android, Aplikazioak, Apple, kontzeptuak, Mugikorrak, NFC, Sakelako Telefonoak, Telebista, web semantikoa

Gauzen Interneten atarian

Internet-of-ThingsGauzen Internet kontzeptu teoriko bat da, baina jada hurbil dagoen egitasmoa. Etorkizun berri baten ataria da. Edozein objektu Internet bidez identifikatu eta besteekin komunikatzeko balioko lukeen ideia sinplea da oinarrian, baina zaila lortzen. Teknologiaren eta informazioaren gizarte honen erronka nagusia izango da hurrengo urteetan.

Ez da atzo goizeko kontua. Kevin Ashton ikerlariak RFID teknologia asmatu zuenean egin zen ezagun ideia, 1999an. Irrati uhinak erabiltzen zituzten doitutako gailuak elkarren artean bereizteko balio zuen. Erabilerak, haatik, erantsita zeraman objektu zein pertsonak identifikatzea. RFID teknologia mugarri izan zen hor. Pertsona eta objektu orok eguneroko bizimoduan identifikatzaileak eramanez gero, ordenagailuen bidez erregistratu eta kudeatu ahalko lirateke. Gauzak etiketatzea errazteko, NFC, barra kodeak edo QR kodeak erabiltzea legoke.

Horrek, elkarrengandik bereizteko eranskinak erabilita, edari laten, liburuen edota auto baten zati bakoitzaren jarraipena ahalbidetuko luke, ordenagailu sistemek kontrolatutako auditoria erraldoi bat balitz bezala. Sistemak une bakoitzean jakingo luke gauza bakoitza non falta den eta nondik eskuratu. Lapurretak egitea eta gauzak galtzea iraganeko kontua litzateke. Horri guztiari eutsiko liokeen sarea Internet da. 

Egunero erabiltzen diren gauza guztiak banaka etiketatzea lan nekeza da. Teknologiaren garapenari esker, baina, hasierako kontzeptu hori moldatu egin da pixka bat. Gailu elektroniko orok Interneterako sarbidea dutenez, guztiak konekta daitezke sarera. Guztiak identifikatu eta ikuskatu daitezke laster batean.

Hau da, elkarrekin konektatu eta informazioa truka dezakete giza esku hartzerik gabe; gauzen Internet osatu, azken batean. Hozkailuan zerbait falta denean sakelakoan alerta bat programatzea edo zuzenean merkatuan erosketak egitea bezalakoa da. Jarraian, drone batek etxera ekarriko du mandatua.

Batik bat azpiegiturak izan dira eragozpena orain arte, Internet horretarako baliatzeko garaian. Izan ere, Internetera konektatzen den gailu bakoitzak helbide birtual bat izaten du, sarean duen lekua markatzeko. Baina, egungo arkitekturan edo iPv4 ereduan, helbide horiek finituak dira, eta maileguan jasotzen da helbidea; hots, itzaltzean beste batek jasotzen du. Ez dago nahikoa sarbide gailu guztiak aldi berean konektatuta egoteko. Bestelakoa da iPv6 eredu berria, eta hor dago gakoa. Eredu hori abian da iaz geroztik: http://zibergela.bitarlan.net/2012/10/11/trantsizio-isila-interneten/

Hein batean, Gauzen Internet egitasmoa mamitzeko lehen pausoak ematen ari dira. Tresna elektroniko guztiak adimentsu bihurtzea joera da. Ikusi besterik ez dago azkenaldian smartphone,smartwatchsmart tv, kotxe adimentsu eta enparauek izan duten gorakada. Hasi dira Internetera konektatzen eta haietara moldatutako eginkizunetarako baliatzen; eta gailu bat baino gehiago elkarrekin lotzen.

Telefonoetan Internet erabiliz, dituen nahietara edo beharretara egokitzen du erabiltzaileak gailua. Deskargatzeko aplikazioak erabiltzen eskarmentua du honezkero edozeinek. Beste esparru batzuetako erabilerak zalantzak eragiten ditu oraindik, hala ere. Telebistetan eta autoetan teknologia adimentsuak ekar ditzakeen abantailez aritu izan gara sasoi honetan: http://zibergela.bitarlan.net/2014/01/30/zertarako-dira-smart-tv-edo-telebista-adimentsuak/ etahttp://zibergela.bitarlan.net/2014/04/17/autoak-berehalakoan-dira-adimentsuak/

Testuinguru horretan, ematen du argi dagoela Interneten beraren garapenak ere zeresana izango duela. Makinen eta gizakien arteko harremana ere leunduz doa, eta esatari elektronikoen ahotsa jada ez da arrotza belarrira. Esaldien esanahian ere sakonduz doa teknologia, eta web semantikoa ere abian da: hitzak letraz letra parekatzeaz gain bilaketak egitean horiek esan nahi dutena jakiteko gai izango den amarauna, hain zuzen ere. Web 3.0 deitu duten mugarria izango da hori. Hor daude ahots bidezko telefonoentzako aginteak ere. Appleren Siri, Google Voice eta Euskal Herriko Sherpa, besteak beste, aurrerapen handiak egiten ari dira.

Oinarri horien gainean, Internet laster batean izango da esaten zaiona ulertzeko gai, adimen propioa garatzeko eta bere kabuz ikasteko. Web 4.0 deitutako hori orain ez da zientzia fikziozko kontua.

Ingurumari horretan, etekin handiena domotika esparruan nabarituko da datozen urteetan; hau da, etxeko tresnen egitekoak errazteko, automatikoki irakurketak egin eta erabakiak hartzeko gaitasuna izango duten etxetresnetan. 

Google Nest eta etxeko hotz-beroak 

Domotikara bideratutako teknologia da Nest. Zeresan handia ematen ari da alor horretan, eta Googlek erosi berri du proiektua, 2,3 bilioi euroren truke, hain zuzen ere. _h845_w1500_m2_bwhite Merkatu berrian indartsu sartu da, gainera. Gadget edo tramankulu bat ezartzen da, eta, telefonotik aginduta, etxeko tenperatura egokitzen da. Berezia da, kontsumoa aurrezten duelako etxekoen jardueraren arabera. Energiaren kontsumoa erdira murrizteko gai omen da horrela. Horrek, eta gailuaren prezio apalak —30 euro balio du— eman dio arrakasta. Hasieran, Appleren iPhone sakelakorako sortu zen Nest. Googlek erosi ondoren, bistakoa da Android plataformara ere moldatuko dutela orain.

Ataza kudeaketa, Hardware, kontzeptuak

Etxe domotikoa, etxe adimenduna

Etxebizitza domotikoa etxebizitza adimenduna da. Funtsean, eraikin bateko automatizazio-funtzioak sistema informatiko bakar batean biltzea eta leku beretik kudeatzea lortu nahi da domotikarekin. Eta teknologia horrek helburu hauxe du: multzokatzea giza ingurunearen segurtasuna eta erosotasuna hobetzeko xedea daukaten elektronika, informatika eta telekomunikazio teknikak, eta hobetzea energiaren kudeaketa, segurtasuna, ongizatea eta komunikazio zerbitzuak. Hortaz, etxeko automatismoak elkarrekin osatutako sistema bateratuan lotzen dira, hor bizi direnen erosotasuna, bizi-kalitatea, energiaren gastua, komunikazioa edo ezindunen iristeko erraztasuna hobetzeko asmotan.

Teknologia horiek ez dira berriak, eta orain dela hamarkada bat Argia aldizkarian aipatu abantailak aurreikusten ziren: «Lehenik eta behin, oso erosoa da, etxeko edozein puntutatik edo bertatik kanpo sistemari aginduak emateko aukera ematen baitu. Gainera, erraza da oso erabiltzea. Bigarren, energia aurreztu ahal izatea dakar. Sistemaren garunak elektrizitatea edo bestelako energiak erabiltzerakoan, gau tarifak eta uneko eskaintzak kontuan hartuz, dirua aurrezten laguntzen digu. Hirugarren, etxearen segurtasuna kontrolpean izango dugu. Izan ere, sistema suteak, gas-ihesak eta ur-ihesak detektatzeko gai da. Kasu horietan, ihesei bidea itxi, eta aurrez programatutako telefono-zenbakiei, suhiltzaileei adibidez, abisu emango lieke. Eta azkenik, automatismoak atezain automatikoko irudiak telebistan ikustea, kontratatutako potentzia elektrikoa txikiagoa izatea edo sentsoreen bidez argia piztu eta itzaltzeko aukera ematen du».

Horrela, bestelako abantailarik ere lortzen da: instalazio bakarra behar da, erabiltzaileak sistema bakar baten funtzionamendua jakin behar du, eta enpresa edo teknikari zerbitzu bakar batekin du lotura. Konpainia gehienek hainbat pakete probesten dizkie erabiltzaileei, bakoitzak nahi dituen ezaugarrietara moldatuak. Oro har, instalazioa kobratzen dute, eta, ondoren, sistemaren funtzionamenduaren jarraipena egin diezaioten eska dezake nahi duenak, hileroko kuota bat ordainduz.

Doikuntza ez da beti garestia

Etxebizitzako elementuak elkarrekin komunikatzen dira, datuak partekatuz eta aurretiaz definitutako betebeharrak jasotako parametroen funtzioan burutuz; gailuek informazioa bidaltzen diote elkarri. Sare domotikoa osatzen duten elementuak lotzeko, hainbat sistema erabiltzen dira. Sare batzuk elektrizitatea dute oinarri. Beste batzuek, ordea, telefono-kableak, Wifia, edo Bluetooth-a darabilte. Etxea eraikitzen ari den bitartean sare domotikoak behar duen azpiegitura ezarriz gero, ez da garesti ateratzen. Ondoren, gailu domotikoak jarri behar dira. Etxea berria ez bada, aldiz, dauden instalazioak erabiliz (elektrizitate-kableak…) domotizatu beharko litzateke, garestiegia izan ez dadin. Inoren laguntza gabe, etxe automatizatua norberak moduluka molda dezake; nahi dituen zerbitzuak instalatuz, abiaraziz eta baliatuz. Horretarako, zein ezaugarri kontrolatu nahi diren aukeratu, gailuak erosi eta software eskainza zabalean aukeratu beharko da. Izan ere, jada badago hoi zaletasun gisa hartu duenik ere. Hemen, aholku batzuk: http://www.wikihow.com/ Automate-Your-Home.

Etxe domotiko orok funtziona dezan, ezinbesteko elementu batzuk daude: sentsoreak, ingurunearen aldaketak antzemateaz arduratuko diren neurgailuak; eragingailuak, seinaleak jaso eta programatutako neurriak abiarazteko arduradunak; eta software kontrolagailuak, gailuen eta erabiltzaileak erabiliko duen informatika programaren artean zubi-lanak egiten dutenak.

Housgai proiektua

Sestaoko Udalak pisu domotiko berritzaile bat abiarazi berri du urtarrilean, han bizi direnak zahartzen diren heinean erantzuteko gaitasuna daukana. Prototipoaren lehendabiziko biztanlea adineko pertsona bat da, eta etxeak osasunaren jarraipen ez-inbasibo bat egingo dio; aldagai fisiologikoak neurtuz (adibidez, pisua, odol-presioa edo glukosa neurketak), dieta osasuntsuak iradokiz eta segurtasun neurriak egokituz. Housgai da proiektuaren izena, eta Tecnalia eta Matia Fundazioa daude proiektu berritzaile horren atzean.

Beste toki batzuetan meritu gehiago egotzi dizkiote domotikari. AEBetan, sistema horri esker bizitza salbatu duenik ere bada; kea, sua edo karbono monoxidoa antzeman eta abisu protokoloa martxan jarriz larrialdi zerbitzuak garaiz iritsi dira zenbait kasutan.