Internet, Nabigatzaileak

Xmarks bertan behera geldituko da 2011ko urtarrilan

xmarksXmarks nabigatzaileetarako oso gehigarri ezaguna da. Gehigarri honek edozein ordenagailutatik laster-markak eta gogokoak sinkronizatzea ahalbidetzen du. Web ingurunean barne ikusi eta kudeatu ahal dira estekak https://my.xmarks.com/ helbidean. Hasiera batean, Firefox nabigatzailerako gehigarri bezala hasi bazen ere, egun, Mozilla Firefox, MS Internet Explorer, Google Chrome eta Safari nabigatzaileetarako gehigarria zegoen. Oso gehigarri erabilgarria da ordenagailu edo gailu digital ezberdinetatik Internetera konektazen diren erabiltzaileentzat. Hala ere, 2011ko urtarrilaren 10ean bertan behera geldituko da zerbitzua, orrialde honetan adierazten duten bezala: http://www.xmarks.com/about/shutdown. Ez omen dute lortu negozio bideragarri bat aurrera eramatea. Antza, jartzen duten publizitatea, dituzten gastuen zati txiki bat ordaintzeko baino ez da heltzen. Une honetan 5 molioi erabiltzaileren mila milioi laster-marka baino gehiago kudeatzen eta sinkronizatzen ditu. Hala ere, aipatutako web orrialde honetan beste alternatiba batzuen berri ematen dute: Firefox Sync http://www.mozilla.com/firefox/sync/, Chrome Sync http://www.google.com/support/chrome/bin/answer.py?answer=165139 eta Windows Live Essentials http://explore.live.com/windows-live-devices-and-sync-program-settings-ui, hauek guztiak doakoak, eta Mobileme http://www.apple.com/mobileme/ erabiltzeko urteko 99$ ordaindu behar dira.

Internet

Interneten historia

Internet4Internet egunero erabiltzen dugu, eta batzuk konektatuta daude etengabe, etxean, lanean, sakelako telefonoan. Ezinbesteko baliabidea bihurtu da, baina atzera begira, gezurra badirudi ere, ez da pasatu hainbeste denbora, lehenengo enpresak edo entitateak internetera konektatu zirenetik eta are gutxiago lehenego etxebizitzak. Zer esanik ez, egungo tarifa lauak edo etengabeko konexioak, heldu ziren momentua ez dago batere urrun.

ARPANET, Interneten hasierak

Interneten historiaren lehen lerroak 1960. hamarkadan hasi ziren eta J. C. R. Licklider-rek, AEBko fisikari, matematikari eta psikologoak, idatzi zituen. Licklider-rek garai horretan jada, lehenengo sarea garatu baino lehen, aurreikusi zuen pentsamendu-gune erraldoi bat non gizakiek eta makinek elkarrekin lan egiten zuten sarean eta auzolanean gizartearen mesederako.

Ideia horretan oinarrituta ARPANET jaio zen. ARPANET lehenengo ordenagailu saretzat hartzen da. AEBko defentsa sailaren eta unibertsitatearen azpiegituraren bitartez sortu zen 1969an eta 1990 urtera arte Interneteko ardatz nagusia izan zen. Horrela, 1971n 23 ordenagailu zeuden konektatuta ARPANETera, unibertsitateetan eta ikerketa gune ezberdinetan. 1981ean 213 ordenagailu zeuden konektatuta eta kopuru honek handitzen jarraitu zuen, honela, 1983an 500 ordenagailu izatera iritsi ziren. ARPANET ez zen sare hierarkikoa, nodo guztiak ekipotenteak ziren eta ardura berdina zuten sarean.

Posta elektronikoa 1972 urtean asmatu zen eta urte bat beranduago trafikoaren %75 zerbitzu honi zegokion, bistan dago, honezkero zerbitzu honek lortutako arrakasta. FTP 1973an jaio zen ARPANETen fitxategien mugumendua errazteko.

TCP/IP egungo Interneteko oinarria

Interneten historiaren hurrengo inflexio-puntua, TCP/IP protokoloen garapena izan zen, ikerketa urte askoren ostean, 1983an protokoloen diseinua amaitu zen eta gaitu zen. Protokolo hauek arautzen dute egungo ordenagailu sareen diseinua eta garapena. Eta sortzaileen asmoa izan zen bitarteko sendoak sortzea informazioa era fidagarri batean garraiatu ahal izateko ordenagailu sareetan.

Teknologia honen arrakasta puntuetariko bat, ziur aski aurkezteko era izan zen. Izan ere, TCP/IP protokoloen diseinuak banakako txosten irekiak bezala hedatu ziren zientzilari eta ingeniarien artean, era horretan, sortzaileek ez ezik, beste guztiek ere iradokizunak eta iruzkinak egin ahal zituzten hasierako diseinuaren inguruan eta horrela, teknologia hobetu. Protokoloen dokumentazio ireki hau erabiltzen jarraitzen da, RFC edo Request for Comments (Iruzkin eskaerak, euskaraz) dute izena eta zenbaki batekin bereizten dira, dokumentu bakoitza Internet protokolo edo teknologia bakoitzari dagokio. Helbide honetan kontsultatu ahal dira ingelesez: http://www.rfc-editor.org/RFCoverview.html#history. Adibidez, HTTP protokoloaren RFCa, RFC 2616 da eta helbide honetan http://tools.ietf.org/html/rfc2616 ikus daiteke.

Mundu Zabaleko Amarauna, WWW

WWW (World Wide Web) edo web, Mundu Zabaleko Amarauna euskaraz, 1989 urtean jaio zen eta teknologia honen bitartez Interneten dagoen informazio erraldoia lotuta dago, hiperlink deritzonak erabilita. Tim Berners-Lee izan zen asmatzailea eta WWW osatzen duten hiru zutabe diseinatu zituen. Alde batetik, web zerbitzaria, hau da, eskatzaile bati web orrialdeak ematen ddizkion aplikazio bat, eskatzailea, web arakatzailea izaten da. Beste alde batetik, HTML lengoai informatikoa web orrialdeak eraikitzeko eta haien arteko loturak sortzeko erabil daitekeena. Hirugarrenik, HTTP protokoloa, web orrialden transmisiorako nabigatzaile eta zerbitzariaren artean.