Aplikazioak, Apple, Internet, Sareak, Segurtasuna

WiFia, saguaren eta katuaren istorioa

Ikerketa batean azaldu denez, azken belaunaldiko telefono jabeen %99 noizbait saiatu da kalean doako wifi sarbide bat aurkitzen. Are gehiago, Erresuma Batuan, erabiltzaileen erdiak norbaiten seinalera konektatzen saiatu omen dira; eta gainera, horietako bi herenek zilegi dela deritzote. Horrelako datuen aurrean, ez da arraroa pentsatzea norberari ere gertatu zaiola horrelakorik; batez ere, babes gutxi izanez gero.

Seinaleak identifikatzea izan ohi da lehen pausoa. Eguneko puntako orduetan konexioaren abiadura moteltzen bada, telesaila deskargatzen ari den bizilagunari bota dakioke errua; edo kablerik gabeko etxeko gailu guztiak itzalita ere routerraren wifi seinaleak keinuak egiten jarraitzen badu, usaindu daiteke zerbaiten zantzua.

Lapurra harrapatzen

Badago norbait konexioa lapurtzen ari dela ziurtatzeko modu erraz bat: programa bat instalatuz gero, sakelakoan edo baita ordenagailuan ere, etxeko sarera konektatutako gailuak erregistra daitezke. Hainbat programak dute zerbitzu hori doan: smartphone-en kasuan, badira programak Android euskarridunentzat (Fing, Network Discovery, Net Scan), zein iOS sistemadun gailuentzat (Fing, IP Network Scanner, iNet); mahai gaineko ordenagailuentzat, berriz, hainbat euskarritan bertsioak dituzten ondorengo programak: Angry IP Scanner eta Wireshark aipa daitezke.

Behin programa eskuratuta, zein aparatu konektatuta dauden begiratu besterik ez dago. Egon behar liratekeenak baino gehiago badaude, nahi ez dugun gonbidatu bat dagoen seinale izango da.

Routerreko ezarpenak

Aurreko programekin une horretan konektatuta daudenak bakarrik harrapa daitezke. Konektatu diren gailu guztien berri edukitzeko, berriz, routerrean bertan dagoen erregistroa begiratu behar da. Informazio hori eskuratzeko, router barnean sartu beharra dago. Nabigatzailearekin egiten da: orokorrean, nahikoa da 192.168.1.1 idaztea helbideen lekuan —Euskalteleko routerretan 192.168.100.1 izan ohi da— eta erabiltzaile izena eta pasahitza idaztea. Normalean 1234 izan ohi dira biak. Hala ere, datu horiek guztiak norbere ostalariari galdetu daitezke, edo Interneten bilatu modeloaren arabera lehentasunezkoak direnak.

Inor ez dadila urduritu, routerraren helbidea jakiteko beste biderik ere bada eta. Horrela, mahai gaineko Windows darabiltenek, Hasiera menura joan eta Exekutatu atalean cmd idatziz aterako zaien terminalean ipconfig/all sartu beharko dute. Atebide lehenetsia atalaren eskuinean agertzen dena izango da routerraren helbidea. Horrekin batera, MAC helbidea ere agertuko da, aurrerago azalduko dena. Linux bertsioren bat darabiltenek, terminala ireki eta route -n eginda jakin ahalko dute helbidea, Gateway zutabeko azken lerroari begiratuta. Mac ordenagailuetan eta Android eta iPhone telefonoen bitartez ere lor daiteke informazio hori.

Behin routerraren barruan sartuta, gonbidaturik dagoenaren azken proba lortu ahalko da, eta bide batez, kaleratu. Erregistroaren izena log izan ohi da, eta bertan begiratu besterik ez dago azkenaldian wifi routerrera konektatu diren gailuen zerrenda osoa eskuratzeko, horiei banatu dien IP eta MAC helbidearekin batera. Behin horra iritsita, buruan eduki beharrekoa da datu horiek zer adierazten duten. Badira bi aste Zibergelan IP helbideei buruz hitz egin zela: http://zibergela.bitarlan.net/2012/10/11/trantsizio-isila-interneten/.

Gogoratu IP helbideak alda daitezkeela, eta hortaz, ezingo dela hortik harrapatu wifi lapurra. MAC helbidea, ordea, gailu bakoitzean bakarra da, gailuaren izena adierazten baitu sarean. Gailuaren sareko ezarpenetan erraz aurki daiteke.

Ondoren, aukerak anitz dira: norbere MAC helbideak ez direnak kaleratu ere egin ditzakegu; edo routerrean —bakarrik— konektatu nahi ditugun gailuen MAC helbideak erregistratu, barruan nahi ez diren gonbidatuak egotziz.

Wifia babesteko gomendioak

Esan bezala, behin routerrera sartuta, hor aurki daiteke aginte osoa konexio propioari segurtasun maila sendo bat emateko. Metodo gaindiezinik ez dagoela esan daiteke, baina egia da ezer egiten ez bada errazago uzten dela sarbidea. Kontua ez da, gainera, inorekin partekatu nahi ez izatearen pentsaera berekoia dagoela seinalea babestearen atzean. Datu pertsonalak ere babesten dira modu horretan. Esaterako, partekatutako fitxategiak, bisitatutako webguneak eta beste hainbat informaziotarako sarbidea ere babesten da.

Wifi konexioa kuxkuxeroengandik babesteko, honako gomendioak jarraitzea da onena: pasahitz seguru bat jarri, zifratzea WPA eran jarri WEP eran jarri ordez, lehen aipatutako MAC bidezko iragazkia ezarri, gailu bakoitzari lehentasunezko IP helbideak ezarri menutik eta wifi routerra ikusezin bihurtu, horretarako aukera zanpatuta.

android, Aplikazioak, Apple, Mugikorrak

Spotbros aplikazioa, Whatsappari merkatua jan nahian

Spotbros3Amore eman, eta sakelakoetarako Internet kontratatzeko beharra ikusi dute azkenaldian askok. Hala, komunikazio aloreean eta soziologian «mezu laburren kultura» deituriko fenomenoaren mundura igaro dira. Smartphone telefonoen aplikazioen artean nagusi den Whatsapp aplikazioari nagusitasuna kendu nahi dion mezularitza aukerarik badago merkatuan: horietako bat da Bilbo aldean oraintsu garatu duten Spotbros.

Zerbitzu berriak Whatsappek dituen gabeziak bete nahi ditu, segurtasunean eta sare sozialetan indartsu egiteko asmoz. Whatsappean mezuak testu lauak dira, baina Spotbrosek bidalketa guztiak zifratzen ditu, AES 256 biteko algoritmoa erabilita.

Horretaz gain, bakoitza bere pribatutasunaren jabe uzten du zerbitzuak; adibidez, kontaktuak edonoren eskura utziz edo jada kontaktuen artean daudenei bakarrik utziz libreta behatzen. Mezuek ere iraungitze eguna daukate, eta 30 egunen buruan desagertu egingo dira hodeitik. Erabilerraza eta aukera anitzekoa da euskal aplikazioa, merkatuko beste aukeren aldean.

Bi ezaugarri

Bi ezaugarri nabarmentzen dira aplikazio berrian, eta mezularitzara zerbitzuetara haize berritzailea ekar dezakete: Shout (irrintzia) eta Spot (guneak), hain zuzen.

Lehenari esker, elkar ezagutu ez arren inguruan dauden eta haien telefonoetan SB instalatuta daukatenei mezua igor diezaieke, inguruan gertatzen ari denaren berri izateko, edo galderaren bat egiteko. Bigarrenarekin, norbere inguruan dauden hizketaldi taldeak bilatu daitezke, eta gaia gustukoa izanez gero, bertara bildu. Gainera, jasotako mezuei «gustukoa dut» eranstea, harremana izan duzun pertsonari puntuazioa ezartzea, edo mezuak birbidaltzeko aukera bitxiak ere eskaintzen ditu.

Interfazearen lengoaien aukera murritza da, oraingoz, ingelesa edo espainola aukeratu behar da. Spotbros eskuragarri dago App Store zein Google Play dendetan, dohainik iOS eta Android euskarridun sakelakoentzat.

crowdfunding, Hardware, kontzeptuak, Osagarri Informatikoak

Hiru dimentsiotan inprimatzea

3Dinprimagailuak5Estereolitografia ez da kontu berria. 1986. urtean AEBetan asmatu zuten teknika iraultzaile baten izena da. Hiru dimentsiotan inprimatzearen artean aritzen direnentzat, egun, oraindik, teknika hori da gogokoena, zehatzena delako. Hala ere, garestiena ere bada, eta hori da masiboki komertzializatu ez izanaren arrazoia.

Oraindik merkatuan nagusi diren mekanizazio teknikekin ez bezala, horrekin ez da modelo bat higatuz eta txirbilak ateraz forma ematen. Horren ordez, sortu nahi den objektua plastiko erretxinezko geruzak gainjarriz inprimatuz joaten da. Zehatzago esateko, ultramore laser bat erabiltzen da, injektatutako plastikoari zeharka patroiaren forma emateko, eta ondoren laserrak aurreko geruzara itsasteko. Horrela, sortu nahi den figuraren arabera, euskarritzat balioko duten egiturak txertatzen zaizkio inprimatzen dagoenari; grabitatearen ondorioak ekiditeko. Haien beharra denean ere, behin inprimatu ostean kentzen zaizkio euskarriak. Azkenik, bainu kimiko bat ematen zaio inprimakinari, gehiegizko erretxina ezabatzeko, eta berotasun astinaldi bat emanez bukatzen da prozesua.

2003az geroztik, alabaina, 3D inpresioa indartuz joan da. Estereolitografiarekin ez bezala, optimizatua dagoen teknologia baten gisa garatu denez, erabiltzen erraza, merkeagoa eta bizkorragoa den prozesu bat lortu dute. Aurrekoa bezain zehatza ez denez, prototipo zein ingeniaritzako diseinu goiztiarretarako egokia da; bestalde, ez dago inolako produktu kimikoren beharrik, eta produkzio ondoko lana ere murritza da.

3D inpresiorako hainbat teknika daude egun, baina, funtsean, geruzen erabilpenean desberdintzen dira. Batzuek, materiala biguntzen dute laminak sortzeko; beste batzuek, aldiz, erretxina likidoak erabiltzen dituzte teknologia desberdinez tratatzeko ondoren. Metodoek haien artean desabantailak eta abantailak dituzte, eta ekoizleek aukeratzeko ematen diete bezeroei oinarrizko materiala.

Erabilpenak

Arraroa gerta badaiteke ere, inprimagailu horiek erresoluzio askotarikoak dituzte. Hortaz, inprimagailu arruntetan 1.200 puntu hatzeko egiteko gai dela ulertzen den bezala, 3D inprimagailuetan «zehaztasun dimentsionala» kontzeptua erabiltzen da. Horrek geruza bakoitzaren lodiera, eta horietako bakoitza osatzeko patroiak izandako puntu kopurua zehazten ditu.

Era berean, aipatzekoa da orokorrean inprima ditzaketen elementuen tamaina ere gailuaren tamainaren araberakoa dela; arruntenak 50 bat zentimetroko gehieneko piezak sortzen ditu.

Inprimagailu horientzat hainbat aplikazio daude, eta kultura askearen ikono ere bilakatzen hasi dira. New Yorkeko Metropolitan museoko obrak digitalizatzea baimendu ondoren, jendearen esku utzi dituzte, halakorik duenak erreproduzitu ahal izateko.

Era berean, geroz eta entzutetsuagoak dira gailu horiek erabiltzen dituzten proiektuak, robotika edo arkitekturara iraultza ekarri baitute. Medikuntzan azpimarragarria den erabilpena ere pentsatu zaio, hezur edo odol-hodi artifizialak sortzeko. Halaber, Nasa ere 3D inprimagailuak ezartzekotan da Nazioarteko Espazio estazioan, han bertan piezak ordezkatzeko. Enpresa batek edo bestek dagoeneko, haien pieza batzuen CAD fitxategien berri eman dute, garestiago ateratzen zaielako bezeroei horiek probestea.

Potentziala begi bistakoa da, eta, agian, talka egin dezake piezak sortzetik bizi diren industriekin. Interneteko bitartezko pirateriarekin gertatzen den bezala, beste gatazka bat ager daiteke horrekin negozioa egiten dutenen eta edukiak (kasu honetan, planoak eta eskemak) era aske batean partekatzeko eskubidea defendatzen dutenen artean. Eguneroko ogia da hori era digitalean.

Ez dago urruti ekoizpen masiboa, azken hamarkadan salmentek gora egin duten neurrian, prezioek behera egin baitute.

Edonoren eskura

Form1 izeneko inprimagailua plazaratzear daude. Diotenez, emaitza profesionalak lortzeko kalitatea dauka, baina beste aukerak baino kostu askoz eskuragarriagoan. Proiektu hori ingeniari multzo baten egitasmoa da, sormenezko proiektuentzat jendearen diru laguntzekin edo Kickstarter eran finantzatua. Prezioa zehaztu ez badute ere, 2.500 dolarren truke ale baterako eskubidea lor daiteke.

Informazio gehiago nahi duenak, edo ale bat erreserbatu, honako helbidera jo dezake: http://www.kickstarter.com/projects/formlabs/form-1-an-affordable-professional-3d-printer.

Erabilpen maltzurrak

Mundu honek ere bere alde iluna dauka, eta agintari batzuk kezkatzen hasiak dira. Duela hilabete batzuk, hitzaldi batean erakutsi zuten hacker batzuek ustez ondo kudeatu eta mimoz banatzen diren eskuburdina batzuen giltzen kopiak egin zituztela. Eskemak era librean zabaltzeko asmoa zegoen fusilaren kasua ere kezkagarria da; badirudi proiektua geratu egin dela, arma ekoizteko erabili zen inprimagailua harrapatuta.