Oso garrantzitsua da ahalik eta babestuen izatea norberaren ordenagailua edo ordenagailuak, zer esanik ez nolabait, lanerako erabiltzen badira. Izan ere, betidanik birusak eta software gaiztoak egon badira ere, beren hedatze lana asko erraztu da Interneti esker eta are gehiago banda zabalarekin. Birus hitza malware hitza baino ezagunagoa da ordenagailuari kalte egin ahal dion softwarea adierazteko. Hala ere, birusak beste malware mota baino ez dira, izan ere, beste mehatxu asko ere badaude informatika mundu honetan, phising, Troyako zaldiak, spama, spyware edo har informatikoak, esaterako.
Berez, birus informatikoen xede nagusia, birus biologikoen kasuan bezala, hedatzea da eta ez kaltea sortzea. Alabaina, aipatutako malware mota hauek guztiak kaltegarriak izan daitezke eta kalte egiten diete ordenagailuei gehienetan. Ordenagailuaren baliabideak edo banda zabaleraren erabilera gutxienez suertatu daiteke kaltetuta, nahi gabeko publizitatea ere jaso daiteke, beste kasu batzuetan eta hortik aurrera kalteak askoz larriagoak izan daitezke. Datuak edo sistema hondatzea, edota informazioa eta datuak lapurtzea, esaterako, informazioaren arabera larriagoa izan daitekeena, adibidez on-line bankurako sarbidea, edo beste webgune edo beste aplikazio batzuetarako erabiltzaile eta pasahitzak zein informazio estrategikoa, enpresen kasuan.
Eraso informatikoen kontrako babesa
Sistema babesteko har daitezke neurri batzuk. Nagusiak dira, ez egikaritzea seguru zer den jakiten ez den aplikaziorik, eta ez ematea daturik ziurtatu aurretik nahi den entitateari ematen zaizkiola eta jakina, ez eman behar baino datu gehiago.
Kontutan hartu behar da, finantza entitateak inoiz ez dituela bere webgunean sartzeko datuak posta elektronikoz eskatuko, beraz, ez zaie kasurik egin behar datu mota hauek eskatzen dituzten posta elektronikoei. Honetaz aparte, beste segurtasun neurri erraz batzuk har daitezke, adibide gisa, ordenagailuan lan egitea soilik egiten ari garen atazek behar dituzten baimenekin, eta baimen gehiago dituzten erabiltzaileekin saioa hastea soilik aplikazio bat instalatu edo sistemaren konfigurazioren bat aldatu behar denean. Bestetik, Internetetik edo beste bide batetik fitxategiren bat jasotzen denean birusik ez daukala ziurtatu behar da eta era berean fidagarria izan behar da webgunea edo bidali digun entitatea edo pertsona. Halaber, nahiko garrantzitsua izaten da sistema eragilea eguneratuta mantentzea eta badaezpada ere, datu garrantzitsuen ziurtasun kopiak egitea.
Aipatutako neurriek saihesten dute askotan software gaiztoaren biktimak izatea, baina ez dira nahikoak ordenagailua erasoen informatikoen aurka babestuta edukitzeko, beti ere, gomendagarria da antibirusen bat instalatuta edukitzea.
Doako antibirusak
Badaude zenbait antibirus doakoak direnak eta MS Windows sistemetan instalagarriak, ClaimWin antibirusa gainera, software librea da, web gune honetatik deskargatu daiteke http://www.clamwin.com/ eta euskaraz ez dago, bai ordea beste hizkuntza batzuetan, gazteleraz, frantsesez edo ingelesez, esaterako. ClaimWin bateragarria da MS Windows 7, Vista, Me, 2000, 98, Server 2003 eta Server 2008 sistemetan. GNU/(Linux sistemetarako ClamAV eskuragarri dago helbide honetan: http://www.clamav.net/. Mac Os X sistemetarako ClamXAV deskargatu daiteke hemendik: http://www.clamxav.com/.
Microsoftek ere bere doako antibirusa dauka Microsoft Security Essentials, hemendik deskargatu daiteke: http://www.microsoft.com/Security_Essentials/. Eta antza denez, ondo burutu du lana Microsoftek oraingo honetan. Izan ere, Anti-Virus Comparative erakundearen ikerketa baten arabera nahiko ondo ateratzen da Microsoften antibirusa, hain zuzen ere, malwarea kentzeko orduan ez ezik errendimenduaren aldetik ere emaitza onak eskuratu ditu. Microsoft Security Essentialsek birus, spyware, Troyako zaldi, har informatiko eta beste malware motaren kontra babesten du sistema.
AVG Antivirus aplikazioa ere nahiko ezaguna da doako aplikazio babesleen artean, hala ere, ordainpeko bertsioek askoz babesa handiagoa eskaintzen dute doakoak baino. Hemen daude eskuragarri bertsio ezberdinak: http://free.avg.com
On-line malware azterketa
Antibirus batzuek ere on-line malware azterketa egitea ahalbidetzen dute nabigatzaile baten bitartez eta antibirusa instalatu gabe. Panda Active Scan da horietariko bat eta oso erabilia, hemendik probatu daiteke: http://www.pandasecurity.com/activescan/index/. Hori bai, Panda SecurityEuskal Herriko enpresa izan arren, Active Scan ez dago euskaraz, frantsesez, gazteleraz edo ingelesez bai, ordea. Kaspersky-k ere badauka bere on-line malware azterketa, hemendik erabili daiteke: http://www.kaspersky.com/kos/english/kavwebscan.html eta Bitdefenderrena erabiltzeko helbide honetara jo daiteke: http://www.bitdefender.com/scanner/online/free.html. Hauek, aukera batzuk dira beste batzuen artean.
Jakina den bezala, Internet hedapenak malware eta birusentzat zabaltzeko bide garrantzitsu bat suposatu du. Halaber, USB memorien hedapenaren ondorioz, malware eta birus asko heltzen dira ordenagailuetara. Izan ere, USB memoria hauek ordenagailu batetik bestera mugitzen dira askotan, erabiltzailearenak ez diren ordenagailuetatik, sarritan. Beraz, ez da batere zaila malwarez kutsatzea. Honi irtenbidea emateko MXOne erabil daiteke. MXOne kanpoko euskarrietarako antibirusa da.
Kaspersky ziurtasun enpresa ezagunak iragarri du ABEn patente bat lortu duela malwarearen kontrako irtenbide bat garatzeko. Karsperskyren hardware irtenbidea sistema eragiletik kanpo lan egingo luke, CPU eta biltegiratze euskarriaren artean.
