Hardware, Osagarri Informatikoak

Elikadura iturrien tentsioei adi

EP-TA10EWEEgun, ia gailu guztiak kargatzen dira USB kable bidez. Smartphone, tableta, musika erreproduzitzailea edo dena delako gailuek USB oinarri duten elikadura iturriak erabiltzen dituzte. Kaxan paretako entxufean sartzeko osagarria ere ekartzen duten arren, USB kable hutsa dakartenak ere badira maiz. Askok egokigailu hori aparte erosteko aukera egiten dute orduan. Kargatzeko sasoian beti ordenagailu edo eramangarriaren menpe ez izateko, batik bat.

Kontua da gailu elektroniko berriak erosi ahala, elikadura iturri berriak pilatuz joaten direla etxeko tiradera eta zokoetan. Eta egia esanda, gehienetan elkarrekin bateragarriak izaten dira, gainera.

USB estandarra egitearen ondorioa da. Horri esker, norbere elikadura iturria etxean ahaztuta ere, lagunarena maileguan har eta telefonoa karga daiteke. Marka desberdinekoak izan arren. Apple etxeko tresnak dira salbuespena: haiek erreten eta kable bereziak baitituzte, temati.

Hala ere, arazo bat ageri da: kargatzaile eta erreten guztiek ez dute tentsio berdina ematen. Sarritan gertatzen da eramangarriaren erreten batean bizkorrago kargatzea bestean baino. Mahai gaineko ordenagailu batzuetan, itzalita daudela ere, uzten dute USB erretenaren bitartez kargatzen. Ez dago misteriorik horretan.

Funtzionamendua

USB kableek elektrizitatea eta datuak transmititzeko balio dute. Hala, datuen trukea norantz bitarakoa den artean, karga emailetik hartzailera doa bakarrik. Funtsean, USB konektoreek lau hagin dituzte, beste hainbeste hariz osaturiko kableari lotzen direnak. Hari horietako batek elektrizitatea garraiatzen du, beste batek lurrerako babesa; azken pareak datuen sarrera eta irteerarako dira.

Ohikoenak dira USB 1.0 eta 2.0 estandarrak, eta horien bidez ematen den elektrizitatearen tentsioa eta intentsitatea adostuta daude, 5V eta 500mA-tara, hurrenez hurren. USB 3.0 bertsioan, berriz, 1500mA-tara irits daiteke. Batzuk zein besteak desberdintzeko, erretenaren barruko plastikotxoaren koloreari begiratzea besterik ez dago. Azken honetan, urdina da beti.

Hori da espezifikazioek ezarria. Baina elikadura iturri asko daude arau horiek apurtzen dituztenak. Esate baterako, iPadaren elikadura iturriak 2100mA ematen ditu 5V tentsioan.

Erre daiteke gailu bat okerreko kablearekin?

Ez, baina salbuespenak salbuespen. Adibidez, kargatu nahi den smartphone-ak 900mA intentsitateko elikadura badu lehentasunez, iPadaren elikadurarekin erre egingo al da?

Ez. Eta, gainera, bizkorrago kargatu behar luke. Alderantziz ere kalterik ez, kargatzea amaigabea bihur daitekeen arren. Gailuak behar duena soilik eskatzen du beti; eta emaileak ere, eman dezakeena baino gehiago ezin dezake eman inoiz. Ez dago arriskurik.

Kableen eta elikaduren pegatinei kasu egin: output jartzen duen lerroan ageri dira aipatu datuak. Bateria erretzeko benetako arriskua tentsioan dago, baina ez da ohiko kontua 5V baino gehiagokorik aurkitzea. Hots, 5,2V tentsioa duten kableen eta elikaduren desberdintasuna, onargarria da. Arrisku langa 6V-tik aurrerako kasuetan ezar daiteke; hortik aurrera, txikizioa segurua da. Hala ere, ez dadila inor larritu, ez baita ohikoa horrelakorik aurkitzea. Ez daude araututa, eta salbuespena dira.

Maltzurkeria kasuak

Behin baino sarriago, gertatzen dira USB elikadura konektatu eta ezin kargatzea. Gezurra dirudien arren, fabrikatzaile batzuen maltzurkeria edo diru gosea egoten da horren atzean. Etxe batzuetako USB elikadurek txip bat daramate, eta, datuen portutik ez badute seinalerik jasotzen, karga ere desgaitzen dute. Horrela, marka berdineko ordenagailu edo elikadurak erostera behartzen dituzte erabiltzaileak.

android, Aplikazioak, Apple, Mac, Mahaigaina, Mugikorrak, Sakelako Telefonoak, Software Librea, tabletak, Windows

Telegram mezularitza, Androiden euskaraz dagoeneko

mzl.mrljtkosBolo-bolo dabilen berehalako mezularitza aplikazioa da Telegram. Gainontzekoekin alderatuz, indargune garbiak ditu: mezu sekretuen trukea ahalbidetzen du; talde handiagoak osa daitezke; bakarrik suntsitzen diren aldi baterako txat sistema du; doakoa eta publizitaterik gabekoa da. Gainera, nahi den lekutik konektatzekoa da: Android, iOS, Windows eta MacOS sistema eragiletarako topatuko dugu.

Software librean eginda dagoela baliatuta, Bitarlan eta Gauekok itzuli egin dute aplikazioa. Aurrena gaztelerara eta ondoren euskarara itzuli dute. Software librearen abantaila ulertzeko amonaren pastelaren konparaketa erabili ohi da: pastelarekin batera (aplikazioa) errezeta banatzen da (iturburu kodea). Behin osagaiak eta pausoak jakinda, dakienak hobetu dezake. Telegram, era honetara hobetu dute GPL lizentziaren babesean.

Egitekoak eginda ere, egun batetik bestera ez dira aplikazio biltegiak eguneratzen. Telegramen sortzaileek sisteman txertatu zain egon beharko da, oraindik, euskaraz ikusteko.

Androiden euskarazko bertsioa

Bertsio ofiziala argitaratu artean, zain egon nahi ez duten ipurterreek Telegram euskaraz instala dezakete. Android sistemak honelako lasterbideak onartzen ditu; hots, Google Play dendatik kanpoko aplikazioak instalatzea baimentzen du norbere ardurapean. Behin-behinekoa instalatzeko:

Dagoeneko Telegram aplikazio ofiziala instalatuta izanez gero, desinstalatu; aplikazio hau Google Playtik ez denez instalatzen, Android ezarpenetara joan, eta Segurtasuna atalean: Baimendu iturburu ezezagunetako aplikazioak instalatzea gaitu; deskargatu aplikazioa hemen dagoen loturatik: http://bitarlan.net/telegram/Telegram-Euskaraz1.3.7.apk; Android telefonoaren pakete instalatzailearekin irekiko da; behar diren baimenak onartu, eta Instalatu botoia sakatu.

Telegram euskaraz agertuko da horrekin. Gainera, Telegram bertsio hori euskaraz besterik ez dagoenez, Android sistema beste hizkuntza batean duenak ere euskaraz ikusiko du Telegram.

Bertsio hau 1.3.7 bertsioan oinarrituta dago, hau da, publikoa den bertsio zaharrenean. Bertsio berriena Google Play-en 1.3.17 da. Hori publiko egiten dutenean eguneratuko dute Bitarlanen webgunean.

Itzulpenari buruzko iradokizunak bidaltzeko Bitarlan epostara mezua bidal daiteke.

Streaming, Telebista

Zertarako dira ‘smart TV’ edo telebista adimentsuak?

samsung-smart-tv-evoluzioneInternetera konektatzeko telebistak dira smart TV ezarpena dutenak. Gainontzekoek ez dituzten konexio eta konputazio gaitasunak dituzte; horregatik esaten zaie telebista adimentsuak edo smart TV-ak.

Atzealdeko Ethernet erretenean kablea sartuta edota haririk gabe wifi bidez konektatzen dira amaraunera. Kontuan izan behar da batzuetan wifi eranskina aparte ordaintzekoa dela.

Ordenagailuek eta sakelakoek bezala, sistema eragile bat dute, eta antzeko gauzak egiteko gai dira. Hau da, hainbat telebistak bezala, bereizmen handiko kateak eta kate arruntak erakusten dituzte. Baina, aldi berean, aplikazio sorta duen menu bat ere badute, batez ere musika eta bideo emanaldiak dituena.

Lehentasunezko aplikazioak dituen arren, aplikazio berriak instalatuta bakoitzak bere gustura jantz dezake smart TV-a. Izan ere, etxe bakoitzak bere aplikazio denda du; sakelakoetan eta gisakoetan bezala, nahi diren aplikazioak bilatzeko eta instalatzeko, alegia.

Internet zerbitzua

Ordenagailua piztu behar izan gabe, eguraldia begiratu, albisteak irakurri eta sare sozialak eguneratu daitezke. Litekeena da, alabaina, telebista adimentsuen gehigarri hoberena eskaripeko bideo zerbitzuena izatea. Alor horretan, eskaintza zabala da. Esaterako, Youtube erabiliz, doako musika bideoak, filmen trailerrak eta erorikoen bideo barregarriak jaso daitezke, besteak beste; Netflix alokairu edo harpidetza bidezko zerbitzuak erabil daitezke, eta haien ehunka pelikula eta telesail biltegirako sarbidea lortu. Zerbitzu hauetaz aritu gara jada aurten: http://zibergela.bitarlan.net/2013/10/31/telebista-bestelako-pantailetara/.

Eta, hori gutxi balitz bezala, halaber, Twitterren gertatzen ari denaren berri eman daiteke, edo Facebooken ikusten denarekin egoera eguneratu. Batzuetan, nabigatzailea ere izaten dute telebista horiek, eta sarea arakatzeko erabil daitezke zuzenean. Azken horietarako, gomendagarria da telebista adimentsua dagoen etxearekin bateragarria den haririk gabeko teklatu bat izatea, erosotasunagatik. Bestela, telefono eta tabletetarako aplikazioak ere badira, urrutiko aginte gisa erabiltzeko, horiek onartzen dituzten telebistentzat.

Hala ere, aukera horiek guztiak ez dira beti ematen, funtsean telebistak direlako, eta ez ordenagailu osoak. Eskaintza asko alda daiteke bertsio batetik bestera, eta, are gehiago, hainbat etxeren artean. Hots, denek ez dute sare sozialetarako sarbiderik; gutxiago dira nabigatzailea dakartenak. Bakan batzuek, berriz, bideo bidezko deiak edo bideokonferentziak ere egin ditzakete: Skype plataforma eta dakarten webcama baliatzen dutenek, hain zuzen.

Aplikazioak eta osagarriak

Azken belaunaldiko telefonoen funtzionamendua imitatzen dute smart TV-ek. Fabrikatzaile bakoitzak bere denda propioa erakusten du lehentasunezko aplikazioekin batera. Panasonic eta Samsung dira, gaur-gaurkoz, alderdi hori garatuen duten etxeak.

Hainbaten artean, Panasonic aplikazio dendan jokoak aurki daitezke. Ondoren, horietan jolasteko nahiz beste funtzio askotarako osagarriak ere kaleratu dituzte: bideo jokoetarako hari gabeko agintea; pantailan zuzenean idazteko Stylus edo arkatza, etxekoei oharrak uzteko; pisua kontrolatzeko eskumuturrekoa eta abar. Aginte erak ere garatu dira, eta jada badira ahots aginduekin edo eskuen mugimenduekin kontrola daitezkeen telebistak.

Smart TV telebisten eragozpen nabariena bertsio bateragarritasuna da. Hau da, 2012ko telebistaren softwarea zaharkitua gera daiteke, eta 2013ko etxe bereko aplikazioek ez diote balioko. Hori konpontzeko, Samsung etxeak beren telebistei atzean eransteko osagarriak prestatu ditu. Aurreko urteetako bertsioak azkenengo ezarpen eskaeretara irits daitezke telebistari gehigarria erantsita. Smart Evolution Kit moduan eska daitezke horiek, eta, horrela, telebista berria erosi beharrik ez dago.

Bestelako aukerak

Irakurritakoa gustuko dutenek telebista mantendu eta antzeko ezaugarriak dituzten alternatibak balia ditzakete. Interneterako sarbidea duten hainbat gailuk ematen dituzte halako zerbitzuak, eta telebistari lotzeko balio dute. Esaterako, top box, bideo kontsolak, egokitutako Blu Ray erreproduzigailuak, edo, besterik gabe barruan dutena partekatzeko norberak prestatutako ordenagailuak edo Home Theatre PC deituak.

Aipamen berezia merezi dute top box izenekoek. Horiek Google TV, Apple TV edo Boxee Box bezalako gailu txikiak dira, eta telebistaren aldamenean jartzen dira. Smart TV baten baliokideak edo ahaideak dira, eta edukiak streaming eran emateko aukera zabala dute.