Webgune batean uzten ditugun datuak ezabatzeko eskubidea bermatuko duen lege bat egin nahi du Europako batzordeak. Lege horren aplikazioaren ondorioz, Europako Batasuneko edozein erabiltzailek sare sozialetan gordeta dauden datu pertsonalak ezabatzeko exijitu dezake.
Lege proposamenak aurrera egiten badu, Europako Batasuneko herrialdeek eskubide hori urratzen duten enpresen kontrako neurriak txertatu beharko dituzte bere legeetan.
Datuak ezabatzeko eskubidearekin batera, Europako legeak lehenetsitako pribatutasunaren bermea ezarri nahi du. Horrela, modu lehenetsian, edonork sartzen dituen datu pertsonalak pribatuak izango dira. Inork zerbait publiko egin nahi badu, espresuki adierazi beharko du eta bere baimena aitortu.
Webgune batean gordetako datu pertsonalen kopia lortzeko eskubidea ere aitortzen dio erabiltzaileari lege berri horrek, eta hark horrela nahi izanez gero datuok beste gune batera eramateko eskubidea ere bai.
@Informazio gehiago: http:/www.genbeta.com/redes-sociales/el-derecho-al-olvido-a-un-paso-de-ser-una-realidad-en-la-union-europea
Europako Batzordea, datuak ezabatzeko eskubidearen alde
Megaupload webgunearen itxieraren ondorioak
Zalantzarik gabe, aurreko astean zehar, AEB eta pirateriari buruzko albisteek bete dute informazio esparru teknologikoa. Lehendabizi, Interneteko pirateriaren aurkako legeak SOPA eta PIPA albistegietan eta sare sozialetan pil-pilean ikusi ziren. Ondoren, lege hauen kontrako aldarrikapenak, haien artean, Interneteko erraldoienak, Wikipedia, Facebook, Google, eta nola ez Anonymous nazioarteko hacker taldeak AEBetako sei webgune garrantzitsuen blokeoa, AEBetako Justizia Sailarena, besteak beste. Lurrikara eta gero, AEBko Senatuan eta Kongresuan bozkatuko ziren lege horiek bertan behera utzi zituzten. Baina hori bai, lege horiek onartu gabe ere, zer egin litekeen irakatsi nahi izan diete Internet erabiltzaileei eta Megaupload webgunearen itxiera izan da lehenengo ikasgaia, hain zuzen ere.
Megaupload zerbitzua
Megaupload eta orokorrean Megaword.com webgunean eskaintzen ziren zerbitzu guztiak Zibergelan azaldu ziren 2010eko abenduan, hemen dago lotura: http://zibergela.bitarlan.net/2010/12/10/megaworld-megaupload-eta-askoz-gehiago/
Baina, laburbilduz esan daiteke Megaupload nork bere fitxategiak “hodeira” edo Internetera igotzea ahalbidetzen zuen zerbitzua dela edo zela. Orokorrean, fitxategi handiak igotzen ziren, emailez bidaltzeko handiegiak zirenak. Igotako fitxategi bakoitzeko lotura publiko bat sortzen zuenez zerbitzu honek, lotura hutsarekin, partekatu ahal ziren hainbat fitxategi.
Webgune eta foro askotan, era honetan, Copyrightek babestutako edukiak partekatzen dituzte, musika, filmak edo filmen zatiak, besteak beste. Edukiak partekatzeko era honi, deskarga zuzena deitzen zaio, beste erabiltzaileren menpe ez dagoelako fitxategi hori deskargatzeko, zuzenean deskargatzen da erabiltzailearen ordenagailura. Gainera, deskargak automatizatzeko aplikazioak ere erabil daitezke, JDownloader (http://jdownloader.org/), adibidez.
Horrela, Internet erabiltzaile batzuk P2P bidezko sareak eta BitTorrent deritzenak ere ordezkatzen joan dira deskarga zuzenarekin.
Hala ere, zerbitzu hauek orokorrean eta Megaupload zehatz-mehatz, ez dira bakarrik babestutako edukiak partekatzeko erabiltzen. Hainbat erabiltzailek igotzen dituzte horrelako zerbitzuetara emailez bidaltzeko handiegiak izan daitezkeen fitxategi pribatuak edo babestu gabekoak. Horrela partekatu ahal dituzte familia edo lagunekin haiek sortutako audioak, bideoak, argazkiak, eta abar. Enpresa batzuek ere erabiltzen dituzte horrelako zerbitzuak aipatutako helburuetarako, arlo profesionalean.
Zer gertatzen da Megaupload webgunean dauden fitxategiekin
Esan bezala, erabiltzaile askok beren eduki pribatuak gordeta zituzten Megaupload zerbitzuan, eduki hori guztia FBIren esku dago une honetan. Eta erabiltzaileak aurkitzen dira ezin dutela inon eskatu beren eduki hori eta ez dutela inolako informaziorik. Ildo horretatik, internauta eta kontsumitzaile elkarte batzuek azaldu dute fitxategi horiek berreskuratzeko eskubidea izan behar dutela erabiltzaileek. Baina, oraindik ez da ikusten inolako argirik kontu honetan.
Antzeko zerbitzuen neurriak
Megaupload webgunearen antzeko webguneek Megauploadekin gertatu dena ikusita bere neurriak ere hartu dituzte eta zerbitzu ezberdinak kendu dituzte arazoak saihesteko. Adibidez, Fileservek deskarga asko dituzten fitxategiak igotzen dituzten erabiltzaileei ordaintzeari utzi diote, halaber babestutako edukia ezabatzen hasi dira.
Uploaded.to webgunearen arduradunak zorrotzagoak izan dira eta zuzenean AEBn emandako zerbitzua bertan behera uztea erabaki dute, beraz munduko beste estatuetan bai baina AEBn ez dute zerbitzurik emango, AEBko sarbideak haien zerbitzarietan blokeatuta.
Era berean, Filesonic zerbitzuak kendu du fitxategiak partekatzeko aukera, beraz, erabiltzaile bakoitzak berak igotako fitxategiak besterik ezin izango ditu deskargatu.
Horrez gain, Internet erabiltzaileen artean mesfidantza dago eta erabiltzaile askok eten egin dituzte webgune hauetan zituzten ordainpeko zerbitzuak eta beste asko ez dira ausartzen zerbitzu horiek kontratatzera dirua galduko dutelakoan.
Webgintzan parte hartzen duten teknologiak
Erabiltzaile batek bere nabigatzailean ikusten duen webgune bat garatzeko, teknologia ezberdinak erabiltzen dira. Batzuk nabigatzaileak erabiltzen dituen teknologiak dira, beste batzuk ordea, webgunea ostatatuta dagoen zerbitzariak erabiltzen ditu. Azkenean, erabiltzaileak ikusten duen webgunea da teknologia horien guztien nahasketaren emaitza, alegia, webgunea ostatatuta dagoen zerbitzariak nabigatzaileari informazioa bidaltzen dio eta informazio hori prozesatuta eta interpretatuta nabigatzaileak erakusten dio webgunea erabiltzaileari ikusten duen informazio eta itxurarekin.
HTML
Webgintzan erabiltzen diren teknologien artean, ziurrenik, HTMLa da ezagunena. Izan ere, HTMLa Interneten hastapenetik erabiltzen da, HTMLren bitartez sortu ziren lehenengo web orriak. Hala ere, sortu zenetik, teknologia guztiek bezala, aurrera egin du eta bertsio ezberdinak atera dira, azkena HTML 5 da (http://zibergela.bitarlan.net/2011/11/23/html5/). HTML izena, HyperText Markup Language adierazpenaren akronimoa da. HyperText hitzak, estekei esker, web orrialde batetik beste testu batzuetara, alegia, beste web orrialde batzuetara joateko aukera adierazten du. Markup Language du izena markaketa lengoaia delako. Hau da, etiketen bitartez, web orrialdean dauden elementuak sailkatzen dira eta nabigatzaileari esaten zaio, zer den parrafo bat, irudi bat, zerrenda bat, taula bat edo titulu bat, besteak beste. Lengoaia honen zehaztapenak W3C (http://www.w3c.org) nazioarteko erakundeak mantentzen ditu. Oso garrantzitsua da zehaztapen horiek eta estandarrak betetzea bai web garatzaileek bai nabigatzaileen garatzaileek. Webguneak nabigatzaile ezberdinetan era egoki batean ikus daitezen.
CSS
CSS, HTMLren kasuan bezala, nabigatzaileek web zerbitzaritik jaso, prozesatu eta interpretatzen dute. CSS bere jatorrizko izenetik dator Cascading Style Sheets, hau da, Kaskadako Estilo-Orriak. CSSak HTML dokumentuei itxura emateko erabiltzen dira. Hau da, HTMLren bitartez dokumentu edo web orrialde baten estruktura zehazten da eta CSSren bitartez, bere aurkezpena edo bere itxura. CSS lengoaiaren zehaztapenak W3C (http://www.w3c.org) erakundeak ere zehazten ditu eta halaber, kasu honetan oso garrantzitsua da web garatzaile zein nabigatzaileen partetik estandarrak errespetatzea.
Javascript
Javascript ez da HTML eta CSSen kasuan bezala maketatzeko lengoaia bat, programazio lengoaia baizik. Hau da, javascripten bitartez web orrialdean funtzionalitate eta eragiketa automatiko ezberdinak gehitu ahal dira. Aurreko kasuetan bezala, nabigatzaileek interpretatu eta prozesatzen dute javascript kodea, hau izan da askotan buruhauste handia web garatzaileentzat, batzuetan zaila zelako javascript kode bera nabigatzaile ezberdinetan ibiltzea, nabigatzaile bakoitzak ezberdin interpretatu ahal zuelako. Nahiz eta oztopo hauek hobetzen joaten diren.
Flash
Flash teknologia oso erabilia izan da animazioak eta eragiketa batzuk egiteko, nabigatzaileak exekutatzen du flash fitxategi bat eta pantailan erakusten du. Hala ere, oraindik bideoak on-line ikusteko asko erabiltzen bada ere, askoz gutxiago erabiltzen da gaur egun.
Zerbitzariko programazio lengoaiak
Aipatutako aurreko teknologiak, esan bezala, nabigatzaileak prozesatu eta interpretatu egiten ditu. Baina, egungo gehiengo webguneetan, prozesamendurik handiena web zerbitzarietan egiten da. Web zerbitzarian exekutatzen diren programen bitartez, datuak sartzen dira datu baseetan, kontsultatzen dira, prozesatzen dira eta emaitzak HTML eta CSS lengoaiekin nabigatzaileetara bidaltzen dira azken hauek informazioa erakus dezaten. Programazio lengoaia horiek nabigatzailean exekutatzen diren lengoaiek baino askoz gaitasun handiagoa dute eta horrek ahalbidetzen du deritzen web aplikazioak, intranetak eta extranetak garatzea. Web inguruneko programazio teknologia eta lengoaiarik ezagunenak PHP, Java, ASP, .NET, Python dira besteak beste. Web aplikazio garatuen hedapenean AJAX izeneko teknologiak ere zerikusi handia izan du. Teknologia hau zerbitzarian eta nabigatzailean exekutatzen da.
Datu Baseak
Zerbitzarietan ere datu baseak kudeatzeko sistemak erabiltzen dira, web zerbitzarian bertan edo beste zerbitzari batean instalatu ahal dira. Datu base hauen bitartez, web aplikazio baten datu guztiak kudeatu eta kontsultatu daitezke. Ohikoenak MySQL, PostgreSQL, Oracle edo SQLServer dira. Lehenengo biak, PostgreSQL eta MySQL datu base libreak dira.
