsoft Windows 95 eta gisako sistema eragileak plazaratu ziren arte, hau da, interfaze grafikodun sistema eragileak hedatzen hasi ziren arte.

MS-DOSen historia estuki lotua dago IBM PC makinaren bilakaerarekin. 30 urtetik gora ditu gaur egun PC izenez ezagutzen den ordenagailu arkitektura horrek, eta MS-DOS izan zen PC hauek hasiera batean zerabilten CP/M sistema eragilea ordeztu zuen sistema eragile berria.

IBMko ordezkariak Microsoft izena zuen Seattleko enpresa batekin batzartu ziren, CP/M sistema eragilearen garatzaileak zirelakoan; Bill Gatesekin batzartu eta gero, garatzailez erratu zirela konturatuta, Digital Research enpresarekin jarri ziren harremanetan, CP/M sistema eragilea benetan garatu zuen enpresarekin. Ditigal Researchekiko negoziazioek IBMk nahi zuen baino luzeago jotzen zutenez, Gatesengana jo zuen IBMk atzera ere, eta azken horri IBM PC makinan erabiliko zen sistema eragile bat garatzeko eskatu zion.

Gatesek enpresa gizon aparta zela erakutsi zuen; esku artean ezer izan gabe ere, IBMri CP/M sistema eragilea gaindituko zuen produktu berri bat eskaini zion, eta ez hori bakarrik: sistema eragilea IBMri saldu beharrean, lizentzia sistema bat adostu zuen IBMrekin; Microsoftek diru kopuru jakin bat jasoko zuen IBMk MS-DOS zeraman ordenagailu bakoitza saltzen zuen bakoitzean. IBMk bere makinak saltzea zuen xede, eta ez zion softwarearen gaiari garrantzi handirik eman; horrela, Gatesek egindako proposamena onartu zuen.

Microsoftek ez zuenez berak garatutako inongo sistema eragilerik, 50.000 dolar ordainduta, Seattle Computer Products-ek garatutako QDOS sistema eragilea erosi zuen. Tim Paterson zen sistema eragile horren garatzailea, eta CP/M sistemaren kopiatzat jotzen zen. QDOS erabili zuen Microsoftek IBMk eskatutako sistema eragilea garatzeko, eta, 1981. urtean, proiektua amaitu zutenean, sistema berria MS-DOS moduan berrizendatu zuten. IBM PC ordenagailuetan instalatzen hasi zenean, PC DOS izenez ere ezagutu zen.

MS-DOSen ezaugarriak

1981. urteko uztailan plazaratu zen MS-DOS sistemaren lehen bertsioak 16Kb RAM erabil zitzakeen —gaur egun erabiltzen dugun gigabytetan jarrita, 0.000015 gigabyte—, 160Kb gordetzeko gai ziren bost hazbete eta laurdeneko alde bakarreko disko flexibleak irakurri eta idazten zituen, eta, azkenik, 22 agindu (DIR, COPY, FORMAT…) eskaintzen zituen interprete xume bat, COMMAND.COM bezala ezagutzen zena.

IBM PC ordenagailuen arkitekturaren ezaugarrietako bat arkitektura irekia izatea da. IBMk hasierako diseinuen plano, eskuliburu, eskema eta dokumentazio zabala plazaratu zuen, eta edonork bere sistemarekin lan egin zezakeen hardwarea diseinatu eta sortzeko baimen guztiak eman zituen. Hori horrela izanik, hainbat ordenagailu enpresa ekoizlek IBM PC horren klonikoak ziren ordenagailuak sortzeari ekin zioten, eta, IBMk bezala, Microsoften sistema eragilea txertatu zuten euren makinetan. Microsoften lizentziak erosi zituzten, eta, horrela, Gatesen enpresak izugarrizko dirutza egin zuen.

MS-DOS 1981. urtetik 2000. urteraino garatu zen, eta 8.0 bertsioa izan zen Microsoft Windows Millenium Editionen txertatu zen MS-DOSen azken bertsioa. Hogei urteko ibilaldi horretan, hasierako sistemari etengabeko funtzionaltasunak erantsi zitzaizkion: MS-DOS 2.0 (1983) bertsioan disko gogorren euskarria garatu zen, 2.11 bertsioan sarean lan egiteko aukera, eta lehen antibirusa 1993. urtean agertu zen 6.22 bertsioan. MS-DOSen azken bertsioak Windowsen txertatu ziren; hots, Windows 95, Windows 98 eta Windows Me-en.

FreeDOS, nostalgikoentzat

FreeDOS da MS-DOS sistema erabili nahi dutenentzat eskura duten alternatiba librea, hardware zaharrenetan eta egungo makinetan instala daitekeena, eta nahi bada, modu birtualizatuan instalatzea ere posible da. Garai batean izugarri arrakastatsu egin ziren Wolfenstein, Doom eta era horretako jokoak berriz ere gozatzeko aukera paregabea izan daiteke.

Mar, 21
2012
Microsoft, Sistema Eragileak

Microsoft Windows 8

win8Otsailaren 29an Microsoftek Windows 8 sistema eragilearen Consumer Preview bertsioa argitaratu zuen. Bertsio hau ez da behin betiko bertsioa, publikoki eskura jartzen den lehenengo probazko bertsioa baizik. Ba albistea iragarri eta egun berean sistema eragile berriaren milioi bat deskarga burutu ziren Microsoftek berak adierazi zuenez.

Deskargatu eta instalatu

Norbaitek MS Windows 8 berria ikusi nahi badu, Microsoften webgunetik deskargatu daiteke DVD batean grabatzeko irudia, hau da deskargatzeko lotura: http://windows.microsoft.com/en-US/windows-8/iso

MS Windows 8 instalatzeko, memoria GB bat edo gehiago gomendatzen dute eta 2 GB 64 biteko bertsioa instalatzeko eta disko gogorrean 16 GB egon beharko dira libre eta 20GB 64 biteko bertsioa instalatzeko. Prozesagailuari dagokionez, Gh 1 edo azkarragoa izatea gomendatzen da Microsoften webgunetik.

Dena dela, eta behin-behineko bertsio bat izanda, gomendagarria da gailu birtual batean instalatzea. Horretarako Virtual Box (https://www.virtualbox.org/) aplikazio librea erabil daiteke adibidez.

Metro interfazea

MS Windows 8ren aldaketarik ikusgarriena eta nagusiena Interfazean dago. Sistema eragilearen itxura eta, beraz, neurri handi batean erabilera ere bai, guztiz aldatu dira. Eta hau da bereziki Microsoften apusturik handiena bertsio berri honetan. Gauzak ez dira aurkituko lehen zeuden lekuan, beraz, hau ere izango da erabiltzaileen aldetik aldaketarik iraultzaileena. Erabiltzaileak sistema eragilearekin lan egiteko era berri batera ohitu beharko dira.

Microsoftek Metro interfazea erabiltzea erabaki du Windows 8n. Interfaze hau bereziki moldatuta dago Tablet gailuetarako eta ordenagailu eramangarrietarako. Gainera Interfaze hau bideratuta dago ukipen pantailekin erabiltzeko.

Mahaigainean dauden lasterbide guztiak mosaiko baten moduan erakusten dira, gainera, animatuta daude eta egoeren arabera aldatzen joaten dira edo aplikazioari buruzko informazioa erakusten dute. Mosaiko hau erabiltzaileak nahi duen moduan antola dezake.

Aplikazioak ere interfaze honetara moldatuta egon daitezke ala ez, beraz “Metro” aplikazioak eta “ez metro” aplikazioak egongo dira. “Ez Metro” aplikazioak leiho bakar batean metatzen dira, ohiko mahaigainari dagokiona.

Metro interfazearekin sortutako aplikazioek diseinu sinpleagoa eta garbiagoa daukate eta oso egokiak izaten dira ukimen-pantailarekin erabiltzeko. Windows 7ren ohiko mahaigaina eskuragarri dago une oro, beste aplikazio bat izango bailitzan, hasierako mosaikoan. Mahaigain honetan elementuak ohi bezala agertzen dira.

Aplikazioei dagokienez Windows 7ren berdinak dira, eta zentzu honetan berritasun bakarretarikoa da Metro interfazera moldatuta daudela. MS Windows 8ren lehenetsitako nabigatzailea MS Internet Explorer 10 da.

Pantailaren bazterrak

Pantailaren bazterretan ere funtzionalitateak daude eta saguaren erakuslea hurbilduta edo ukimen-pantailetan atzamarrarekin ukituz agertzen dira funtzionalitate hauek. Beheko-ezkerreko bazterrean adibidez “Hasi” botoiaren ordezkoa dago. Goiko-ezkerreko bazterrean irekitako aplikazioak daude eta goiko-eskumako bazterrean sistemaren panela dago non sistemaren ezarpenak eta bilaketa dauden, esate baterako.

Saguaren eskumako botoia

Saguaren eskumako botoiari sakatutakoan gauza bat edo beste bat agertuko da erabiltzailea egiten ari denaren arabera. Hasiera pantailan adibidez, eskumako botoiari sakatuta, panel bat irekiko da sisteman instalatuta dauden aplikazioekin. Hor Metro aplikazioak eta ohiko aplikazioak bereizten dira. Metro aplikazioetan gainera, aplikazio bakoitzeko aukera ezberdinak ere agertu ahal dira bertan.

Urt, 04
2012
Amazon, Apple, Bilatzaileak, ebook, Google, Internet, Microsoft, Nabigatzaileak, Sare sozialak eta Microblogging, Sareak, Software Librea

Tableta, 2011. urteko izar

Tableten urtea izan da, ezbairik gabe, 2011. urtea. Applek sortutako iPad izan zen produktu horren aitzindaria, eta, Appleren atzetik, hainbat enpresak merkatu eskaintza zabala osatu dute horrelako gailuekin. Appleren iPadarekin batera, Android sistema eragilea da tableten munduko bigarren jokalari garrantzitsuena; 2011. urtearen amaieran, Ice Cream Sandwich izenarekin bataiatu duten azken bertsioa plazaratu zen, oraindik oso gailu gutxitan aurki zitekeena. 2011. urteak iPadaren bigarren bertsioa ekarri du; aurrekoa baino meheagoa, azkarragoa eta arinagoa da, eta, salmenta aldetik, senide zaharrenak ezagutu zuen arrakasta izan du. Android sistema eragilea darabilten tabletei dagokienez, iaz, izugarrizko eskaintza zabala merkaturatu zuten enpresa teknologikoek, eta, eskaintza zabal horretan, kostu baxuko gailuak agertu dira indar handiz, 100 euroren bueltan dauden tabletak. Kostu baxuko aukeran, kasu berezia da Amazon etxeak iPadari aurre egiteko merkaturatu duen Kindle Fire delakoa; arazo tekniko batzuk dituen arren, salgai daramatzan bi hilabetetan, hainbat ale saldu ditu Amazonek.

Apple etxeak, esan bezala, arrakasta latza lortu du iPad 2arekin, baina ez da izan produktu arrakastatsu bakarra; iPhone 4S telefonoa eta MacBook Air ordenagailu eramangarriak ere erruz saldu dira.

Nabigatzaileen inguruan, Googleren Chrome hazi da gehien 2011. urtean. Azken urte hauetan Mozillaren Firefox nabigatzailea Microsoften Internet Explorerri erabiltzaileak kentzen joan bada ere, 2011. urtean, Chrome izan da Explorer eta Firefox nabigatzaileen lepo hazi dena. Nabigatzaile erabilien kuotak horrela gelditu dira, StatCounterren aburuz: %40 Internet Explorer, %27 Chrome eta 25% Firefox.

2011. urtean ere, teknologiaren munduan hainbat agurtu ditugu. Batzuk ezagunak oso, Appleren CEO izandako Steve Jobs kasu, eta beste batzuk, jendartean ezagunak izan ez arren, teknologia munduan oso garrantzitsuak izan direnak. Horietako bat da Dennis Ritchie; 1941. urtean jaio zen, eta, 70eko hamarkadan, UNIX eta C programazio lengoaiaren garapenean parte hartu zuen. 2011. urtean zendutako beste bat Betty Jean Jennings Bartik izan da, ENIAC izena zuen lehen ordenagailuaren sortzaileetako bat.

Porrotak

Teknologia enpresa ezagunenek, HTC, Samsung, LG, Sony eta abarrek, euren tabletak merkaturatu dituzte. Samsung etxeak arrakasta handia lortu du Galaxy izeneko tabletarekin, baina beste ekoizle batzuek porrot handiak jasan dituzte, HP eta RIM etxeek kasu. HP etxeak WebOS sistema eragilean oinarritutako Touchpad izeneko tableta plazaratu zuen; produktu ona, etxe ospetsua, baina salmentarik ez. Ipadaren prezio antzerakoa zuen, eta erabiltzaileek nahiago izan zuten Appleren tableta. Ondorioz, HP etxeak prezioa asko jaitsi behar izan zuen bere produktu berria saldu ahal izateko, eta, azkenean, tableten negoziotik alde egitea erabaki zuen.

BlackBerry ekoizten duen RIM etxeak ere BlackBerry PlayBook delakoa merkaturatu zuen, baina ez zuen arrakastarik izan; badirudi sistemaren eguneraketa urria eta aplikazio erakargarrien eskasia izan zela arrakasta eskasaren arrazoia.

Tableten mundutik at, teknologiaren beste alor batzuetan ere, izan dira uste baino emaitza kaskarragoak izan dituzten produktu eta zerbitzuak. Google+ da horietako bat. Kontaktuak zirkulutan biltzeko aukera ematen du sare sozial horrek ez du publiko zabalaren onarpenik izan. Googlek berean jarraitzen du, funtzionaltasun gehiago eskaintzen, jada erregistratuak dituen 50 milioi erabiltzaile horien kopurua handitu nahian.

Sarean edo hodeian eskaintzen diren zerbitzuen etenak ere kalte handiak eragin dizkiete RIM eta Sony etxeei. RIMen BlackBerry telefonoak mezularitza zerbitzuak porrot egin eta gero posta gabe izan ziren urrian. Sony etxearen PlayStation plataformak sarean jolasteko zerbitzua eten izan behar zuen bere sistemek jasan zuten eraso baten ondorioz. Agerian gelditu zen Sonyren sistemen ahulezia eta erabiltzaileek sarean gordetzen dituzten datu pribatuak egoki babestearen beharra.

Kontsolen alorrean, Nintendo etxeak betaurreko berezien beharrik gabe 3D efektua eskaintzen zuen 3DS plazaratu zuen. Plataforma horrentzat joko gutxi garatu direlako eta hainbat erabiltzailek zorabioak jasan dituztela zabaldu delako, produktu horrek arrakasta gutxi izan du.

Eta 2012rako zer?

Badirudi hasi berria den urte honek ere gailu eta zerbitzu mordoa eskainiko dituela. Gailuen munduan, bolo-bolo dabilen iPad 3 delakoaren aurkezpena espero da, eta badira Applek bere tabletaren tamaina txikitu eta 7 hazbeteko bertsio bat plazaratuko duela esaten dutenak ere. Apple etxeak ere iPhone telefono adimendunaren bosgarren bertsioa merkaturatuko du, eta, Appleren produktuen inguruan gertatu ohi denez, horrekin ere dena da filtrazio eta txutxu-mutxua.

Microsoft etxeak Windows 8 aurkezteko asmoa du 2012an, eta ezagutzera eman diren ezaugarrien artean, USB 3.0 euskarria, Ribbon interfazea eta aplikazioen denda izango duela jakin da.

Kontsolen munduan, bi dira espero diren aurkezpen ezagunenak: Nintendo etxearen Wii U eta eta Sonyren Vita.

Amaitzeko, Amazon etxea lanean da bere Fire tabletak dituen akatsak konpontzeko, eta gainontzeko tablet ekoizleek bezala, badirudi bere produktuaren bertsio berriren bat kaleratuko duela.

1 2 3 4 5 6 … 8