Mahaigaina, Mantenimendua, Segurtasuna, Windows

Windows XPren eguneraketak bertan behera

saioa itxi xpWindows XP plazaratu zutenean 2001ean, inor gutxik imajina zezakeen 2014an oraindik bizirik eutsiko zionik jardunari. Harrigarriena da, baina, oraindik arrakasta duela. Munduan bilioi bat ordenagailu daudela kalkulatzen da, eta horietatik %40k Windows XP darabilela. Alimaleko kopurua da hori hamar urte baino zaharragoa den sistema eragile batentzat. Ikusi besterik ez dago gehien erabilien zerrendan bigarrena dela XP, egun dagoen sistema eragileen eskaintza zabala den arren. Windows 7 da sailkapen buru orain.

Windows XP plataforma denbora luzez jendearen gogoko izan bada, hein batean, aurrekoekin zein hurrengo Vistarekin alderatuta, egonkorra, bizkorra eta nahiko erabilerraza izan delako da. Hala ere, aldeak murriztu dira eta eskaintza zabaldu. Baina, hamar urteren buruan, askok egin dute Windows berdinarekin jarraitzeko aukera. Askotan, besterik gabe; behin ohituta, erosoena zaielako.

Microsoften hitzetan, informazio eta komunikaziorako teknologiek etekina eman dezaten, berritu beharrekoak dira. Softwareak hamar urteko bizi zikloa nahikoa duelakoan, muga horren ostean doako sostengua mozteko irizpidea ezarri berri dute. Esan gabe doa, lizentzia eta ordenagailu berriak erosteko gonbidapena dela.

Ondorioa da, apirilaren 8an Windows XP eta Office 2003 bulegotika programen bildumaren doako eguneraketak bertan behera geratuko direla. Aldiro automatikoki deskargatu eta instalatzen diren partxeak edo adabakiak dira, hackerrek sisteman aurkitu eta baliatzen dituzten segurtasun akatsak estaltzeko behar-beharrezkoak.

Eragina

Ez litzateke aurreneko aldia Windows XP-ren bizi zikloaren azkena iragarri ondoren luzatzen dutena. Oraingoak, baina, atzera bueltarik gabeko erabaki komertziala dirudi. Eguneraketak kentzeaz gain, erabiltzaileentzako arreta zerbitzua ere kendu egingo dute. Eta albo ondorio gisara, gainontzeko hardware fabrikatzaileek eta software garatzaileek ere beste hainbeste egingo dute, benetako kalte bihurtzeraino.

Izan ere, eta Microsoften babesik gabe, ez du hankarik ez bururik segurtasun zuloz eta akatsez beteriko plataforma baterako software berria garatzeak. Bestela ere, pentsa daiteke nahiko denbora eta lan izango dutela Windowsen beste plataformetarako haien programak egokitzen. Eta, beraz, Windows XPn lehendik dauden programentzat laguntza eta babesa ematen jarraitzea ekonomikoki bideraezina izango denez, utzi egin beharko dute.

Larritu beharrik ez dago. Babesik gabe geratu arren, apiriletik aurrera Windows XP sistema duten ordenagailuak berdin-berdin ibiliko baitira. Baina norberaren erantzukizunpean. Erakunde eta enpresen kasuan, irudia eta harremanak ezbaian jar daitezke, eta migratzea derrigorrezko dute.

Antibirusek, suhesiek eta gainontzeko segurtasunerako programek haien funtzioa berdin beteko dute, nolabaiteko babesa eskainiz. Baina denbora pasatu ahala, horiek ere eraginkortasuna galduko dute, eta ahalegin kamutsak izango dira.

Internet Explorer nabigatzailea erabiltzen dutenek honezkero nabari dute datorren utzikeria: XPrako martxan dabilen azken bertsioa Explorer 8 da, eta dagoeneko web orrialde askok dituzten ezaugarri berrienak ezin ditzake erakutsi horretarako doituta ez dagoelako programa. Arazo hori berehala larrituko da, web teknologia berrien erabilpena sarean hedatuz doan abiaduran. Windows XP erabiltzaileek Interneten nabigatzeko zailtasunak eta ezintasunak izango dituzte, lehenago edo geroago.

Aukerak

Ezer egin gabe geratzeak hasieran balio dezakeen arren, akatsek zein programa berrien faltak gogaituko dituzte erabiltzaileak. Azkenean, Bill Gatesen konpainiaren jokoan sartuko dira gehienak. Behintzat ordenagailua zaharra bada, Windows 7 edo 8 instalatuta duen berri bat erostea da konponbide eroso eta motzena.

Ordenagailuaren zehaztapenek uzten badute, eguneratzea aintzat hartzeko aukera da. 7 da XPtik gertuen dagoena erabilpenean; ez dago jauzi handirik bertara. 8, aldiz, telefonoen tankerakoa da, eta aplikazio denda eta guzti dauka. Gehiago kosta daiteke aldaketa, eta ez da bestea bezain arrakastatsua gau- gaurkoz.

Bestela, Microsoft Premier Support zerbitzua ere badago, norbanakoentzat baino gehiago erakunde eta enpresentzat dena, eta urtero ordaintzeko harpidetza bidezkoa. Horrekin, behintzat, Windows XP mantendu eta Microsoften laguntza bermatuko litzateke. Baina bidezidor hori Microsoftentzat deserosoa denez, zerbitzua garestitu du.

Geratzen den alternatiba, GNU/Linux edo software libreko sistema eragile bati aukera eman eta probatzea litzateke. Ubuntu da onarpeni handiena izan duena, haren atzeko Canonical enpresaren azken mugimendu komertzialek software libreko komunitatetik urrundu badute ere.

Hardware, lizentzia libreak, Mac, Mac OS X, Mahaigaina, Osagarri Informatikoak, Windows

Pantaila anizkoitza ezartzeko argibideak

multiple_monitorsOrdenagailuak prest daude hainbat ataza aldi berean egiteko. Baina maiz erabiltzaileari bakarra erakusten dio pantailan. Martxan dauden beste ataza edo programa horiek atzeko planoan dihardutela esaten da orduan. Leihoak handitu edo txikitu egiten dira batetik bestera joateko, eta irekitako programak beheko ataza-barran pilatzen dira.

Hala ere, bada beste modu bat erosoagoa dena: ordenagailuari pantaila bakarraren ordez gehiago konektatzea, alegia. Pantailak ondoz ondo lerrokatuz gero, ezarpen gutxi nahikoa dira sistema eragileak horien artean mahaigaineko bakarra osatzeko.

Hala, sagua pantaila baten ertzean geratu beharrean, bestera jauzi eginez joaten da leku berria baliatzeko. Teknika hori asko erabiltzen dute lanerako erreferentzia edo patroi bati etengabe begira egon behar dutenek. Itzulpenetarako, pantaila batean jatorrizko testua mantenduz hura itzultzen aldameneko editorean; argazki bat irekita, alboan hura marrazten; web orrialdeak maketatzen dituenari erosoagoa egingo zaio idazten ari den kodeak zer-nolako itxura daukan pantailan erakutsita; edo aisialdirako, pantaila batek Interneten bilatutako mapa erakusten diolarik bestean bideo jokoan jolasten ari den artean.

Mahai gainekoa bikoizten

Leihoen artean aldatzeko premia murriztean, denbora aurrezten da, eta, beraz, produktibitatea handitzen. Pantaila anizkoitza jartzea ez da garesti ateratzen gainera: LCD pantailen prezioak nabarmen jaitsi dira, eta egungo bideo txartelek irteerako erreten bat baino gehiago izan ohi dituzte.

Ordenagailuaren bideo txartelak, gutxienez, irteera bikoitza izan beharko du. Aukerak desberdinak dira ordenagailua eramangarria edo mahai gainekoa izan. Kontuan izan baita datu hau: eramangarri bat inoiz ezin daiteke erabili mahai gaineko baten bigarren pantaila gisa. Eramangarrien pantailak ez baitira independenteak, eta, piztekotan, sistema eragile eta guzti abiarazten dira.

Mahai gaineko ordenagailuek lehentasunezko bideo erreten bat ekartzen dute plaka basean. Horretaz gain, bideo txartel bat ere txertatzen zaie funtzio berdina duena; bideo seinalea igortzea. Txartel horiek gutxien-gutxienean, pantaila bi edo gehiago konektatzeko erretenak jasotzen dituzte, egun.

Eramangarrien kasuan, eragiketa sinpleagoa da. VGA edota HDMI erretenak alboetan jasotzen dituzte, eta, pantaila lotuta dakartenez, eramangarrira berria lotzea besterik ez dago. Kable eta bihurgailuetaz gehiago jakiteko, gogoratu Zibergelan berriki esanak: http://zibergela.bitarlan.net/2014/02/13/bideo-kableak/.

Behin kableak eta erretenak egoki lotuz gero, ondorengo ezarpenak sistema eragilearen araberakoak dira. Baina, hala ez bada?

Arazoak leuntzen

Lehentasunezko bideo erretenekin ez iristea, edo kableak eta erretenak baliokideak ez izatea dira eragozpenak.

Aurreneko kasuan, ordenagailuaren bideo txartela eguneratzea edo ordezkatzea da errazena. Merkatuan 80 eurotik aurrerako eskaintza zabala dago. Erabiltzaile arruntek apalenekin sobera dute, eta garestiagoak bideo ediziorako edo bideo joko aurreratuenetan jolasteko nahi dituztenentzat dira. Betiere, berria erosteko sasoian bi erreten gutxienez dituela egiaztatu. Nahiago bada, bestelako aukerarik ere bada. Grafikoak hedatzeko moduluak edo ordenagailuaren bideo erreten batean konektatzekoak diren kutxak daude. Horiek hainbat bideo egokigailu edo irteera dakartzate. Honela, DVI, VGA zein HDMI erreten bakarretik hainbat pantaila konektatzeko aukera dago. Eramangarrien kasurako erakargarriagoak dira USBrako bideo egokigailuak. 1.920×1.200 bereizmena eskaintzen dute modernoenek.

Bigarren kasuan, kable egokigailuak erostea da aukera hoberena. Hainbat daude, DVI-HDMI, HDMI-VGA, eta abar.

Azken ezarpenak

Ordenagailua eta pantaila parea (gutxienez) zuzen konektatuta direnean, sistema eragilea ezartzea da azken eginbeharra.

 Windows: ordenagailua abiaraztean beharrezko kontrolatzaileak automatikoki instalatzen ditu sistemak. Lehentasunez, pantaila nagusiaren ispiluarena egingo du bigarrenak. Pantaila hedatzeko eta bakar baten gisa funtziona dezaten, Kontrol-Panela ireki eta Doitu pantaila-bereizmena atalera joan. Pantaila anitzak hartu eta bakoitzaren orientazioa eta bereizmena aukeratu. Teklatuko lasterbidea erabil daiteke Windows sinbolodun botoia eta P tekla aldi berean sakatuta. Hedatuaukeratu.

 Ubuntu Linux: Ubuntuko pantailen ezarpenak daude goiko menuko Sistema-Ezarpenak-Pantailabarruan. Detektatu botoian eman eta automatikoki egingo du. Ispilua aukera kendu, irudiaren kopia nahi ez bada.

Bideo txartel fabrikatzaile batzuek ez dituzte kontrolatzaileak egokitzen eta GNU/Linux banaketak babesik gabe lagatzen dituzte. Erosi orduko, bilatu zeintzuk diren arazorik ematen ez dituztenak sarean.

 Mac OS X: Mac guztiek ez dute gaitasuna pantaila bat baino gehiago erakusteko. Appleren laguntza dokumentazioan egiaztatu ezer baino lehen. Bestela, konektatu eta automatikoki ezagutuko du. System Preferences-Display barruan pantaila bakoitzeko ezarpen leiho bana irekiko da. Horietan ezarriko dira monitore bakoitzaren ezarpenak, atzeko irudia, lasterbideak eta menuak, eta abar.

Mac etxeko gailuak elkarrekin konektatzeko pentsatuta daude gainera. 2009az gerozko iMac eta MacBook-ak, esaterako, elkarrekin konekta daitezke eta eramangarriaren bigarren pantaila hedatu gisa erabili mahai gainekoa. iPad tableta ere erabil daiteke Mac ordenagailukoa erakutsi eta ukipenaren bidez kontrolatzeko.

Sistema eragile bat hainbat pantailatik ikustea ohikoa da. Baina ez hainbeste pantaila bakoitzean sistema eragile bana erakutsi eta guztiak bakarretik agintzea. Hori egiten du Synergy izeneko software libreak: sagu eta teklaturik gabe sistema eragile desberdin bi eduki daitezke martxan bakoitza bere ordenagailuarekin, eta hirugarren baten bidez kontrolatu hirurak; saguak batetik bestera etenik gabe jauzi eginez.

Informazio gehiagorako: http://synergy-foss.org/.

android, Aplikazioak, Apple, GNU/Linux, Internet, Irisgarritasuna, Mac, Mac OS X, Mahaigaina, Mugikorrak, Pribatutasuna, qr kodea, Sakelako Telefonoak, Segurtasun kopiak, Segurtasuna, tabletak, Windows

Sakelakoaren datuak zuzenean sinkronizatzeko

bt-overviewiCloud, Google Drive, Ubuntu One, Mega, Dropbox, One Drive… Sarean kudeatu daitezkeen orotariko web aplikazioak dira. Telefono eta tabletetarako baliokideak diren aplikazioak eskaintzen dituzte, dendetatik deskargatzeko.

Baina, oinarrian, antzera funtzionatzen dute. Batzuek datuak enkriptatzen dituzte, ezkutukoak bihurtuz; besteek, berriz, zuzenean sarean gordetzen dituzte, zelatarien bistan. Baina denak informazioa urrutiko zerbitzarietan kargatzeko dira.

Interneterako sarbidea dagoen artean, bazter guztietatik berreskuratu ditzake norbere datuak. Aski da kontuaren erabiltzaile izena eta pasahitza gogoratzearekin.

Hala ere, zalantza bakarra geratzen zaio erabiltzaileari: datu pribatuak beste batzuen esku jartzen direla. Galtzeko arriskutik seguru egon arren, ez daude ezezagunen begiradetatik salbu. Beste hitz batzuetan, hodeiko zerbitzuen erabiltzailea alde batera uzten ari da pribatutasuna, erosotasunaren mesedetan.

Hodei konputazioa gauza askotarako erabiltzen da. Baina, agian, ospe handiena hodeiko biltegiratze sistemek eman diote. Sarerako sarbidea dutenetik, telefonoek edo tabletek ere asko baliatzen dituzte. Horien datu guztiak sinkronizatzeko aukera osoena, sarritan, lehentasunez jarritakoek ematen dute: iCloud edo Googlek. Izan ere, fitxategi, irudi, bideo, kontaktu, egutegi eta oharren kopiak sinkronizatzen dituzte.

Hala ere, datu batzuk lainoa erabili gabe zuzenean norbere ordenagailuarekin sinkronizatzerik balego, zer gertatuko litzateke?

BitTorrent Sync, aukera pribatua eta segurua

IOS eta Android gailuetarako aplikazio horrekin, bakoitzaren gailuen artean nahi adina fitxategi sinkroniza daitezke. Gainera, karpetak partekatzea ahalbidetzen du, nahi den pertsonekin, eta haiekin edozer gauza sinkroniza daiteke. Hodeiko zerbitzuek jarritako edukiera mugarik ere ez dauka, bakoitzaren ordenagailuko memoriaren gaitasunak ezarriko baitu langa. Fitxategi bat bidali aurretik enkriptatu egiten du, eta ondoren, datu horiek ez dira geratuko hodeiko zerbitzarietan gordeta. Informazio guztia gako pribatuen bidez babestuta dago.

Sync sisteman, zerbitzaria bakoitzaren ekipoa da, eta bezeroak, hara konektatuko diren gailuak. Sinkronizatzeko unean, bezeroak zein zerbitzariak piztuta eta sarera konektatuta egon beharko dute; bestela, akabo.

Behintzat, pribatutasuna estimatzen dutenek aukera ona dute hodeiaren aurrerapenak baliatzeko. Kanpoko zerbitzuen menpe egon gabe, gainera. Zibergelan, bakoitzak gobernaturiko hodei sistemez aritu ginen.

OwnCloud eta iPhonerako Younity zerbitzuek ematen dute aukera hori:http://zibergela.bitarlan.net/2013/05/16/hodei-guztien-gainetik-baina-sasi-guztien-azpitik-pasa-gabe/.

Instalazioa

Instalatzeko garaian, bezero-zerbitzari sistema osatu behar da. Sakelako eta tableten kasuan, Google Play edo App Storera jo, eta izen bereko aplikazioa deskargatu behar da. Ordenagailuan, berriz, GNU/Linux, Mac eta Windows sistemetarako dago.

Ubunturen kasuan, errazena software biltegian bilatu eta instalatzea da. Bestela, terminala ireki, eta agindu bidez osa daiteke instalazioa:

  • sudo add-apt-repository ppa:tuxpoldo/btsync
  • sudo apt-get update
  • sudo apt-get install btsync-user
  • btsync-restart

Webean dituzte Windowsen edo Mac batean instalatzeko jarraibideak: http://www.bittorrent.com/intl/en/sync/get-started.

Horrekin, martxan dago jada BitTorrent Sync zerbitzaria. Nabigatzaile bat ireki, eta http://localhost:9999 helbidean ikus daiteke.

QR kodea sortu eta telefonoarekin irakurri

Ordenagailuko karpeta bat sinkronizatuko da telefono edo tabletaren beste batekin. Karpeta hori partekatu egin behar da gailuekin, baina, aurrena, norberak sortu behar du. Gero, zein den adieraziko zaio. Ordenagailuan BitTorrent Sync ireki, eta eskuineko goiko aldean dagoen Add Folder aukeratu behar da horretarako. Gako pribatua sortzeko eskatuko du, Generate botoiari emanda. Horrek QR kode bat sortu eta erakutsiko du pantailan.

Telefono edo tabletako aplikazioa ireki, eta Add Folder aukeratu egin behar da hor ere. Atzetik Scan QR code emanda, ordenagailuaren pantailako QR kodea irakurri beharko da kamerarekin.

Nahiago bada, ageri den gako luzea kopiatu daiteke letraz letra, sakelako edo tabletan adierazten den lekuan. Ordenagailuko karpeta automatikoki sinkronizatuko da, horrela telefonoan sortuko duen berrian. Izena ere jarri beharko zaio karpetari.