Amazon, ebook

Kindle berriak, liburu elektronikoen irakurgailuak

Amazon etxeak bere liburu elektronikoen irakurgailuen modelo sorta berria aurkeztu du. Modelo berri hauetan, desagertu egin da irakurgailuak orain arte azpialdean zuen teklatu fisikoa. Hiru modelo berri dira guztira, eta horietako bik ukimen pantaila dute, Kindle Touch 3G, Kindle Touch eta Kindle moduan ezagutzen direnek. Lehendabizikoa 149 dolarrean dago salgai, eta 3G sareetara konekta daiteke; bigarrenak 99 dolarreko salneurria du, eta Wifi sareak erabiltzen ditu. Hirugarren modeloak, Kindle delakoak, wifia badakar, baina ez du ukimen pantailarik. 79 dolarrean salduko da iragarkiak txertatzen dituen modeloa, eta 109 dolarrean iragarkirik txertatzen ez duena, eta badirudi teklatu fisikorik ezean idaztea ez dela oso erosoa izango.

Azaroaren 21ean jarriko dira salmentan, oraingoz Ameriketako Estatu Batuetan bakarrik. Norbaitek Euskal Herritik Kindle berri hau erosi nahi badu, Bundlebox edo horrelako zerbitzu bat erabili beharko du. Zerbitzu horrek AEBetan dagoen helbide bat eskaintzen du, eta bertara egindako produktu eskakizunak atzera norberaren «benetako» etxera bidaltzen ditu.

Apple, Hardware, kontzeptuak

Macintosh, Appleren ordenagailuak

Macintosh edo Mac moduan ezagutzen dira Applek diseinatu, fabrikatu eta saltzen dituen ordenagailuak. PCen erabiltzaileentzat mundu ezezaguna izan badaiteke ere, Mac motako ordenagailuak erabiltzen dituztenak asko dira, eta, oro har, egin duten hautuaren aldeko jarrera sutsua agertzen dute. Ordenagailu horiek probatu ez dituztenen artean ere oso zabaldua dago ordenagailu egonkorrak direla eta birusek ez dietela erasotzen. Ordenagailu hauen nondik norakoak erakusten saiatuko gara.

Historia

Lehen Macintosha 1984. urtean merkaturatu zuen Apple etxeak. Arrakasta komertzial itzela izan zuen kontsola interfazea alde batera utzi eta sagu eta interfaze grafikoa eskaintzen zuen ordenagailuak. Gaur egungo begiekin museoko pieza dirudien ordenagailu hark 2.500 dolarreko salneurria zuen, 9 hazbeteko pantaila eta 128 Kilobyte DRAM, hau da, Megabyte laurdenera ere ez zen iristen. 80ko hamarkadan izadako arrakasta apurka-apurka itzaltzen joan zen MS-DOS eta ondoren Windows sistema eragilea erabiltzen zituzten PCak agertu zirenean.

1998. urtean, berriki zendu den Steve Jobs Apple konpainiara itzuli eta urte batera, iMac moduan ezagutzen den ordenagailua merkaturatu zen, eta berarekin, egun diharduen arrakastaren bidea berreskuratu zuen Apple etxeak. Ordenagailu hauetan, pantaila eta prozesadorea, dena da bat, eta ondorengo urte guzietan ere, ikono bihurtu den diseinua mantendu egin da.

2006. urtetik aurrera, Applek ordenagailu hauek erabiltzen zituzten prozesadoreak aldatu zituen. PowerPC markako prozesadoreak utzi, eta Intel etxekoak erabiltzen hasi zen. Txip berri hauekin, Applek saltzen dituen ordenagailuek Windows sistema eragilea erabiltzeko aukera dute. Mac OS X sistema eragilea duten makina hauetan, Boot Camp izena duen softwarea erabili behar da Windows instalatu ahal izateko.

Ezaugarriak

Apple etxeak bere gain hartzen du ordenagailu hauen euskarria den hardware eta softwarearen diseinu, fabrikazio eta mantenua. Makina itxiak direla esan daiteke: Macintoshek Applek diseinatutako hardwarea dute, Applek sortutako Mac OS X sistema eragilearekin eta Applek berak garatzen dituen aplikazio sortarekin. Enpresa honek bere produktuaren atal guztiak kontrolatzen dituenez, sistema hauen egonkortasuna handia da PCekin alderatzen baditugu. PC munduan, enpresa batzuek hardwarea bakarrik egiten dute (Acer, Asus, Dell, HP…); Microsoft eta horrelako enpresek sistema eragilea eta milaka eta milaka enpresek softwarea sortzen dute.

Macintosh ordenagailuen beste ezaugarri bat estetika zaindua izan da. Bere iMac G3 ordenagailuaren plastiko garden koloreduna azken hamarkadako ikono bat izan da, eta zer esanik ez azal metalikoa duten Macintosh eramangarriak: macBook ezagunak, eramangarriaren tapan argiztatua agertzen den sagarra eta guzti.

Mac OS X sistema eragileak, Linuxek bezala, Unix du oinarri. 2002. urtetik aurrera, Macintosh ordenagailu guztietan presente dagoen sistema eragilea da. Sistema honen xedea erabiltzaileari gauzak erraztea izan da: adibidez, keinuak erabiliz, akzio ezberdinak burutzen dira.

PCekin alderatuz, oro har, sistema garestiagoak izanda ere, nabarmena da Macen erabiltzaileek markarekiko erakusten duten atxikimendua. Interneten, PC eta Mac erabiltzaileen artean dauden ezberdintasunak erakusten dituzten hainbat ikerketa aurki daitezke. Oro har, maila ekonomiko ezberdinen artean dauden diferentziak nabarmentzen dira: goi mailako ikasketetan, gehiago dira Mac erabiltzaileak, politikoki liberalagoak eta gazteagoak. Ikus daitekeenez, trufarako behintzat ematen du gaiak.

Hardware, Sistema Eragileak

Ordenagailu zaharrak

Ordenagailuak erosi eta urte gutxira zaharkituta geratzen diren ustea oso zabaldua dago. Batzuetan, hasiera batean ziztu bizian zebilen ordenagailu modernoa erabat mantsotu eta erabiltzailearen pazientziarekin bukatzeko makina bihurtzen da. Besteetan, zerbait apurtzen da, eta ordenagailua aldatzeko behar zen aitzakia jartzen zaigu eskura. Denborak aurrera egin ahala, bada gure ordenagailua zaharkitu eta mantsotua uzten duen beste aldagai bat: ordenagailuak berak darabilen software edo programen eskakizunak gora eta gora egiten duela amaierarik gabe.

Sistema eragile eta itxura kudeatzaileak

Sistema eragileek, urteak aurrera egin ahala, hardware baliabide gehiago eskatzen dituzte. Hain ezaguna dugun Microsoft Windows familiako lehen sistema eragileak—1985 urtean agertu zen Windows 1.01 sistemak— disko gogorrean megabyte bat baino gutxiago behar zuen, eta instalatzeko euskarri gisa, bost hazbeteko bost diskete erabiltzen ziren. Windows 7 moduko sistema eragile moderno batek, ordea, gutxienez, gigabyte bateko RAMa eta hogei gigabyteko disko gogorra eskatzen ditu.

Leiho kudeatzaileak ere asko aldatu dira. Erlieberik ez zuten leihoetatik orain erabiltzen ditugun 3D efektuetara bide luzea dago, eta bide horretan gora egin dutenak nabarmen hardware eskakizunak dira. Windows sistema eragileak berea propio duen inguru grafikoa dakar, eta Windowsen azken sistema eragilean, Windows 7n, Aero izena dauka. Sistema eragile hori darabilen ordenagailuak ez badu potentzia nahikoa —prozesadore azkarra, txartel grafiko egokia, RAM kopurua—, ez dira Aero horrek eskaini ditzakeen efektu guztiak bistaratu ahal izango.

Linuxen gisako sistema eragileetan, hainbat inguru grafikoren artean hauta daiteke; Gnome eta KDE dira ezagunenetako batzuk. Hona hemen Linux sistema inguruetan gehien erabiltzen diren inguru grafiko batzuen RAM eskakizun batzuk: KDE 3-uk (512 megabyte), Gnome 2-k (384 megabyte) eta XFCE 4-k (128 megabyte RAM). Aukeratzeko orduan, inguru grafikoak eskaintzen dituen itxura eta efektuak ez dira irizpide bakarrak, beraz, leihoak apaindu eta aurkeztuko dizkigun sistema horietako batzuk potentzia txikiko ordenagailuekin lan egiteko prestatuak baitaude.

Ordenagailu moteletan instalatzeko zenbait sistema eragile

Linux munduan distribuzio asko eta asko daude, eta horietako batzuk ordenagailu zaharretan ibiltzeko propio pentsatuak daude. Microsoften, ordea, ez dago sistema eragilearekin inguru grafiko ezberdinik erabiltzeko aukerarik, eta, gehienetan, ordenagailuak sistema eragilearen bertsio jakin batean mantentzen dira. Oraindik ere, asko eta asko dira 2001. urtean agertu zen XP bertsioa darabilten ordenagailuak. Horrek bi arrazoi ditu: batetik, erabiltzaile asko eta asko Windows Vistarekin nazkatu eta nahiago izan zuten XPn jarraitzea; eta, bestetik, Windows Vistaren eskakizunek ezinezkoa egiten zuten XP zuten hainbat ordenagailu eguneratzea. Sistema zaharretan instalatu ahal izateko, Microsoftek Microsoft Windows Fundamentals for Legacy PCs izeneko Windows XP bertsio bat kaleratu zuen 2006. urtean. Sistema eragile horrek eskakizun hauek ditu: 611 mega disko gogor, 233 MHztako prozesadore bat eta 64 megabyte RAM.

Linux sistema eragilean oinarritutako distribuzio ugari eskaintzen da ordenagailu zaharkituetan instalatu ahal izateko. Ezagunenetako batzuk hauek lirateke: Lubuntu, Xubuntu edo Vector. Adibide gisa, Vector hori Slackware izeneko distribuziotik eratorritako sistema eragilea da, XFCE edo KDE darabil inguru grafiko gisa eta 32 megabyte RAM / gigabyte bateko disko gogorra besterik ez du behar lan egiteko.

Ordenagailu zaharrekin egin daitekeen beste zenbait gauza

Gure ordenagailu zaharra garbigunera eraman baino lehen, bada oraindik beste modu batean erabiltzeko aukerarik. Gobernuz kanpoko erakunde batzuek ordenagailu zaharrak jaso, konpondu eta beharra dagoen lekuetara bidaltzen dituzte. Informatikan trebezia apur bat izanez gero, gure ordenagailu zaharra etxeko edo enpresako sarean jarri, eta fitxategiak zerbitzatzeko makina gisa baliatu dezakegu, modu eraginkorrez.