Mai, 31
2013
Internet, kontzeptuak, Mugikorrak, Sakelako Telefonoak, Sareak, tabletak

4G telekomunikazio teknologia, atarian

4g_44G edo laugarren belaunaldiko gailu eramangarrietarako telekomunikazioen teknologia, egungo 3G sarearen oinordekoa da. Horietan, telefono sarea erabiltzen da datuak eta ahotsa bidaltzeko kablea ordezkatuz. 4G sareek banda zabalera handiagoa ekarriko dute USB modemdun eramangarri, smartphone, tableta zein beste gailu eramangarrietan, egungo Internet sarbidea hobetuz. Onurak hainbat eratara nabarituko dira: sakelakoetako web atzipen bizkorragotik hasita, VoIP edo Internet bidezko deiak, sarera bideratutako jokoak, bereizmen handiko sakelakoetarako telebista zerbitzuak, bideo-konferentziak edota sareko konputazioan igarriko da aurrerapena, besteak beste.

Pare bat urte badira Europako hainbat herrialdek 4G LTE sareak erabiltzen dituztela. Hedapena nahiko motel doa, baina Frantziako nukleo handietan laugarren belaunaldiko sare mugikorrak abian dira dagoeneko (Lyonen, Montpellierren eta Parisen). Euskal Herriari dagokionez, Bizkaian emango da estreinaldia, iturri guztien arabera. Ate joka daukagun hori, baina, 4G-LTE edo 3GPP Long Term Evolution izeneko aldaera da, Europan dagoen bakarra eta hasieran Hego Korean garatu zutenaren hobekuntza.

Horren ezarpenen arabera, 100 Mbps abiaduraz deskargatu ahal izango da informazioa saretik. Baina, egiari zor, seinalea igortzen den frekuentziak ezartzen du balio hori, eta konpainia bakoitzak frekuentzia desberdina baliatu dezakeenez, kasu batzuetan 60 Mbps ez gainditzea pentsatzekoa da, beharrezko 20 MHz ordez 15 MHz-rako gaitasuna baita muga. Datu hau gainera, estaldurarekin ere lotuta dago, ezen geroz eta frekuentzia altuagoa den, eraikinak gurutzatzea gehiago kostatzen zaiola seinaleari. Esan beharrik ez dago etxe askotako Internet abiadura baino hobea dela hori, dena dela. Izatez, bertsio hori baino ahaltsuagoa da nazioartean onartutako 4G estandarra: 1 Gbps abiadura gailurrak jotzeko gaitasuna du.

Telefono konpainien dantza, abian

Dagoeneko hainbat prezio eta eskaintza badaude aukeran. Hego Euskal Herrian Vodafone izango da aurrenekoa, gaur bertan Bilbon ezarriko baitu 4G sarea 20 MHz-tara eta 2 hilabeteren buruan Yoigo eta Orange batuko zaizkio. Ipar Euskal Herrirako, berriz, Bouygues Telecom konpainiak ekainean ezarriko du abiadura handiko sare mugikor berria.

Prezio batzuk ere ezagutu daitezke dagoeneko, eta martxan dagoen lekuetan 40 eurotik hasita 140 eurorainoko eskaintzak daude. 2 GB-eko gehienezko langatik 6 GB-erainoko deskarga muga izango da aipatu abiaduran.

LTE jasan dezaketen gailu pribilegiatuak

Sare berria aurki prest egotearen onuradunak erabiltzaile apur batzuk besterik ez dira izango, dena den. Izan ere, azken belaunaldiko sakelako garestienak bakarrik daude prest 4G baliatzeko: Apple-ren iPhone 5, iPad 4 eta iPad Mini (azken bien Wifi bertsioen salbuespenarekin); baita HTC One, LG Optimus G, Nokia-ren Lumia 820 eta 920, Samsung Galaxy S4, Sony-ren Xperia Z (telefonoa nahiz tableta) eta Xperia SP, Huawey P2 eta G256 eta Motorola-ren Razr HD ere. Gogoan izan, litekeena dela telefono eta tableta berberaren bertsio desberdinak egotea lurralde artean, eta ondorioz, Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherean Samsung etxearen Galaxy S3 4G sakelakoaren eta Galaxy Note 10.1 4G bertsio bereziak eskuratu daitezke.

Bosgarren belaunaldia ere pronto

Aurreko belaunaldiari ganoraz hedatzeko astirik eman gabe, dagoeneko berria ere asmatu dutela ematen du. Horren xehetasunak oraindik ere ez daude adostuta; alabaina, Hego Koreako Yonhap albiste agentziaren arabera, belaunaldi aldaketa markatzeko bezain besteko jauzia eman da dagoeneko, Samsung etxeak 1 Gbps-ko abiadura probatzen izandako arrakasta itzelarekin. 10 Gbps-etara iristeko indarra omen dauka eta 2020. urterako kaleratzeko moduan izango omen dira.

Mai, 24
2013
Internet, Sareak

Non argindarra, hor sarea

PLC gailuakMaiz arazoak sortzen dira sare konexioa etxeko edo enpresaren txoko guztietara hedatzeko. Izan ere, sare kablearen bidezko konexioa puntu zehatz batzuetan baino ezin da egon eta Wi-Fiak ere bere mugak ditu. Distantziak, hormek, interferentziek, eta beste hainbat oztopok ahultzen dute WI-Fiaren seinalea.

Gainera, etxeetan gero eta aisi tramankulu gehiagok behar dute Internetarako konexioa, ordenagailuak, sakelako telefonoak, tabletak, bideo-jokoen kontsolak, multimedia telebistak eta beraz gero eta leku gehiagotan beharrezkoa da Internet edo sarerako konexioren bat.

Bada, artikuluaren tituluan esaten den bezala, non argindarra, hor sarea. Bulego edo enpresa batean dagoen edozein entxufetara, edozein lokiatara sare konexioa eramatea dago. Gainera, era errazean eta ezagupen teknikorik gabe egin daiteke eta gailuak prezio onargarri batean aurki daitezke.

PLC teknologia

Hori egitea ahalbidetzen duen teknologiak PLC izena du, Power Line Comunications ingelesez, komunikazioak argindarraren lineatik, alegia. Beraz, PLC teknologiaren bitartez, jada dagoen azpiegitura bat, argindarraren instalazioa, erabiltzen da Internet eta sarea txoko ezberdinetara hedatzeko. Hala, bada, argindarraren azpiegitura datuak abiadura handian transmititzeko azpiegitura bihurtzen da.

PLC teknologia ez da berria, baina bai azken garai honetan garapen izugarria izan duela etxeetan erabiltzen diren gailuen artean gero eta gehiagok Internet konexioa eskaintzen dutelako, arestian esan bezala.

Nola dabil

Sare hauek oso era erraz batean instalatzen dira. Alde batetik, gailu txiki bat sare kable batekin ohiko routerrera konektatzen da eta gailu bera edozein entxufetan sartzen da. Hori eginda badago sare konexioa argindarraren linean. Beste aldetik, sarea jarri nahi den lekuetan antzeko gailuak jarri behar dira edozein entxufetan. Gailu hauek, sare konexioa daukate eta beraz, sare kablearekin edozein gailu konekta daiteke. Halaber, gailu hauetariko batzuek sare konexioaz gainera Wi-Fi konexioa ere eskaintzen dute, beraz, horien bitartez Wi-Fi estaldura ere zabaldu daiteke. Wi-Fia eskaintzen duten gailuak sare konexio hutsa eskaintzen dutenak baino garestixeagoak dira.

Routerrera konektatzen den gailua zein beste lekuetan konektatzen direnak sinkronizatu behar dira, horretarako normalean nahikoa da bi gailuetan dagoen botoi banari sakatzea.

Hauetariko gailu batzuek web bidezko konfigurazio aplikazioa eskaintzen dute, beraz nabigatzaile batekin lehenetsita datozen hobespen batzuk alda daitezke.

Ezaugarri orokorrak

Egun saltzen diren gailu gehienetan 200MBko abiadura agintzen dute fabrikatzaileek, baina abiadura hau normalean ez da erreala izaten eta abiadura txikiagoa lortzen da. Hala ere, ohiko sare lokal gehienek 100MBeko abiadura dute, gutxi batzuek 1GBeko konexioa badaukate ere. Beraz, 200MBko abiadura iritsi ez arren, oso abiadura jatorra da.

PLCra konektatzen diren ordenagailuak ez dira konmutadore eran konektatzen, switch edo etxean erabiltzen diren routerren kasuetan bezala, baizik eta konzentratzaile eran, hau da, hub gailuen kasuan legez. Nolabait azaltzeko, PLCren bitartez sarera konektatuta dauden gailu guztiek bide bakarra partekatzen dute beren datu transferentzia guztietarako, etxeko routerrean edo switch batean, ordea, gailu bakoitzak bere bidea du eta switchean kozentratzen eta zentralizatzen dira datu transferentziak.

Fabrikatzaileak

PLC eta PLC Wi-Fi fabrikatzaile asko daude eta batzuk oso ezagunak dira dagoeneko sareen arloan, besteak beste: D-Link, Lynksys, Hercules, Sitecomp, TP-link, Level One, Conceptronic, Devolo, Netgear edo Belkin dira ezagunenetarikoak.

Mai, 23
2011
Internet, kontzeptuak, Sareak

Norena da Internet?

Internet hainbat sare mota elkar konektatzen dituen sare logiko izugarri bat da. Babeleko dorrea balitz bezala, sare ezberdinek hizkuntza propioak erabiltzen dituzten arren, guztiek elkar komunikatzeko lengoaia komun bat erabiltzen da: TCP/IP gisa ezagutzen den protokolo sorta. 1969. urtean egin ziren Ameriketako Estatu Batuetan ordenagailuen arteko lehen konexioak, eta sortu zen sareari Arpanet izena jarri zioten.

Internet sarearen gainean sortutako zerbitzu arrakastatsuena World Wide Web edo www gisa ezagutzen duguna da. 1989. urte inguruan sortu zuten, Genevako CERNen, Tim Berners-Lee ingelesak eta Robert Cailliau belgiarrak.

Internet osatzen duten elementu guztiak konektatu ahal izateko, router, satelite, hari eta beste gailu batzuez osatutako izugarrizko azpiegitura dago. Hariek estatuak zeharkatzen dituzte, azken muturrean dauden lurraldeak ere elkar konektatzeko. Pieza txikiz osatutako erraldoi baten gisa irudikatu daiteke Internet.

Ba al du Internetek jaberik?

Galdera honi bi erantzun posible eman diezaizkiokegu: inor ez, edo jende enpresa asko. Lehen aipatu dugun erraldoiari erreparatzen badiogu, inor ez da Internet oso horren jabe; badira Interneten egitura eta arauak ezartzen dituzten erakundeak, baina ez dute Interneten inongo jabetzarik.

Internet jende askorena dela ere esan dugu, milaka pertsona eta talderena. Hainbat atalez osatuta dago Internet, eta pieza horiek guztiek bere jabea dute. Egitura fisiko edo bizkarrezurra, hasiera batean Arpanet izenez ezagutzen zena, hainbat konpainiaren eskuetan dago, hala nola: Verizon, AT & T, Qwest, Sprint edo IBM bera. Internet erabiltzen dugun bakoitzean, gure informazioak konpainia horiek jarritako hari eta zirkuituak zeharkatzen ditu. Internet erabiltzaileen eskura jartzen duten enpresak ere hor dira, ADSL edo zuntz optikoa eskainiz, eta azken enpresa horiek sare fisikoaren jabeekin egiten dituzte erabilera eta negozio hitzarmenak.

Nork antolatzen du Internet?

Inor ez bada Internet osoaren jabe, nork antolatzen du sarea, nork ezartzen ditu arauak? Internet osatzen duen sistema ezberdinen lingua franca TCP/IP protokolo familia da, eta, Internet garatzen joan den heinean, protokoloa ere aldatuz joan da. Protokoloaren aldaketak eta azpiegitura gainbegiratzeko, hainbat taldek egiten dute lan: Internet Society (ISOC) delakoak estandarrak garatzen ditu; Internet Engineering Task Force (IETF) delakoak, dituen lan talde ezberdinen bidez, azpiegitura eta estandarren diseinuan egiten du lan; eta azkenik, ICANN erakundea Interneten erabiltzen ditugun izenen kudeaketaren arduraduna da.

Sarearen neutraltasuna

Sare osoaren jabetza duen enpresa edo talderik ez badago ere, hainbat enpresa Interneten alor jakin batzuen jabe dira. Interneten bizkarrezurra diren harien jabetza, esaterako, ez dago enpresa askoren eskutan, eta sarearen neutraltasuna kolokan egon daitekeela pentsatzea zilegi da. Sare neutraltasuna printzipio bat da, zeinetan informazioaren joan-etorria ez den baldintzatzen garraiatzen den edukiaren arabera. Askorentzat hori da Interneten balio nagusiena: berdin da Amazon moduko enpresa bat izan, edo norbanako xume bat; biek eskaintzen dituzten edukiak berdin-berdin zerbitzatu eta garraiatuko dira informazio hori eskatu duen gailura.

Dena den, ugariak dira neutraltasun hori kolokan jartzen duten jokabideak. Adibide gisa: Txinak hainbat eduki zentsuratzen ditu; sakelako telefonoen enpresa askok, ahotsa datu bidez garraiatzen dituzten aplikazioak (skype kasu) debekatu edo oztopatzen dituzte; Telefonica eta beste operadore batzuek Googlek lortzen dituen mozkinen parte bat nahi dute, eta, presio moduan, YouTubek eskaintzen dituen edukiak modu geldiagoan zerbitzatzen dituzte.

Horren guztiaren aurrean, guifi.net gisako ekimenak benetako sare neutrala aldarrikatu eta eratzen doaz.

1 2 3 4