GNU/Linux, Sistema Eragileak, Software Librea, Ubuntu

Ubuntu Oneiric Ocelot 11.10 kaleratu dute

Ubuntu 11.10. Oneiric OcelotUbuntu Oneiric Ocelot, Ubuntu 11.10, alegia, eskuragarri dago jada erabiltzaileentzat. Izan ere, 2011ko urria da eta sei hilero bezala, Ubuntu GNU/Linux banaketaren bertsio berria ateratzeko garaia da. Beraz, http://www.ubuntu.com/ webgunera joan ahal da eta bertan deskargatzeko lotura aurki daiteke erraz.

Aldaketa asko daude bertsio berri honetan, saioa hasteko pantaila da erabiltzaileak aurkituko duen lehenengo berritasuna, izan ere, jada ez da GDM erabiltzen, LightDM baizik. Hemen, saioa hasteaz gain, aukeratu ahal da Ubuntu 2D edo Ubuntu 3D itxuren artean. Behin saioa hasita, tresna barra ere aldatuta dago aurreko bertsiotik, beste detaile batzuekin batera, adibidez, leihoen kontrolak bakarrik agertzen dira saguaren kurtsorea kokatuta dauden lekura hurbiltzen denean.

Ubuntu2Dk Ubuntu 3Dk baino eskakizun gutxiago ditu sistemaren baliabideen aldetik, beraz oso egokia da ordenagailu xumeagoetarako, bai ordenagailu zaharrak direlako edo bai netbookak direlako, adibidez. Ubuntu 3D erakargarriagoa da grafikoen aldetik, baina Ubuntu 2D baino astunagoa da. Beraz, erabiltzaileak erabaki ahal du zer nahi duen errendimendu gehiago itxura sakrifikatuta edo itxura jatorrago bat errendimendu txikiagoarekin.

Ubuntu Software Biltegia ere asko aldatu da, batez ere itxuraren aldetik eta sisteman lehenetsita datozen aplikazio batzuk ere aldatu dira. Adibidez, bulegotika suitea LibreOffice da. Bideo editore bezala OpenShot aukeratu da eta PiTiVi beraz, ez dator instalatuta lehenetsita.

Segurtasuna

Botnetak, robot zoombie maltzurrak

BotnetHonezkero ez da ezer berria Internetaren hedapenak arrisku asko ekarri dituela ordenagailuetarako eta norberak ordenagailuen bitartez gordetzen eta kudeatzen duen informaziorako. Izan ere, botnet deritzona Internet gabe posible ez liratekeen adibide askotariko maltzurkeri bat da.

Zer da Botnet delakoa?

Botnet bat asmo txarreko software bat exekutatzen duten ordenagailu multzo bat da. Multzo hori osatu ahal dute milaka eta milaka ordenagailuk munduan zehar. Asmo txarreko softwarea era automatiko eta autonomo batean egikaritzen da ordenagailu bakoitzean, eta bot izenaren bitartez ezagutzen zaio. Nolabait esateko, botarekin kutsatuta dagoen ordenagailua “zombie” bihurtzen da eta botaren sortzaileak nahi dituen atazak eta lanak burutzen ditu, botneteko beste ordenagailu guztiekin batera. Normalean, ordenagailuaren erabiltzailea ez du sumatzen kutsatuta dagoela eta ez da bere ordenagailuan dagoen botaren lanaz jabetzen. Hala ere, ordenagailuak bai erakutsi ahal dituela kutsatuta dagoelako seinale batzuk. Izan ere, botak memoria eta prozesagailua kontsumitzen du, ordenagailuaren beste aplikazioak bezala, beraz, ordenagailua ohi baino motelago joan ahal da. Halaber, ordenagailuan mezu arraroak ager litezke edo huts egin lezake.

Nola hedatzen dira?

Botak Interneten bidez hedatzen dira, MS Windows sistemetan GNU/Linux edo Mac Os X sistemetan baino askoz gehiago zabaltzen dira. Normalean ordenagailua kutsatzen da Internetetik jaisten diren fitxategi exekutagarriekin. Horregatik kontu handiz ibili behar da gune ezezagunetatik edo konfiantza gabeko guneetatik jaisten diren fitxategiekin. Batzuetan, fitxategi exekutagarri horiek argazki edo bideo luzapen bat jartzen dute erabiltzailea nahasteko. Orokorrean, gizarte-ingeniaritza deritzona erabiltzen da erabiltzaileari ziria sartzeko eta fitxategia deskarga dezan. Behin fitxategia deskargatuta eta ordenagailua kutsatuta, botak jakinarazten dio sortzaileari beste ordenagailu bat kutsatu duela.

Zertarako erabiltzen dira?

Botnetak helburu ezberdinekin erabiltzen dira. Ohikoenetarikoa SPAM edo nahi ez den posta elektronikoa bidaltzeko da, publizitate ug ari igortzeko, alegia. Baina datu pertsonalak lapurtzeko eta sortzaileari bidaltzeko ere erabil daitezke edo klik kopuruaren bidez kobratzen den publizitatean klik kopurua handitzeko.

Hauetaz aparte, botneten bitartez oso ohikoak dira DoS izeneko erasoak. DoS izena Denial of Service hitzetatik dator, hau da, zerbitzu-ukatzea esan nahi du bere izenak. Eraso hauetarako, helburu zehatz bat aukeratzen da, helburu hau izan ahal da webgune bat edo zerbitzari bat, eta botnet sarean dauden ordenagailu zombie guztiek eskakizunak egiten dituzte zerbitzari edo webgune horren kontra. Azkenean, zerbitzaria hainbesteko eskaerei erantzun ezinean aurkitzen da eta behin eta berriz saturatzen eta erortzen da. Beraz, webgunea edo zerbitzaria ez legoke irisgarri erabiltzaile arruntentzat arazoa konpondu edo erasoa amaitu arte.

Eraso honen xedea izan ahal da ekonomikoa, hau da, erasotzaileak erreskate bat eskatu ahal dio webgune edo zerbitzariaren jabeari, politikoa, geldiarazteko webgune bat arrazoi politikoengatik, edo aparteko helburuekin, lorpen pertsonalak, adibidez.

Babes neurriak

Babes neurriak ere hartu ahal dira bot hauek ez kutsatzeko norberaren ordenagailua. Batez ere, garrantzitsua da ez irekitzea posta elektronikoz jasotzen diren fitxategiak igorlea ezagutu ezean, edo nahiz eta igorlea ezagutu, posta hori berak ez duela idatzi susmatuz gero. Halaber, komenigarria da ez jaistea fitxategirik txatetik edo Internetetik, webgunea edo igorlea ezaguna ez bada.

Bestetik, komenigarria da ordenagailuaren sistema eragilea eta aplikazioak ahalik eta eguneratuen mantentzea eta sistema eragileak jakinarazten dituen eguneraketei jaramon egitea.

Segurtasun aplikazioek, antibirusak eta suebakiak bezala, ordenagailua babestuko dute, beraz, ez dago soberan segurtasun softwarea ordenagailuan instalatuta edukitzea.

Internet, Microsoft, Ubuntu

Badago eskuragarri Ubuntu One Windows sistemetarako

Ubuntu One fitxategiak Interneten ostatatzeko zerbitzu bat da. Ubuntu sistema eragilearen sortzailea den Canonical enpresak abiarazi zuen doako zerbitzu hau Ubuntu sistema eragilearen erabiltzaileentzat orain dela bi urte. Zerbitzu hau nabigatzailetik ere erabil daiteke edozein ordenagailutatik baina Ubunturekin, Ubuntu One sistemaren beste karpeta bat izango balitz bezala erabil daiteke, sistemarekin guztiz bateragarria da, alegia.

Ubuntu One zerbitzua abiarazi eta hilabete batzuk geroago, iOS eta Android sistemetarako ere aplikazioak garatu ziren, eta beraz on-line zerbitzua sistema eragile hauetariko bat erabiltzen duten sakelako telefonoekin ere bateragarria da.

Eta orain jada MS Windows sistemetarako aplikazioaren bertsio egonkorra ere argitaratuta dago, izan ere, badirela hilabete batzuk bertsio ez egonkorra zegoen jada. Aplikazioa doakoa da eta MS Windows 7, MS Windows Vista eta MS WIindows XP.rekin bateragarria da. Hala ere, oraindik hutsune batzuk ditu. Adibidez kontaktuak oraindik ezin dira sinkronizatu. Sinkronizatzeko karpeta berriak ere ezin dira sortu bertsio honetatik. Hona hemen aplikazioa deskargatzeko lotura: https://one.ubuntu.com/downloads/windows/