Etorkizun teknologikoa lainoko zerbitzuen eta Internetera sartzeko hardware eramangarri txikien baitan dago. Kalkulu gaitasun apaleko gailuak izango direla aurreikusten dute adituek; pantaila bat sare sarbidearekin, esaterako. Erabiltzaile ikuspuntutik, alde handirik ez da nabarituko, tresna elektronikoak merkeagoak izatetik aparte. Baina, benetan, azpiegitura ikaragarria eta ahaltsua beharko du Interneteko hodeiak milioika erabiltzaileren eskakizunak aldi berean erantzuteko. Muturreraino joan beharrik gabe, tarteko aukerarik ez da faltako. Proposamen eta egitasmo asko bildu dira eredu horretara, eta haien artean Dell etxearenak dirudi merkaturatzetik gertuen.
Project Ophelia egitasmoaren bidez, asmoa zen sistema eragile bat euskarri txiki batean kargatu eta noranahi soinean eroso eramatea. Wise Cloud Connect deitzen da dagoeneko enpresentzat kaleratu duten aurreneko alea. USB memoria baten itxura dauka, eta, 95 euroren truke, edozein pantaila edo telebista ordenagailu bihurtzen du. USB erreten zein HDMI kablez konektatuta, Android oinarrizko sistema eragilea kargatzen du, eta aplikazioak, bideo jokoak, streaming erako filmak eta hodeian biltegiratutako dokumentuak erakusten ditu. Era berean, erabiltzaileek Google Play denda balia dezakete nahi dituzten aplikazioak deskargatzeko. Lanerako edo aisiarako beharrezko den guztia behatz baten tamainako euskarrian sartu eta poltsikoan doi-doi eramangarri uzten du.
Tableta baten gisako erabilpena izan dezakeen arren, urrutiko mahaigaineko moduan erabil daiteke. Mahaigaineko birtualak ere deitzen zaien zerbitzuetan, sarera konektatuta dagoen ordenagailura konektatzen da urrutitik Internet erabilita; eta lekuan balira bezala erabiltzen ditu bertako datu eta programa lokalak. Adibidez, hotel bateko gelan telebistara konektatu, eta etxeko ordenagailua bertatik erabiltzeko balioko luke.
Cloud Connect gailuaren eragozpen nabariena teklatu edo aginte tresna baten falta litzateke. Ez litzateke zentzuzkoa ordenagailu eramangarria ez erabiltzea deserosoa izateagatik, eta horren ordez teklatua eta sagua bizkarren hartuta ibili behar izatea. Horregatik dabiltza Dell Cloud Connect Controller aplikazioa garatzen. Horrek edozein telefono edo tableta hari gabeko teklatu bihurtuko du. Bluetooth bidez egingo da lotura, traste gehiagoren beharrik gabe.
Telebista adimendunak
Enpresen artean nolabaiteko arrakasta izan du, baina ez hainbeste beste merkatutan. Erabiltzaile arruntentzat erakargarriago egiteko azken prestakuntzak egiten ari dira, eta behin-behinean merkaturatzeko. Besteak beste, ordenagailua urrutitik erabili ahal izateko ordainpeko lizentzia moldatzen dabiltza.
Chromecast du izena USB giltza itxurako Googleren gehigarriak; USB erretena du telebistei sartzeko. Internet sarbiderik gabeko telebista zaharkituetan ere zerbitzu berriak jasotzeko balio dezake. Baina baita norbere ezarpenekin doitutako telebista propioa etxetik aldean eramateko ere: oporretan, negozio bidaietan edo atzerrirakoetan, besterik gabe. 35 euroren truke eskuratu daiteke dagoeneko, eta telefono zein tabletako argazki, musika, bideo, aplikazio edo Interneteko telebista kateak zuzenean telebistara bidali.
Ordenagailua poltsikoan
Haurren erabilera, koltrolpean
Haurrek ikusten dutena behar izaten dute. Eta guztien artean, ukipenezko pantaila argitsu eta distiratsuak izugarri erakargarri zaizkie. Gailu elektronikoetan Parental Control edo Gurasoen Kontrola izeneko ezarpenak konfiguratu daitezke, eta, ikusteko edukiak eta sarbideak mugatu. Lehentasunez debeka daiteke denda birtualetan ustekabeko erosketak egitea, edo nabigatzailean sartzea Interneten ibiltzeko. Era honetako kontrol neurriak batez ere tablet, telefono eta bideo jokoek izaten dituzte. Baina tamalez oharkabean pasatzen den ezaugarria dira.
Puri-purian dagoen eztabaida da haur eta gaztetxoen teknologiaren erabilera. Atzeratu daiteke erabilera goiztiarregia, baina aurrez galdutako bataila da. Ikuspegi positibo batetik, Onuragarriak dira etorkizunean beharrezko izango dituzten gaitasunetan trebatzeko hasteko. Bistakoa da neurtuta izan behar dela, baina gurasoarentzat astuna gerta gabe egin daiteke. lehentasunezko mugak ezarrita arindu daiteke piskat bat gainbegiraketa.
gehiegizko erabilerak edota okerrak dira zaintzekoak. Adituek ez dute gomendatzen debekurik ezartzerik. bai alegia dosifikatzea. Asteburuetara mugatzeak, esaterako, ezinegona edo antsietatea sor diezaieke. Bestelako egoera duten lagunekiko desberdin sentiaraztea. Egokiena, eguneko edo asteko aisialdirako gutxienez gustuko hiru egitekotan banatzea omen da. Bakoitzerako dagokion denbora pusketa zuzendu. Eta premisa hori betetzen lagun dezake Guraso Kontrolak, hain zuzen.
Bideo jokoek aste osoko planifikazioa egitea ahalbidetzen dute. Gehienezko Ordu muga bat edo kuota ezarri dakieke, edo xehatuago, asteko egun bakoitzerako ordutegia finkatu. Horietatik kanpo ez dira ibiliko. Edukiak zein jolasak adinaren arabera sailkatu eta eragotzi ditzakete, Internet erabilera iragazkiekin bideratu edo informazio pertsonala partekatzea debekatu.
Telefonoen kasuan inplementazioa makurra dute, erabilpena mugatzea baino debekuak bakarrik ezartzeko direlako kontrol neurriak. Zelatatzeko ere badira gainera, ibilbidearen jarraipena egiteko balio baitezakete. Txiki egoskorrek gailu elektronikoak eskatzen dituztenean, ez dakite norainoko amarruan erortzen ahal diren.
Android
Gurasoen kontrola Android euskarrira 4.3 Jelly Bean bertsioarekin iritsi zen iaz. Traba izan daiteke, batik bat eguneraketa hori Nexus lerroko tablet eta telefonoetaz gain beste gutxik dutenean oraindik ere. Baina ezintasun hori dutenek larritu gabe, Google Play dendan hainbat aplikazio dituzte aukeran zeregin berdinetarako. Ospetsuenak, ‘Kids Place’ eta ‘Norton Family’ doakoak dira, eta bertsio guztietan balio dute.
Bestela, telefonoaren lehentasunezko Guraso Kontrola, erabiltzaile bati debekuak jartzera mugatzen da: Settings barruan Add User or Profile aukeratu eta bertan Restricted Profile.Profila sortu eta izendatu; eta zerrendan ageri diren aplikazio batzuetarako sarbidea ukatu. Ez dago era bateko erabilpena zehazterik edo iragazkirik sortzerik.
iOS
iPhone, iPad eta azken belaunaldiko iPod gailuen kasuan ere, erabiltzaile batek erabili ditzakeen aplikazioak aurrez erabaki daitezke. Pasahitz bidez babestuko da gainera kontrara egiten saiatzean. Honela: Settings lasterbidean General atalean Restrictions aukeratu.
Debekuen botoia bertan gaitzen da, eta jarraian pasahitza ezartzen. Zerrenda batean erabiltzeko pasahitza eskatuko duten aplikazioak ageriko dira behealdean. Ondoren aukera gehiago era badira; besteak beste, Apple etxekoak ez diren aplikazioak erabiltzeko debekua edo GPS geokokapena ezin kentzearena.
Kindle Fire
Ukipenezko pantaila goitik behera igurtzi eta ezarpen apur batzuk ageriko dira. Settings eta gero Parental Controls hautatu. Umeek ezagutuko ez duten pasahitz bat ezarri. INDENT-PLACEHOLDER debekatu eta multzo horren barruko egitekoak pasahitza ezagutzen dutenek bakarrik egin ahalko dituzte.
Xbox One eta Windows 8 tabletak
Microsoftek, haien gailuen erabiltzaileei erabilera erraztu nahirik, Surface tableten Windows 8 eta Xbox One bideo kontsola ahalik antzekoenak egin ditu. Eskema bera errepikatzen dute: hasi saioa kontsolan; agintean Menu botoia sakatu eta Settings hautatu; eskuineraino jauzi egin, Family aukerara; mugatu beharreko profila hartu; banaka nahi diren debekuak ezartzen joan, zein informazio erakutsi edo Interneterako sarbidea, hainbaten artean. Xbox Live web ataritik erosoago egin daiteke. aurreko kontsola Xbox 360 zein One berria ezarpen berdinekin konfiguratu daitezke bertan, erabiltzaile berdina partekatzen badute.
Play Station 4
Sony-ren kontsolaren kasuan, erabiltzaile kontu nagusi bat edo kudeatzaile bat dago. Horrekin saioa hasteko pasahitz bat ezarri beharko da, eta Gurasoen Kontrola doitzeko, beste berri bat: Settings atakan, Parental Controls. Leku berean dago Manage Sub Accounts eta horrekin haurrentzat kontua sortuko da, muga eta debekuak ezarriz unean: joko batzuk debekatu; aplikazioak, filmak adinaren arabera; sarean jolasterakoan ahotsa, testu eta bideo trukaketak eragotzi; jolaskideentzako erabiltzaile gonbidatuak sortzea aukera kendu; edo Play Station Store dendan erosketa mugak ezarri, besteak beste.
Play Station Vita eta Nintendo 3DS eskuko bideo kontsola eramangarriek ere mekanika berdina jarraitzen dute Guraso Kontrolerako. PIN zenbaki bidez babestuko dira nahi diren funtzioak, baita ordutegia ezarri ere, eta aurreko adibideen gisara konfiguratzekoak dira.
Gauzen Interneten atarian
Gauzen Internet kontzeptu teoriko bat da, baina jada hurbil dagoen egitasmoa. Etorkizun berri baten ataria da. Edozein objektu Internet bidez identifikatu eta besteekin komunikatzeko balioko lukeen ideia sinplea da oinarrian, baina zaila lortzen. Teknologiaren eta informazioaren gizarte honen erronka nagusia izango da hurrengo urteetan.
Ez da atzo goizeko kontua. Kevin Ashton ikerlariak RFID teknologia asmatu zuenean egin zen ezagun ideia, 1999an. Irrati uhinak erabiltzen zituzten doitutako gailuak elkarren artean bereizteko balio zuen. Erabilerak, haatik, erantsita zeraman objektu zein pertsonak identifikatzea. RFID teknologia mugarri izan zen hor. Pertsona eta objektu orok eguneroko bizimoduan identifikatzaileak eramanez gero, ordenagailuen bidez erregistratu eta kudeatu ahalko lirateke. Gauzak etiketatzea errazteko, NFC, barra kodeak edo QR kodeak erabiltzea legoke.
Horrek, elkarrengandik bereizteko eranskinak erabilita, edari laten, liburuen edota auto baten zati bakoitzaren jarraipena ahalbidetuko luke, ordenagailu sistemek kontrolatutako auditoria erraldoi bat balitz bezala. Sistemak une bakoitzean jakingo luke gauza bakoitza non falta den eta nondik eskuratu. Lapurretak egitea eta gauzak galtzea iraganeko kontua litzateke. Horri guztiari eutsiko liokeen sarea Internet da.
Egunero erabiltzen diren gauza guztiak banaka etiketatzea lan nekeza da. Teknologiaren garapenari esker, baina, hasierako kontzeptu hori moldatu egin da pixka bat. Gailu elektroniko orok Interneterako sarbidea dutenez, guztiak konekta daitezke sarera. Guztiak identifikatu eta ikuskatu daitezke laster batean.
Hau da, elkarrekin konektatu eta informazioa truka dezakete giza esku hartzerik gabe; gauzen Internet osatu, azken batean. Hozkailuan zerbait falta denean sakelakoan alerta bat programatzea edo zuzenean merkatuan erosketak egitea bezalakoa da. Jarraian, drone batek etxera ekarriko du mandatua.
Batik bat azpiegiturak izan dira eragozpena orain arte, Internet horretarako baliatzeko garaian. Izan ere, Internetera konektatzen den gailu bakoitzak helbide birtual bat izaten du, sarean duen lekua markatzeko. Baina, egungo arkitekturan edo iPv4 ereduan, helbide horiek finituak dira, eta maileguan jasotzen da helbidea; hots, itzaltzean beste batek jasotzen du. Ez dago nahikoa sarbide gailu guztiak aldi berean konektatuta egoteko. Bestelakoa da iPv6 eredu berria, eta hor dago gakoa. Eredu hori abian da iaz geroztik: http://zibergela.bitarlan.net/2012/10/11/trantsizio-isila-interneten/.
Hein batean, Gauzen Internet egitasmoa mamitzeko lehen pausoak ematen ari dira. Tresna elektroniko guztiak adimentsu bihurtzea joera da. Ikusi besterik ez dago azkenaldian smartphone,smartwatch, smart tv, kotxe adimentsu eta enparauek izan duten gorakada. Hasi dira Internetera konektatzen eta haietara moldatutako eginkizunetarako baliatzen; eta gailu bat baino gehiago elkarrekin lotzen.
Telefonoetan Internet erabiliz, dituen nahietara edo beharretara egokitzen du erabiltzaileak gailua. Deskargatzeko aplikazioak erabiltzen eskarmentua du honezkero edozeinek. Beste esparru batzuetako erabilerak zalantzak eragiten ditu oraindik, hala ere. Telebistetan eta autoetan teknologia adimentsuak ekar ditzakeen abantailez aritu izan gara sasoi honetan: http://zibergela.bitarlan.net/2014/01/30/zertarako-dira-smart-tv-edo-telebista-adimentsuak/ etahttp://zibergela.bitarlan.net/2014/04/17/autoak-berehalakoan-dira-adimentsuak/.
Testuinguru horretan, ematen du argi dagoela Interneten beraren garapenak ere zeresana izango duela. Makinen eta gizakien arteko harremana ere leunduz doa, eta esatari elektronikoen ahotsa jada ez da arrotza belarrira. Esaldien esanahian ere sakonduz doa teknologia, eta web semantikoa ere abian da: hitzak letraz letra parekatzeaz gain bilaketak egitean horiek esan nahi dutena jakiteko gai izango den amarauna, hain zuzen ere. Web 3.0 deitu duten mugarria izango da hori. Hor daude ahots bidezko telefonoentzako aginteak ere. Appleren Siri, Google Voice eta Euskal Herriko Sherpa, besteak beste, aurrerapen handiak egiten ari dira.
Oinarri horien gainean, Internet laster batean izango da esaten zaiona ulertzeko gai, adimen propioa garatzeko eta bere kabuz ikasteko. Web 4.0 deitutako hori orain ez da zientzia fikziozko kontua.
Ingurumari horretan, etekin handiena domotika esparruan nabarituko da datozen urteetan; hau da, etxeko tresnen egitekoak errazteko, automatikoki irakurketak egin eta erabakiak hartzeko gaitasuna izango duten etxetresnetan.
Google Nest eta etxeko hotz-beroak
Domotikara bideratutako teknologia da Nest. Zeresan handia ematen ari da alor horretan, eta Googlek erosi berri du proiektua, 2,3 bilioi euroren truke, hain zuzen ere. Merkatu berrian indartsu sartu da, gainera. Gadget edo tramankulu bat ezartzen da, eta, telefonotik aginduta, etxeko tenperatura egokitzen da. Berezia da, kontsumoa aurrezten duelako etxekoen jardueraren arabera. Energiaren kontsumoa erdira murrizteko gai omen da horrela. Horrek, eta gailuaren prezio apalak —30 euro balio du— eman dio arrakasta. Hasieran, Appleren iPhone sakelakorako sortu zen Nest. Googlek erosi ondoren, bistakoa da Android plataformara ere moldatuko dutela orain.