GNU/Linux, Sistema Eragileak, Software Librea

Lili USB Creator Linux euskarri autoabiarazgarria sortzeko aplikazioa

usblinuxLinux Live USB Creator, Lili USB Creator bezala ere ezagututa, MS Windowserako aplikazio bat da. Aplikazio honek USB memoria autoabiarazgarria GNU / Linux sistema barnean duena sortzea ahalbidetzen du. Horrela posiblea da eramatea USB memoria hori eta GNU/Linux sistema bat abiaraztea edozein ordenagailutatik. Beti ere, ordenagailuan hori egitea baimenduta baldin badago. Gainera, sistema eragile eramangarri honetan, Live CDetan ez bezala, konfigurazioa, laster-markak, kontaktuak edo erabiltzaileak nahi dituen aplikazioak zein dokumentuak gorde ahal ditu eta guzti hori edozein ordenagailutatik exekutatu.

Zenbait GNU/Linux banaketarekin ibiltzen da eta hemen dago aplikazioaren webgunea:
http://www.linuxliveusb.com/index.php

Aplikazioak, Segurtasuna

MXOne, kanpoko euskarrietarako antibirusa

MAX-ONEJakina den bezala, Internet hedapenak malware eta birusentzat zabaltzeko bide garrantzitsu bat suposatu du. Halaber, USB memorien hedapenaren ondorioz, malware eta birus asko heltzen dira ordenagailuetara. Izan ere, USB memoria hauek ordenagailu batetik bestera mugitzen dira askotan, erabiltzailearenak ez diren ordenagailuetatik, sarritan. Beraz, ez da batere zaila malwarez kutsatzea. Honi irtenbidea emateko MXOne erabil daiteke. MXOne kanpoko euskarrietarako antibirusa da.

Bi moduluk osatua da, MX One USB modulua, USB memorian instalatzen dena eta MX One Zaintzaile modulua, ordenagailuan instalatzen dena.

MXOne automatikoki eguneratzen da, dena dela, edozein momentutan erabiltzaileak berak eguneratzea eskatu ahal du.

MXOne software librea ez bada ere, doakoa da. Ohiko antibirusekin bateragarria izaten da, beraz, ez da desinstalatu behar ohiko antibirusa MXOne erabiltzeko

Hemen deskargatu daiteke aplikazioa eta informazio gehiago irakurri:
http://www.mxone.net/

Internet, Sareak

Internet konexioa herri txikietan eta landa guneetan

internet1Internet ezinbesteko tresna bilakatu da gure gizartean, edozein informazio bilatzeko baliabide paregabea da. Informazio hori, lan egiteko, ikasteko edo aisialdirako erabiltzen da. Baina ez hori soilik, Internet ere besteekin komunikatzeko bitarteko ahaltsua da, posta elektronikoa, sare sozialak, berehalako mezularitza edo blogak zein foroak, adibidez erabili ohi dira horretarako. Beraz, esan daiteke, Internet egunero erabiltzen den tresna dela, ikasteko, lan egiteko, jakin-mina asetzeko,  edozein informazio bilatzeko, erosketak egiteko, besteekin harremanetan egoteko edo gizartean, politikan zein administrazio publikoan parte hartzeko.

Alabaina, Euskal Herriko herri txikietara eta landa guneetara, normalean, ez dira heltzen hirietara eta herri handietara iristen diren azpiegiturak Internet gozatu eta erabili ahal izateko. Gune hauetan, beraz, Internet eskaintza mugatuago dago eta aukera gutxiago egoten dira Internet sarbideaz baliatu ahal izateko.

Horrenbestez, Internetek egun duen garrantzia aintzat hartuta Euskal Herriko administrazio publiko ezberdinek zein Internet zerbitzu hornitzaileek hau aldatzeko ahalegintzea erabakitzen duten arte, herri txikietako internautak oraingoz existitzen diren irtenbide eskasekin moldatu beharko dira.

ADSLa eta Zuntz optikoa

Arestian aipatu den bezala herri txikietara ez dira heltzen hirietara iristen diren teknologiak Internet konexiorako eta askotan beraz, ez da heltzen ez ADSLa ez zuntz optikoa. Hala ere, hauetariko baten bat iritsiz gero, ez da heltzen behar besteko estaldurarekin eta normalean eskaintzen dira oso abiadura eskasak baina hirietako abiadura handien prezio berdinetan. Beraz, ADSLa zuntz optikoa baino izan daiteke Internetera konektatzeko irtenbide bat herri txikietan, baina, esandakoa, askoz abiadura txikiagoa eskaintzen da prezio berdinetan.

Internet Mugikorra

Internet finkoaren gabezien aurrean Internet mugikorra izan daiteke aintzakotzat hartzeko aterabide bat. Izan ere, telefonia mugikor hornitzaile askok, guztiek ez esateagatik, eskaintzen dute USB modemaren bitartezko konexio mugikorra. Konexio hauen abiadura, estalduraren menpe dago. Dena dela, telefono mugikorretarako estaldura egonez gero, gutxieneko abiadura izan daiteke ADSLrekin eta WiMax bezalako beste teknologiekin eskaintzen dena baino askoz handiagoa. Nire esperientziatik, ADSL edo Wimaxen bitartez eskaintzen zidaten abiaduraren bikoitza baino gehiago lortu dut Internet mugikorrarekin. Prezioaren aldetik, Internet finkoaren antzekoa izaten da eta orokorrean WiMax baino askoz merkeagoa ateratzen da.

Teknologia honen alde txar bakarra izan liteke USB modema ez dela ibiltzen sistema eragile guztiekin eta ordenagailu bakarra konekta daitekeela. Baina, telefonia mugikor hornitzaile askok, gainera, switch-router bat eskaintzen dute. Router honetan USB modema konektatzen da eta gero hainbat ordenagailu konektatu ahal dira Wi-Fi edo Ethernet konexioen bidez. Alegia, Wi-Fi zein sare ataka ezberdinak eskaintzen dituzte hainbat ordenagailu konektatu ahal izateko. Wi-Fi zein Ethernet sare konexioak arazorik gabe erabili ahal dira sistema eragile guztiekin, gailu eramangarriekin edo sakelako telefonoekin. Beraz, router hauekin, aipatutako bi arazoak konponduta geldituko lirateke.

WiMAX dorreaWIMAX
WiMAX ( Worldwide Interoperability for Microwave Access ) datu-transmisiorako hari gabeko protokolo bat da, eta irrati-uhinen bitartez banda zabaleko Internetera konektatzeko aukera ematen du. Euskal Herriko landa gune eta herri txiki askotan eskaintzen da. Izan ere, WiMax dorre bat instalatzen denean, honek hainbat kilometro karratutarako estaldura ematen du. Gero etxeetan, baserrietan edo bulegoetan WiMax hartzaile bat kokatu behar da. Hartzaile honek WiMax dorrearekin konexioa egiten du eta hartzaile honetatik eramaten da Internet sarbidea etxera edo bulegora kable bitartez.

Printzipioz oso teknologia egokia da landa guneetarako baina oraindik nahiko garestia da. Landa gune eta herri txiki batzuetan instalatzeko diru-laguntzak egon arren, instalazioak zein kuotek garesti samarrak izaten jarraitzen dute. Gainera, ez da eskaintzen abiadura handia. Lehen esan bezala, Internet mugikorrarekin baino askoz txikiagoa.

Bestetik, teknologia honek osasun kalteak eragin litzakeelako kezka ere ematen da gizartean. Esaterako, hona hemen kezka hori duen kolektibo baten adierazpena Zuberoa, Nafarroa Beherea eta Lapurdiko Internet konexiorako eskaintza dela eta:  http://arianhari.blogspot.com/2009/05/communique-des-collectifs-du-pays.html

Erabakitzeko irizpideak

Hala, bada, teknologia baten edo beste baten alde egiteko, Internet zerbitzu hornitzaile bakoitzak zer eskaintzen duen begiratu beharko da. Erabakia hartzeko, prezioa jakina oso garrantzitsua da, baina beste irizpide batzuk ere aintzat hartu behar dira, batez ere prezioa antzekoa izanez gero. Eskaintzen duen jaisteko abiadura zein igotzeko abiadura da haietariko bat. Askotan eskaintzetan soilik aipatzen da datuak jaisteko abiadura eta hori da Internet erabiltzaile gehienek erabiltzen dutena, normalean, Internetetik informazioa jaisten delako, baina beste batzuetan ere Internetera informazioa igo behar da, beraz, ezin da baztertu datu hau. Bestetik, Internet zerbitzu hornitzaile batzuek hileko datu transferentzia muga bat ezartzen dute eta muga hau gaindituta edo konexioaren abiadura izugarri jaisten dute edo Internet sarbidea mozten dute hilabetea amaitu arte. Beraz, hau ezagutzea ere garrantzitsua da. Honetaz, aparte eskaintzen diren beste gehigarri batzuk ere begiratu ahal dira, ea telefono finkoa ere eskaintzen duten edo deietarako tarifa lauak, adibidez.