Mar, 07
2013
Apple, GNU/Linux, Internet, lizentzia libreak, Mac, Mac OS X, Mahaigaina, Software Librea, Windows

Pantailan gertatzen dena grabatzeko software librea

Hitzez azaltzeko zailak diren egitekoak erraz ulertzen dira ikuste hutsarekin. Egiten ikastea da gehien baloratzen den gaitasuna hezkuntzan nahiz lan munduan; baina, tartean, bultzadatxoa eskertzen duenik ere bada. Bideo tutorialak baliabide erabilgarriak bihurtu dira egun, auto-ikaskuntza edo self-learning delakoan. Lagungarri den materiala izaten da sarri; ordenagailuan egitekoa den ataza berri bat edo ezagutzen ez den aplikazio baten funtzionamendua ikas daiteke bideo bakarrarekin. Azkenaldian —Youtuberi esker gehienbat—, era honetako baliabideak hedatuz joan dira amaraunean, eta jada ez dago arazorik ia nahi den guztiaren gaineko azalpen bisuala eskuratzeko. Inoiz ez da hain erraza izan ikasleentzako materiala prestatzea, edo Internet bidezko bideo-jokoetako balentriak besteekin partekatzea.

Screenshot argazkia edo pantailako uneko irudia jasotzea ezagunagoa da erabiltzaileentzat. Ez da gutxiagorako, teklatuko Imp Pan botoia ere zehazki horretara zuzenduta baitago. Screencasting egiteko edo pantailan gertatzen dena grabatzeko, ostera, programa berezien beharra dago. Horiek instalatu eta abiarazita, laster batean egiten ahal dira azalpenez jositako bideoak. Interneten ere erraz zintzilikatu daitezke, gainera.

Screencast-ek, beraz, aspergarriagoak izaten diren idatzizko azalpenak ordezkatzen ditu. Ordea, ordenagailuaren aurrean eseri eta grabatzeko botoiari eman ostean egiten dituen ekintzak erakutsi eta komentatzen dituena edozein izatea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula, aurrerapen nabarmena baizik. Azalpen tekniko konplexuak baztertzen dituzten hainbat laguntza iturri lortzen dira horrela; irakaskuntzan, marketinean edo sustapenean baliagarri direnak.

Screencast tresna batzuk aipatu orduko, ohar bat: ahalik eta erabiltzaile gehienetara iristea nahi bada, norbere grabazioa, jabedun formatuak baztertu eta, komunak eta estandarrak direnak aukeratzea beharrezkoa da: Avi, Mpeg edo Ogg izan daitezke batzuk. Interneten zintzilik uztea da beste aukera, nahi duenaren eskura jarriz.

Erabilera aldetik, antzekoak eta erabiltzeko errazak dira grabazio programak: pantailako eskualdea aukeratu, irteera formatua ezarri eta grabatzeari eman besterik ez da egin behar. Batzuek norbere ahotsa sartzen lagatzen dute. Are gehiago, webcam bidez jasotakoaren irudia gehitzea ere posible da, bideoaren albo batean.

Camstudio

Kode irekiko egitasmoa da Camstudio, Windows sistema eragilearentzako. Gainerako bideo kapturatzaile gehienak bezala, pantailaren eskualde jakin bat hauta daiteke, bideo irteera —codecs— desberdinak onartzen ditu, norbere ahotsa edo sistemaren soinua jaso daitezke aukeran, eta bideoaren oinean oharrak txertatu daitezke. Aipagarria da bideoari irudi gardenak txertatzeko aukera dakarrela. Deskargatzeko: http://camstudio.org/.

Taksi

Fraps izeneko Windows inguruneetarako tresna ahaltsuaren kode irekiko baliokide gisa sortu dute Taksi. Bereizmen oso altuak onartzen ditu, eta berezitasun gisa, DirectX, OpenGL edo GDI darabilten azken belaunaldiko bideo-jokoak grabatzeko gaitasuna dauka. Deskargatzeko webgunea: http://sourceforge.net/projects/taksi/.

Freeseer

Python/Qt4 lengoaian garatutako beste kode irekiko proiektu bat da Freeseer, Windows eta Linux sistemetarako bertsioduna. Eskualdea aukeratzea, software edo hardware bidezko grabaketa, bideoaren bereizmena zehaztea edota streaming jarioa onartzen ditu. Dokumentazioa, wikiak eta Git biltegiak dauzkate eskuragarri aplikazioa deskargatzeko nahiz informatzeko: http://freeseer.github.com/.

GNU / Linux sistema

Ubuntun eta GNU/Linux sistemetan gehien erabiltzen den screencasting programa ‘gtk-RecordMyDesktop’ da, zalantzarik gabe. Errekurtso gutxi behar ditu, eta sinplea da erabiltzeko. KDE ingurunean moldatzen direnentzat interfazea ere badauka, ‘RecordItNow’ izenekoa. Webgunea, http://recordmydesktop.sourceforge.net.

Aukera polita osatzen du ‘Istanbul’ aplikazioak, sinplea izanagatik aukera aurreratuagoekin baliatua baita. ‘Pongo’ gehigarria instalatzen bazaio, gainetik, hiztunaren aurpegia edo nahi denaren irudia gehi daiteke grabazioaren albo batera. Estepan Aldamiz-Etxeberriak “Bakarrik edo Parle Vous Français?” saiotan egin ohi zuen gisara, hain zuzen ere.

Instalatzeko garaian, Ubunturen Software Zentroan bilatu ahalko dira. Bestela, terminala ireki, sudo apt-get install… agindua idatzi, eta, jarraian, nahi den programaren izena idaztea aski izango da. Pongo fitxategi bat da eta ez dago instalatu beharrik. Jaitsi hemendik eta egikaritu beharko da ondorengoa terminalean: python pongo.py.

Youtuben eskegitzeko?

Nahasteko gogo handiegirik ez eta zuzenean Youtubera igotzeko asmoa daukan Windows erabiltzailearentzat, ezinbesteko aukera da Ezvid. Instalatu beharra dago, baina ondoren ezin errazago grabatu, ahotsa gehitu edo atzeko musika gehitu ahal zaio —jabetza eskubiderik gabeko lehenetsitako zerrenda batetik— bakoitzaren screencast-ean. Gogoan izan ez dagoela aukerarik emaitza lokalean gordetzeko. http://www.ezvid.com/ da web orria.

Battlefield 3 bideo-jokoaren momentu batzuk grabatzen.

Ezer instalatzeko aukerarik edo asmorik ez dutenentzat baliagarriak gertatuko dira pantailakoa jasotzeko saretik zuzenean —eta edozein euskarritan, beraz— balio duten beste bi aukera hauek. Aukera onak dira: http://www.screenr.com/ eta http://www.screencast-o-matic.com/.

Beste aukera batzuk

Dohaineko aukera nahi izanez gero, Jing, Wink edo Hypercam (2. bertsioa) aplikazioak oso ezagunak dira. Windows eta Linux sistemetan eskuragarri daude lehenengo biak, eta Windowserako soilik da azkenekoa. Mac euskarrirako ere badago screencasting aukerarik: SnapZ Pro X, Screenography, Screen Movie Recorder edo Display Eater erabilgarri daude Mac OS X ingurunean.

Ots, 29
2012
Hardware, Internet, kontzeptuak, lizentzia libreak, Sareak

‘Guifi.net': sare libre eta irekia

Telekomunikazio sare bat da Guifi.net. Azpiegitura libre, ireki eta neutrala da, eta hari gabeko konexioak erabiltzen dira gehienbat. Egun, 15.000 nodo edo erabiltzailetik gora ditu. Guifi.net sarea oso hedatua dago Katalunia eta Valentzian, eta apurka-apurka, beste zenbait lekutara ere zabaltzen ari da. Guifi.net erabiltzen dutenak norbanakoak, enpresa edo administrazio publikoak izan daitezke, eta erabiltzaile horiek guztiak dira era berean sare horren jabe. Licencia Procomún Inalámbrica izenez ezagutzen den lizentziak arautzen ditu sare libre horren erabilpen baldintzak.

Elkarren artean konektatzeko, antena bereziak erabiltzen ditu Guifi.net sareak

Elkarren artean konektatzeko, antena bereziak erabiltzen ditu Guifi.net sareak

Sare irekia da, eta haren konfigurazio eta xehetasun tekniko guztiak publikoak dira; beraz, erabiltzaileek sarea kudeatzeko eta garatzeko gaitasuna izan dezakete. Sarea ez dago enpresa baten menpe, eta erabiltzaileak berak sor dezake sarerako konexioa, edo enpresa instalatzaile bat kontrata dezake horretarako.

Sare askea da, ez baitago mugak jarriko dituenik. Esaterako, konexio abiaduran ez da mugarik jartzen, Internet operadore tradizionalek egiten duten bezala, eta ez da tarifa ezberdinik ezartzen kontratatzen den abiaduraren arabera.

Edukiekiko sare neutrala da: berdin-berdin garraiatzen da edozein informazio, dela bideoa, webgune bat edo telefono dei bat.

2004. urtean Kataluniako landagunean sortutako proiektua da, eta Internet hornitzaileek (ISP) alde batera utzita zeuzkaten lekuetan banda zabala eskaintzea zuen xede. Guifi.net ez da enpresa bat; interes komunak dituzten erabiltzaile talde batek sortu, osatu eta kudeatzen duen komunikazio sare bat da.

Guifi.net sarea osatzeko, supernodo gisa ezagutzen diren antena batzuk jartzen dira. Antena horiek wifi sare bat sortzen dute inguruan, eta etxeetatik supernodo horietara konektatzen diren beste antenatxo batzuk instalatzen dira —nodo gisa ezagutzen direnak—. Herritar, udaletxe edo auzo elkarteak dira konexiorako beharrezkoak diren gailu horiek erosi, instalatu, kudeatu eta mantentzearen arduradunak. Hasierako gastuari aurre egin ondoren, ez dago hileroko kuota ordaindu beharrik; doako konexioa lortzen da, eta egin beharreko gastu bakarra mantenuari dagokiona litzateke.

Zer zerbitzu eskaintzen ditu ‘Guifi.net’-ek?

Guifi.net ez da enpresa bat; sareko nodoak antolatzen dituen erakunde bat da, eta ez du bere kasa inongo zerbitzurik eskaintzen. Sare honetara konektatuta dauden enpresa edo norbanakoak dira sare hau zerbitzuz hornitzen dutenak. Etxean Internet sarbidea duenak zerbitzu hori eskain diezaieke beste erabiltzaile batzuei: esaterako, posible litzateke ohiko Internet hornitzaile batek eskaintzen duen Internet sarbide bakar bat baliatzea etxebizitza bateko bizilagun guztientzat; bizilagunak ados jarriz gero, konexio horren kostua denen artean ordainduko litzateke. Beste hainbat zerbitzu ere eskain daitezke sarean, esate baterako: webguneen ostalaritza, web bidezko irratia, telebista, erabiltzaileen arteko doako telefono deiak (VoIP erabiliz) eta beste hainbat zerbitzu.

Hiriburuetatik urrun dauden herrietan, arazoa izaten da Interneterako konexioa lortzeko garaian. Enpresa handiek ez dituzte errentagarri jotzen bizilagun gutxi batzuentzat zerbitzua eskaintzeko orduan egin beharreko inbertsioak, eta, horrela, hainbat herritar informazio teknologiak eskuratu ezinik gelditzen dira. Herri horietako udaletxe batzuek, Internet sarbidea eskubide unibertsala dela ulertuta, herritarrei sarerako konexioa eskaintzearen alde egiten dute, eta batzuek Guifi.net sarean aurkitu dute modu erraz eta jasangarrian euren egitasmoa aurrera eramateko modua. Adibidez, Nafarroako Txulapain bailaran, hamahiru herritako hainbat gune konektatu dira bertako herritarrei administrazio elektroniko, komunikazio telefoniko eta osasun arloko telelaguntza zerbitzuak eskaintzeko.

Euskal Herrian ere bada sare hau hedatu nahi duenik ere, eta egitasmoaren berri emateko, honako webgune hau zabaldu dute: http://euskalherria.guifi.net/.

Ots, 21
2011
Aplikazioak, Euskara, lizentzia libreak, Software Librea

Mapak sarean erabilgarri

openstreetmap_cartoonAspalditik dator gizasemeak bere ingurua mapa batean irudikatzeko zaletasuna. Ptlomeo greziarra izan zen kristo ondorengo bigarren mendean bere aurrekari izandako guztien jakintza batu eta koordenatuak meridiano eta paraleloen bidez adierazteko oinarriak ezarri zituena. Ptlomeok, Aristoteles eta Hiparkoren lanak baliatu zituen: Aristotelesek ekuatorearekiko inklinazio angelua neurtu zuen eta Hiparkok, mundua bezalako esfera bat, bi dimentsiotako plano batean irudikatzeko oinarri matematikoak ezarri zituen kristo aurreko bigarren mendean, hau da, lehen proiekzio kartografikoa egin zuen.

Mapen garapena, teknologian emandako aurrerapenarekin dago estuki lotua. Mapagintzak erdi aroan bizi izan zuen aurrerakada handiena, iparrorratz eta koadrantearen asmakizunarekin batera. Asmakizun berri hauekin, eguzki zein artizarrarekiko angelua neurtzea posiblea izan zen, eta horrela, mundu azalean, puntu baten kokapena zehaztea posible bilakatu zen.

Hogeigarren mendean, lehen gerrate mundialean, hegazkinak erabiltzen hasi ziren mapak egiteko, bertatik ateratako argazkiak erabiliz, ortoargazkiak bezala ezagutzen direnak. Bigarren gerrate mundialean erabat zabaldu zen hegazkinen erabilpena mapak egiteko orduan. Sateliteen erabilpenari dagokionez, 1966 urtean, Estatu Batuek Pageos izeneko satelitea espazioratu zuten lurrazalaren ikerketa geodesikoak egiteko, oraingoan ere, bereizmen handiko argazkiak erabiliz.

Mapak, nabigatzaileak eta erabilpen lizentziak

Ez da denbora asko, gure kotxeetan nabigatzaile izenarekin ezagutzen ditugun aparatuak agertu direla. Funtzionamendu erraza dute: nora joan nahi dugun adierazi eta gailuak proposatutako bidea jarraitu besterik ez dugu. Baina, nork egiten ditu nabigatzaile hauek erabiltzen dituzten mapak? Bi enpresa dira nagusiki mapa hauen egile: Teleatlas eta navteq. Lehena Tomtom enpresa ezagunak erosia 2007an eta bigarrena Nokia enpresa finlandiarrarena. Nabigatzaile hauek, GPS sistema bidez gure ibilgailuaren posizioa irakurtzen dute, mapan kokatu eta helburu dugun punturantz bideratzen gaituzte.

Nabigatzaileok erosten ditugunean, aparatuak izan ditzakeen mapak erabiltzeko eskubidea lortzen dugu eta inondik inora ez datuok berrerabiltzeko eskubidea. Gure udaletxe askotan ere horrelako zerbait gertatzen da. Enpresa bati mapa bat egiteko eskatuta, inor ez bada lizentzia kontuaz arduratzen, udaletxeak eskatutako mapa jasoko du, baina datuen jabetza, enpresarena izango da. Udaletxe horrek mapa hornitzailez aldatu nahi balu, ezin izango lituzke lehen enpresak erabilitako datuak lortu eta bigarren enpresa horri eman.

Google, Yahoo eta horrelako enpresak, datu geografikoak eskuratu eta erabiltzaileon eskura, hainbat aplikazio jarri dituzte. Erraza da gaur egun interneten sartu eta leku baten helbidea mapa batean irudikatzea, gure herriaren satelite-argazkia ikustea edo norabait joan nahi dugunean, hartu beharreko bidea zein den jakitea. Datu geografikoen erabilera eta irudikatzea ere aplikazio informatikoen programatzaileen esku jarri dute. Gure herriko mugarrien kokapena irudikatu nahi badut, Googlek eskaintzen duen plataforma erabili dezaket. Oraingoan ere, erabilpen baimena da enpresa hauek eskaintzen dutena, baina datuotan aldaketaren bat egin nahi bada, ateak itxita daude. Mashup bezala ezagutzen dira aplikazio hauek, eta gurean, Tagzania izan daiteke ezagunenetako bat.

OpenStreetMap

Datu geografiko askeak eskaintzeko asmoarekin sortu zuen OpenStreetMap proiektua 2004an Steve Coast ingelesak. Wikipediaren filosofiari jarraitzen dio proiektu honek: erabiltzaileen ekarpenekin osatutako mapa da proiektu honen fruitua.
Mapa egin ahal izateko, honako pausuok ematen dira: lehenik eta behin datu geografikoak bildu behar dira; honetarako, normalean GPS hargailu bat erabiltzen da. Jasotako datuak editatu egiten dira hondoren. Errepide batean aurrera lortutako GPS puntuak aintzat hartuta, puntuok lotu egingo ditugu eta lortzen dugun arrasto horri, ezaugarri batzuk erantsiko dizkiogu (bidearen izena, kategoria, lurraren egoera, zentzu bakarra edo bikoa den…). Datuak editatzeko aplikaziorik erabilienetakoa, josm da. Azkenik, datuok editatu ondoren, OpenStreetMap proiektuaren zerbitzarira igoko dira eta bertan, pilatutako datu guzti horiekin itxura ezberdinetako mapak sortzen dira.

GPS datuak jasotzea oso lan nekeza denez, ortoargazkiak (satelite zein hegazkinetatik lortutako argazkiak) ere erabiltzen dira kalko gisa errepide, etxe edo iturrien kokapenak OpenStreetMapen sartzeko. Ortoargazki hauek erabili ahal izateko, eduki hauek erabilpen hau onartzen duten lizentzia aitortu behar dute. Berriki, Gipuzkoako datu espazialen azpiegiturak eta Euskadiko Open Data ekimenak, administrazioak dituen datu geografikoak askatu dituzte eta bertako edukiak OpenStreetMap-en erabiltzea ahalbideratu dute.

OpenStreetMap-ek eskainitako datuekin, munduko mapa euskalduna ere badugu esku artean: euskalmapa. Gune honetan bertan dagoen blogean ere, han eta hemen burutzen diren mapa-egite eta kurtsoen berri ematen da.

1 2